zastanawia mnie, bo nie uda³o mi siê dopatrzeæ w ikonografii; czy zdarza³o siênosiæ kontusz pod deli±? Ja tak czasem robiê, szczególnie zim±.

Z tego co zauwazylem nosilo sie, albo kontusz, albo delie. No chyba, ze byla to zima. Niestety portretow w zimowych ciuszkach raczej sie nie robilo.

Z tego co wiem, oba stroje, kontusz i delia by³y strojami wierzchnimi nawet zim±, wiêc zak³adanie obu mog³o byæ nieco niewygodne (to tak jakby zak³adaæ dwa ko¿uchy - mo¿na ale to dziwne). Oba te stroje mia³y swoje wersje letnie i zimowe, te drugie by³y podbijane futrami. Warto te¿ zaznaczyæ, ¿e kontusz wypar³ modê na delie wiêc noszenie obu na raz wi±¿e siê z ograniczeniem czasowym (mniej wiêcej koniec XVII, pocz±tek XVIII wieku)
Chyba wygodniej na zimê uszyæ sobie grubszy ¿upan podszyty we³n± lub podbic deliê, kontusz futrem.

noszenie obu nie jest perwersyjnie niewygodne, ale wygl±da lewo.

delijkê zimow± i tak bêdê robi³, tak jak ¿upan. Powinno wystarczyæ, czapê zimow± ju¿ posiadam. pozdr

proponuje Ci Ptacku pod zupan gruby welniany swetr/sweter made by Babcia. nie ma nic lepszego a ze to niehistoryczne?

hmm
kiedy wymyslono swetry ;> ?

Z tego co wiem, by³y ju¿ w ¶redniowieczu. Chyba nie by³y popularne w wy¿szych swerach.
Sk±din±d Rzymianie u¿ywali swojskich, dzierganych we³nianych skarpet.
Mo¿e swetrów te¿?

czad
jako xvii wieczny szlachcic bede oficjalnie nosil wczesnorzymski sweterek ;>

W drugiej po³owie XVIIstego wieku zim± szlachta nosi³a bardzo czêsto burki. Jest to gruby p³aszcz z we³ny, z futrzanym kapturem. Burkê tak± nosi³o siê na delie, któr± z kolei zak³adano na ¿upan. W takim zestawie jest naprawde ciep³o, zapewniam! Oczywi¶cie o ile wszystko jest wykonane z odpowiednich materia³ów, ale to temat na inn± dyskusje...

Do zobaczenia na Gniewie Ptaku!

A wracaj±c do kontusza, to skoro i tak jest to strój typowy dla XVIIIw, to chyba i tak nie ma co go wciskaæ na imprezy siedemnastowieczne?

Powtrarzaj±c za Gutkowsk± i Tursk± - Nazwa kontusz pojawi³a siê po raz pierwszy w cenniku wojewodziñskim dla robót krawieckich z 1648 roku. W ¼ród³ach pisanych nie ma przyk³adów kroju tego wczesnego kontusza, nie ma równie¿ ikonografii która by go przedstawia³a.
Pierwszy przyk³ad kroju kontusza pochodzi z po³owy XVIII wieku, st±d mo¿e pochodziæ mniemanie, ¿e kontusz zaczêto szyæ w XVIII w. Mimo to kontusz jest strojem XVII wiecznym.

Nie zmienia to jednak faktu, ¿e szyj±c kontusz na imprezy XVII wieczne mo¿emy siê tylko domy¶laæ jak wygl±da³ w tym czasie i upieranie siê,¿e jest to kontusz z tego okresu mo¿e byæ b³êdem.

Czyli, Netko wychodzi na to, ¿e szyæ kontusze mo¿na te¿ tylko wed³ug wzorów z XVIIIw.
Czyli robi sie problem. Czy nie da sie wyczytaæ w ¼ród³ach sk±d siê wzia³ kontusz?
Zapewne jakis wzór turecki. mo¿e tam s± jakie¶ odniesienia z tych czasów?

a czy na XVII-w obracach przez przypadek nie mykaj± ludziki w kontuszach?!

cholera, nie przypominam sobie, muszê sieznowu do Wilanowa wybraæ.

Ale burkê sobie dziabnê

Wiesz Wotawo mo¿na wszystko ... chyba tak jak mówisz by³oby najlepiej, poniewa¿ sa z tego okresu wykroje. No chyba, ¿e znajdziemy co¶ XVII wiecznego.

