dla ogólnego po¯YDku, i dla wyjasnienia paru nie¶cis³o¶ci pozwolê sobie zarzuciæ obszernymi cytowanymi farmazonami. wszystko to niestety (na razie) z jednego dostepnego mi kierunku:
Mateusz Goliñski (Ww) "Broñ palna na ¦l±sku do lat 30. XVw. i jej zastosowanie przy obrnonie i zobywaniu twierdz." podkre¶lenia w tekscie s± moje - w celu zwrócenia uwagi na pewne iistotne kwestie.
1."...niniejszy artyku³ jest prób± zestawienia i analizy znanych fragmentów ¼ród³owych dotycz±cych pierwszego etapu rozwoju broni palnej na ¶lasku i jej znaczenia dla sztuki fortyfikacji. etpa ten obejmuje pojawienie sie broni w XIV wieku (...) a nastêpnie
masowe jej u¿ycie w trakcie wojen husyckich. (...) przynios³y one (owe wojny) poprzez now± taktykê walki,
zrewolucjonizowanie praktycznego zastosowania broni palnej i jej postêp techniczny"
2."pewn± informacja w zakresie potrzeb Wroc³awia w zakresie broni wa³owej jest informacja o
43 (!!!) wielkich kuszach w 1396 roku. i
254 reysearmbrost" - toostatnie - zapewne "zwyuk³e" kusze - podró¿ne;)
3."artyleria stanowi³a
normalne wyposa¿enie wojsk biskupa (sic!) wroc³awskiego Konrada ju¿ u proigu wojen husyckich.
4. wg ustaleñ zjazdu w ksi±¿±ti miast z 1427 roku sama tylko ¦widnica (fakt, ¿e wtedy cholernie bogate miast) mia³a wystawiæ: "1 dzia³o ciê¿kie, 15 tara¶nic, 100 piszczeli", wg. autora realne dla Wroc³awia by³o parokrotne pomno¿enie tej liczby. (dodatkowo cytuje on J.Durdika, który obliczy³ zapsa broni palnej u husytów w wyprawie na Mi¶niê i Bawariê na: ok.3000 sztuk broni rêcznej, 300 hufnic i tara¶nic, 60 dzia³ cie¿kich, co najmniej 5 bombard"
5."(...) zgodnie z sugesti± B.Rathgena
pfeiffen mo¿na identyfikowaæ wystêpuj±cymi w ¼ród³ach zgorzeleckich
Pfeifler i Pfeiflerin. nazwanie armaty "piszcza³k±" wzia¶æ siê mog³o tylko od d³ugiej, ma³okalibrowej lufy, mo¿e wiêc to byæ potwierdzenie zastosowania ju¿ przed 1427 rokiem na ¦l±sku nowych broni towarzysz±cych piechocie (...)
Karrenbuchsel (od lawety taczki), czy
orgelpfeifen - wielolufowych organków (
sic!!!)
6.(...) bli¿ej nieokre¶lona liczba dzia³ towarzyszy³a wypadowi na Nachod. kronika czeska z 14 sierpnia 1427 tak opisuje te wydarzenia:
potem uderzy³y na ³eb, na szyjê wszystkie niemieckie (sic!!! 
) hufceku miastu, i Czesi uciekli przed nimi, a Niemcy za nimi zabijaj±c i wycinaj±c kiedy ich dogonili. i usypali szañce przed miastem i wytoczyli hufnice (hufnici), spalili przedmie¶cie i wymordowali rannych i chorych w szpitalu, a po spaleniu przedmie¶cia wrócili do swoich miast.
wzmianka ta jest wyra¼nym dowodemzastosowania bojowego hufnic, przejêtych przez ¦l±zaków z Czech. (...) musia³y byæ bronia wielozadaniow±"
7."jak zauwa¿y³ Durdik
od 1427 roku ¦l±zacy, £u¿yczanie i Krzy¿acy zaczynaj± walczyæ w oparciu o szyk wozowy, co idzie w parze ze
zwiêkszeniem liczby dzia³ polowych (!!!!)"
8."wzory husayckie wykorzystywali równie¿ Polacy. W³a¶nie niebezpieczeñstwo pozostania w tyle za Polsk± powodowa³o i¿ Krzy¿acy pilnie poszuukiwali
fachowców z Czech i ¦l±ska (...) znanych z tego, ¿e potrafili prowadziæ
tabor i artyleriê na wzór czeski. ju¿ w 1409 roku na s³u¿bie zakonu pozostawa³ ¶l±ski puszkarz Steynkeller z Glogowa (...)"
9."wed³ug tradycji za najstarsze ¦l±skie (ciêzkie) dzia³o uchodzi ¶widnicka "¦winia" (Sau), jednak pierwsze potwierdzenie jej u¿ycia mamy z czerwca 1468r.: wprowadzona do oblê¿enia Bolkowa (sic
!!) spowodowa³a jego rych³± kapitulacjê. Wg XVII opisu wa¿y³a 160 cetnarów, do wystrzelenia za¶ kamiennej kuli o wadze 3 cetnarów i 20 funtów na odleg³o¶æ 2667 kroków (2000m) potrzebowa³a cetnar prochu" (autor szacuje cie¿ary (u¿ywaj±c funta wroc³awskiego) na odpowiednio: 8,5 tony (!!!), 168kg, 53kg, przy kalibrze ponad 500mm (
)" UWAGA: "dane te stawiaj± "¦winiê" w rzêdzie najwiêkszych dzia³ epoki, choæ fakt, ¿e "W¶ciek³a Greta" z Gandawy wazy³a podobno ponad 16 ton"
10. dziesiatego przykazania nie bêdzie, bo siê zmêczy³em klepaniem...
oc omi chodzi:
a no o to, ¿e jednak:
a) broni palnej by³o na ¦lasku du¿o,
B) wydaje mi siê ¿e wiecej ni¿ w Polsce i na Litwie, ponadto by³a to bron ciê¿sza,
c) broñ ta by³a u¿ywana czêsto, rownie¿ w polu,
d) by³a mocno zró¿ñicowana,
e) uzasadnia to zabiegi WSZYSTKICH NA OKO£O w celu pozyskania fachowej sl±skiej kadry artyleryjskiej,
f) nawet mniejsze o¶rodki ¦l±ska dysponowa³y artyleri± liczebniejsz± ni¿ typowe miasta Polskie (nie wliczam tu miast pruskich!!!!)
to tyle - mogê siê k³ocic i nie upieram siê - papa
T.
- mog³y byc swego rodzaju "awaryjnym" zapasikiem...
...
.Ewentualnie jakies ksi±¿ki,które pozwol± dowiedziec mi sie czegos konkretnego na temet tej broni.Interesuje mnie hakownica mniejsza taka któr± mo¿na by³o oprzeæ na pawê¿ i trzymac kolbe rêk± (jezeli ktos czytal ksiazke Kobyliñskiego "Gawêdy o broni i mundurze" to na str.22-23 jest jej rysunek).Prosze wybaczyæ za moj± niewiedze ale w tym temacie jeszcze raczkuje 
(oczywi¶cie neico wyolbrzymiam, my¶lê tu np. o bitwie pod Orsz± i rozstrzelaniu przez polsk± piechote natarcia moskiewskiego).
), muszkiety. G³ównie poszukuje rycin, zdjêæ, (dajbo¿e) rysunków technicznych, technik wykonywania, wymiarów, zdobnictwa. Gdyby kto¶ mia³ jakie¶ bêde wdziêczny.