A ten przyk³ad z XVII wieku podaje Gutkowska. Przyk³ad stroju Stanis³awa Dani³owicza z 1640 roku. Ma on typowy dla kontuszy krój, wiec jest on chyba pierwszym przyk³adem kontusza z XVII wieku. Jego odrys jest pokazany w Gutkowskiej. Jak na mój gust ró¿ni sie on znacznie od kontuszy XVIII wieczych.

Szukajmy dalej

Zajrzê do Gutkowskiej, aczkolwiek kontusza nie lubiê :-D.
Gdybym kiedy¿ mia³ za du¿o czasu i bawi³ sie w XVIIw to tylko delia.

Osobi¶cie te¿ wolê delie i ¿a³ujê ¿e nie mogê jej nosiæ.

wszystko pieknie-ladnie ale pamietajcie o genezie kontusza - to byl pierwotnie "biedny" ubior wojskowy - i np. Irena Turnau wskazuje jego wczesne warianty w przedstawieniach muzykow i zolnierzy z lat 20 XVII wieku. Podobnie jak delia, ferezja, giermak, kopieniak, polkopieniak, szuba, burka, mente itp wydaja sie byc strojami jednak funkcjonujacymi rownolegle i w wariantach lzejszych i ciezszych "zimowych". Kontusz kojarzy sie juz z epoka pasow sluckich i "mundurow" wojewodztw, ale jego kariera jest przeciez duzo wczesniejsza. No a poza tym mamy np. wzmianki o zupanach podbijanych lisem popularnych jako jedyny stroj zimowy u mazoweckich szaraczkow!

no no, niedlugo wotawe przekabacimy ;D

Proooosze o pomoc.

Czy kto¶ wie jak moze wygl±dac wykrój d³ugich rêkawów zwisaj±cych w delii z pocz±tku XVII wieku? Taka delijka jak ma Batory albo Têczyñski w za³±czniku. Chodzi mi w³a¶ciwie nie o sam wykrój rêkawa, bo to wiem, jak ale o to jak on jest doszyty do reszty, gdzie ma otwarcie, a moze go wogole nie ma itp.
Czy kto¶ ma jakie¶ wiadomo¶ci na ten temat?

Prosze i dziekuje z gory
Netka

je¶li jeste¶ z wawy, to mogê Ci pokazaæ swoj± delijkê, mo¿e pomo¿e

pozdr

Hihi, nieee, jestem z Wrocka (zonka kruka) myslalam ze moze na zdjeciu waszym podpatrzec, ale stronka wasza cos mi nie dziala


+ zalacznik, jak moze to wygladac...

Czo³em

Widz±c portret Têczyñskiego, to tak jak bym zobaczy³ siebie . A jednak mam co¶ wspólnego z mymi praprzodkami.

Netka, je¶li posiadasz jeszcze jakie¶ wizerunki Têczyñskich, bêde bardzo wdziêczny.

Mozna zauwazyc na portretach, zreszta trzeba pomyslec jak byloby najwygodniej dla noszacego i najpraktyczniej. Ja ewidentnie widze ze sa rozciete NA GORZE rekawa po to zeby swobodnie opadaly pod ciezarem i w rozciecie wchodzila reka i mozna byloby swobodnie nia poruszac. Po prostu zrob model, rozetnij i zobacz jak sie uklada. Wyniki opisz na grupie
Pozdrawiam

Juz gotowe, zrobilam tak jak narysowalam. Czyli zwyczajne rekawy dlugosci delii, nie zszyte na przedniej czesci glowki. Rekawy sa zszyte do samego dolu i maja normalny wylot na dlonie. Dzieki temu mozna je normalnie zalozyc, tyle ze sie moooocno marszcza no i maja rozciecie - szparke z przodu. Delia wyglada dobrze tak jak na obrazie z Batorym.
Kilka osob, patrzac na obraz i bez sugestii stwierdzilo ze uszyloby to wlasnie tak.

Poszukuje krojow albo ilustracji deli, z futrzanymi obszyciami kolnierza lub ramion itd
Jaki material jest najwygodniejszy na delie ?
z gory dziekuje za pomoc

www.kompanija.prv.pl sekcja stroje. Tam znajdziesz kilka wykroi w tym na delie i krotkie streszczenie z Gutkowskiej.

Welna, welna i jeszcze raz polecam welne, ewentualnie aksamit jedwabny :P

a byly delie zupelnie obszyte futrem? a jak nie delie to jakies inne okrycie tego typu ?
i czy futro z wilka pasuje do delii ?

Czy podszewkê do delii mozna zrobiæ z wiskozy? Ponoæ to materia³ naturalnego pochodzenia i jest na tyle "¶liski" by dobrze go siê nosi³o na we³nianym zupanie.

Hehe, moze i naturalny ale na 100% nie bylo go w XVII wieku. ( Wiskoza, roztwór przêdzalniczy zawieraj±cy ksantogenian celulozowo-sodowy rozpuszczony w ³ugu sodowym. Wiskozê otrzymuje siê z drzewnych mas celulozowych, które poddawane s± dzia³aniu ³ugu sodowego, a nastêpnie dwusiarczku wêgla.)

A co do delii mogly byc one w calosci podszywane futrem, a czasem miec tylko obrzezenie futrzane. Tak podaje Gutkowska. Co do gatunkow futra , wilk - czemu nie.

No w³a¶nie, Netka ubieg³a mnie w odpowiedzi. Je¶li siê w³±cza rodzaj w³ókna, z którego sporz±dza siê odzie¿ w ramy odtwórstwa historycznego, to wiskoza odpada. Zosta³a wynaleziona w XIX w, na skalê przemys³ow± zaczêto produkowaæ w 1891 r. Mia³a zast±piæ jedwab (nawet jest czasem nazywana sztucznym jedwabiem) i poniek±d siê to, ze wzglêdu na w³a¶ciwo¶ci i cenê, uda³o.
Mam jeszcze pytanie - wilcze futro ma ponoæ niezwyk³e w³a¶ciwo¶ci chroni±ce przed ch³odem i wilgoci±. Czy by³o sporz±dzane z niego jakie¶ charakterystyczne okrycie? Obi³a mi siê o uszy nazwa "wilczura". Co¶ wiecie na ten temat?

Co do wilczury to znalazlem tylko to:

"Opoñcze noszono ju¿ w XVII w., ale by³y to wówczas o wiele tañsze okrycia, uszyte np. z p³ata spil¶nionej we³ny (sfilcowanej) czy sier¶ci. W XVIII w. oprócz strojnych i drogich opoñczy, które opisa³ Kitowicz, szlachta nosi³a opoñcze o ma³ej warto¶ci, takie jak „tuzinkowa, zielona kieca wilczur± podszyta”. "

text bezczelnie wkleilem z strony http://chzg.vtrip.pl/Lirowa%20strona%20dom...%20szlachty.htm gdzie znajduje sie framgment pracy magisterskiej na temat ubiorow szlachty i magnaterii

Witajcie
szukam odpowiedzi na pewne pytanie. Jest tak p³askorze¼ba z ko¶cio³a w Tar³owie przedstawiaj±ca szlachcica ze ¶mierci±. Jest on ubrany w strój spodni (pewnei ¿upan) i strój wierzchni. Co to moze byæ za strój? Czy jest to kontusz czy ferezja? Jest on dosyæ obcis³y, szamerowany. Szamerunki s± te¿ u nadgarstaka a koniec rêkawów zakoñczonyna pó³okr±g³o jak ¿upany. Jest to obraz szlachciaca prawdopodobnie s³u¿±cego w znakach lekkich chor±gwi wolontarskich. Wyposa¿ony jest w nahjke, szable, toporek i klucz do zamka ko³owego.

Witam!

Je¿eli kto¶ z szanownych frechowiczów posiada rycinki lub wykroje deli to prosi³bym o umieszczenie na forum lub podes³anie mi na maila ( sszal@wp.pl ). Mog± byæ fotografie deli któr± kto¶ posiada. Interesuje mnie "cokolwiek", na czym bêdzie wyra¼nie widoczna delia, tak aby krawcowa mog³a zobaczyæ jak to wygl±da i uszyæ...
Bêdê zobowi±zany i z góry dziêkuje

Pozdrawiam!

Na naszej stronie w dziale stroje znajdziesz opracowanie o strojach mêskich. Tam jest kilka przykladow i chyba nawet wykroj.

W ko¶ciele w Tar³owie z cyklu dekoracji stiukowych s± dwie sceny, szlachcic i ¶mierc, oraz ¿o³nierz i ¶mieræ.
Szlachcic ubrany w ¿upan i deliê szamerowan±,
Zo³nierz ubrany w kontusz szamerowany, d³ugi, poni¿ej kolan, z d³ugimi nie rozciêtymi rêkawami, zakoñczonymi psim uchem.
Informacje zaczerpniête z ksi±¿ki Polski Ubiór Narodowy.....fragment ten umieszczono w niej za M.Le¶niakowsk±
Tar³ów - Sarmata ars moriendi, "biuletyn Historii sztuki", XLVI, 1984 r.

Czy ma kto¶ mo¿e wykrój delii. Prosze o odpowied¿ i z góry dziêki!

Zróbmy tak : koledze sczmurowi podajmy link na tacy.
Skoro z szukaniem u niego kiepsko.
No zdarza siê, ¿e nie ku¿den zrozumi...

Bo jak pisa³ Stachura : Prawdziwy przyjaciel to nie ten, który odwala za ciebie ca³± robotê, lecz ten który u¶wiadomi ci, ¿e wszystko masz zrobiæ sam.

Temat posprz±ta³em. 

Rabiega

Nie no Rabiega, co Ty mu podajesz, czy to jest link do wykroju? Znów wpuszczasz kogo¶ w maliny tzn. w ¿mudne przeszukiwanie tekstu (chyba nie wiesz jak monitory niszcz± oczy, w koñcu nie jeste¶ okulist± ) w celu znalezienia jednego linku. Nara¿asz równocze¶nie freholudków na kolejne listy z pro¶b± o wykrój.
Tak "prijatiel nie die³ajet", jak Ci nie wstyd.

to jest bezpo¶redni link do wykroju, poza tym delie mog± siê co nieco ró¿niæ:
<a> href="http://156.17.3.106/wks/ryciny/stroj_meski...oje/w_delia.jpg" target="_blank">http://156.17.3.106/wks/ryciny/stroj_meski...oje/w_delia.jpg</a>
Mam nadziejê, ¿ê pytaj±cy, poczyta dok³adnie i poogl±d± ca³± witrynê Wolnej Kompani Sarmackiej, to moim zdaniem jedna z najlepszych (jak nie niajlepsza) w polskiej sieci, je¶li chodzi o XVII wiek.

pozdrawiem
Abrat

OMG. Ja widzia³em takie wykroje jak mi podali¶cie ale mi chodzi o wykrój tego rodzaju co w za³±czniku.

to wszystko jest w Gutkowskiej,i nie wierze ze w twoim mie¶cie jej nie maj±,bo maj± nawet w mojej wioseczce,na koñcu ksi±¿eczki ,znajdziesz kilka podobnych do tego wykrojów.

tu kilka fotek
http://picasaweb.google.com/P3pson/XVII

A jakby kto¶ chcia³ Delie zdobyt± na Turczynie to za³±czam ;>

Czy kto¶ wie dok³adnie jak by³y zdobione szamerunki przy deliach, a zw³aszcza jakie¶ metalowe ozdoby? Na tym obrazie ewidentnie widaæ, ¿e te szamerunki s± z jakimi¶ srebrnymi elementami. Ma kto¶ jakie¶ dok³adniejsze obrazy, rysunki gdzie mo¿na by szczegó³owo takie patenty zobaczyæ?
Drugie pytanie tyczy siê noszenia delii na jednym ramieniu. Gutkowska pisze, ¿e czêsto noszono deliê na jednym ramieniu spiêt± pod szyj±. Natomiast widuje siê czasem delie noszone na jednym ramieniu zwi±zan± na piersi tak, ¿e przechodzi pod drugim ramieniem. Wymys³ to ilustratorów czy rzeczywi¶cie tak te¿ noszono delie. Ka¿da mo¿liwa informacja bêdzie cenna.
Z góry dziêkuje za pomoc.

Prawdopodobnie szanuj±cy sie szlachcic z domu bez deli nie wychodzi³ z do¶wiadczenia wiem ze w tym cholerstwie jest do¶c ciep³o zw³aszcza jak s³onko przypiecze dlatego aby nie umrzeæ z przegrzania wieszam ja na ramieniu a dla czego na lewym -bo praw± rêk± walczysz szabl± i taka (ciê¿ka kurtyna )w innej -czyli na prawej rêce uniemo¿lwia³a by ci urzywanie tej broni
co do ozdób to wszystko zale¿a³o od pomys³owosci wykonawcuy oraz zasobno¶ci portwela szlachcica wiec w tych ubo¿szych bêdzie albo mniej gózów mniej dodatków do szamerunków lub materja³ taki jak z³oto lub srebro i drogie kamieniae zastêpujesz mosi±dzem cyna o³owiem lub poprostu drewnem
W mojej deli szamerunki mam we³niane w jednolitym kolorze robione s± z w³uczki na szyde³ku plus gózy i blaszki od Andrzeja Mikiciaka
Jak bêdziesz w zamosciu obejrzysz sobie pare przyk³adów

Osobiscie polecam porozmawiac z Andrzejem zawsze mo¿e ci pare pomys³ów podrzuciæ
A jesli chodzi o to czym spinano pod szyja by³ albo wielki ozdobny góz zwany chyba (poprawcie mnie jesli pzekrence nazwe ) czapyg± by³ znacznie wiêkszy i bardziej zdobny od pozosta³ych i na niego zapina³e¶ deliê lub nosi³ przepone czy i z czego by³a zrobiona mysle ze tak jak z gózami a naco cie by³o staæ metal -srebro z³oto mosi±dz lub poprostu skóra ,inny materja³ plus "mechanizm zaczepiaj±cy"

Przepraszam szanown± gawiedz za byki jakie ¿em uczyni³ w tek¶cie

Proszê o edycjê powy¿szego postu, przy jej braku - bêdzie kolejne ostrze¿enie.
Pozdrawiam -
Rabiega

Czapraga



Nie uwa¿am siebie za gawied¼,
vide: "gawied¼, czyli pogardliwie o du¿ej grupie natrêtnych gapiów"

Primo interesuje mnie sposób spinania//zwi±zywania delii za³o¿onej na lewe ramie ale przechodz±cej pod prawym, a nie narzuconej na prawe ramiê. Gdy jest ona narzucona sprawa jest prosta zapinamy pod szyja i wszystko gra.
Secundo szukam ikonografii jak wygl±da³y te metalowe (niewa¿ne czy z metali szlachetnych czy te¿ nie) ozdoby na szamerunkach przy delii, nie mówiê o guzach bo to rzecz bez problemowa do odnalezienia w ¼ród³ach ale o metalowych ozdobach na samych szamerunkach. Je¿eli masz jakie¶ ryciny, obrazy etc wrzucaj tutaj albo ¶lij mejlem na mateuszmar@o2.pl

Szczerze? Przejrza³em du¿o rycin, portretów i innych ¼róde³. Nigdzie nie mogê siê dopatrzyæ takiego sposobu noszenia p³aszcza. Oczywi¶cie- nie twierdzê, ¿e tak go nie noszono, ale je¶li posiadasz jakie¶ konkretne ¼ród³a stanowi±ce o takiej modzie- by³bym zobowi±zany. Osobi¶cie wiem, ¿e noszono w ten posób p³aszcze francuskie. Piszê o tym Gutkowska, a nawet zamieszcza odpowiednie ryciny (nie bêdê ich kopiowa³, skoro dysponujesz t± pozycj±).

Je¿eli mia³bym wdawaæ siê w "mniemanologie"- strzela³bym, ¿e w celu jakiegokolwiek spinania stosowano takie same brosze i ³añcuchy. Zamieszczam kilka portretów w za³±czniku.



Bodaj najlepszym przedstawieniem "metalowych" szamerunków jest portret Czarnieckiego pêdzla Brodero Matthiesena (za³±cznik). Ponadto- u¿ywano czêsto z³otych/srebrnych metalowych nici. Czêsto nak³adano tak¿e z³oto na jedwabn± ta¶mê. Trzeba jednak zauwa¿yæ, i¿ tego typu zdobienia by³y raczej dla tych najbogatszych- nawet dzisiaj wykonanie takich to naprawdê du¿y koszt.

Pozdrawiam

Mam ogromn± pro¶bê.
Czy kto¶, kto posiada deliê "Zaciê¿nej Roty Piechoty Polskiej" móg³by mi j± pokazaæ na ¿ywo w Warszawie lub w Siedlcach. Bo szczytem marzeñ by³oby po¿yczenie choæby na jeden dzieñ celem dok³adnego zdjêcia miary i zrobienia wykroju z papieru, jak tak¿e po prostu przyjrzenia siê szczegó³om.
Znalaz³by siê kto¶?

Nowy zaci±g?

Zapraszamy:
http://www.forum.lorica.pl/viewforum.php?f=6

Na K³uszynie Rota wyst±pi w mocnym sk³adzie - pan poczeka, pan usz±d¿e, sze za³atwi.

Pro¶ba w sprawie DELII wci±¿ aktualna.