co¶ typu brygantyna to ju¿ pó¼niejsza zabawka - lepiej do zbrojników ju¿ te p³aty.
a kirys kryty to uwa¿a siê za sprzêt "na wypasie" zarówno dzi¶ jak na tamte czasy - czyli musia³ byæ drogi (tak jak dzi¶ jest drogi w stos. do np p³atów) tote¿ zestawia siê go raczej z os³onami p³ytowymi.
Je¿eli pytasz o to, co na prze³omie tych wieków, to my¶lê, ¿e mo¿na zaryzykowaæ stwierdzenie i¿ os³ony zbrojnikowe i p³aty powoli zaczyna³y byæ prze¿ytkiem, przez co by³y tañsze.
Dzi¶ to jest bardzo ró¿nie.
S± zbrojniki tanie i liche a s± dobre i dro¿sze ni¿ niejedne "p³yty". Kwestia materia³u jaki sobie za¿yczysz u rzemie¶lnika, wykoñczenia i sposobu obróbki stali.
Wszystko zalezy o regionu, z którego chcesz odtwarzaæ rycerza. O ile ziemie polskie czy niemieckie to ³ebki z nosalem czy klappvisiery, to np ju¿ Anglia tylko psiaki, ewentualnie ob³e zas³ony na zawiasach skroniowych. Nie ma potwierdzenia z Anglii na u¿ywanie klappvisierów, wszystkie tego typu zabytki s± okre¶lane jako zaslony typu niemieckiego przywêdrowa³y do Angliiw ostatnich 200 latach.
Mateusz
kirys kryty by³ drogi ale nie dla rycerza. Poza tym nie widzia³em dobrze odtworzonego kirysu krytego. Koszt takiej zabawki mo¿e siêgn±æ 4-5 tys z³otych.
ogólnie to mam zamiar odtwarzac rycerza z okolic Krakowa. Ale to chyba p³aty bêda najlepsze i do tego planowalem klappvisiera bo slyszalem opinie ze jest najwygodniejszy. A co ze zbrojnikowymi os³onami na piszczele? i jeszcze jak rozwiazac problem przedramienia? bo mam os³ony od nadgarstka do ³okcia w³±cznie i do tego naramienniki miseczki. Dorobic sobie jeszcze oslony na przedramie?
Z góry dzieki
Tobiasz
Kajfaszu
Prawdopodobnie chodzi³o Ci o ochronê RAMION a nie przedramion(przedramiê zaczyna siê od nadgarstka i koñczy na ³okciu
)Pamiêtaj,¿e wed³ug ¼róde³(g³ównie nagrobki) pod p³atami czy kirysami noszono kolczugi. I czêsto to w³a¶nie d³ugi rêkaw kolczugi pe³ni³ ochronê tej felernej czê¶ci cia³a. Dla potwierdzenia:
O ile siê nie mylê rze¼by te pochodz± z interesuj±cego Ciê okresu.
Jednak¿e,nie jest to jedyne rozwi±zanie. Jest te¿ wiele ¼róde³ o zbrojnikowych os³onach ramion(tzw. opachach):
To jest bodaj znalezisko z Anglii(mogê siê myliæ) i jest to opacha wykonana z pra¿onej w wosku skóry. Tutaj kto¶ kompetentny móg³by jej datowanie podaæ,bo ja go niestety nie znam
znany i lubiany pan Burkhard ;p
Zostaj± jeszcze pe³nop³ytowe ochrony ca³ych r±k,ale z twoich wypowiedzi wnoszê,¿e nie o nie Ci chodzi.
Pozdrawiam,
Kêdzior
CYTAT(kajfasz111 @ 15:52 04.09.2010)
tego planowalem klappvisiera bo slyszalem opinie ze jest najwygodniejszy.
Na to mogê doradziæ tylko jedno
poogl±daj ró¿ne he³my i przymierzaj na swoj± g³owê..
Lepiej siê nie da - Je¶li podejdziesz do kogo¶ na jakim¶ turnieju b±d¼ innej imprezie i poprosisz o przymierzenie he³mu to na pewno nikt ciê nie zje, a to jedyny sposób ¿eby siê dowiedzieæ jaki he³m bêdzie ci odpowiada³
ja na przyk³ad nie lubiê klapek, bo mia³em ich na g³owie - nie wiem - z 15 albo wiêcej, ró¿nych osób, ró¿nie wypikowanych i ¿adna nie by³a dobra.
W ostrej walce na ciê¿k± broñ istnieje zagro¿enie ¿e przy mocnym uderzeniu w okolice twarzy zarobisz w zêby/brodê/nos. Mnie to dostatecznie odstraszy³o, gdy kiedy¶ mia³em zasinia³± szczêkê w³a¶nie przez taki he³m.
Jak ju¿ musi byæ na zawiasie czo³owym to o niebo bezpieczniejszy bêdzie psi pysk na zaw. czo³owym potocznie nazywany nieraz "krecim" pyskiem. Ró¿nice miêdzy wystaj±c± do przodu zas³on± a standardowo dopasowan± do twarzy s± liczne klapk± . Od wygody noszenia, przez widoczno¶æ, wentylacjê i wygl±d do bezpieczeñstwa.
Ale to jaki wybierzesz, musi byæ twoim osobistym i dok³adnie przemy¶lanym wyborem.
Jak widzisz, ilu nas tu jest, ka¿dy ma jakie¶ swoje preferencje dotycz±ce uzbrojenia.
To normalne bo to ty musisz czuæ siê w swojej zbroi bezpiecznie i wygodnie.
ooo..dziêki Kêdzior :D,szuka³em tej opachy z Anglii..datowana jest ona na II po³ XIV wieku
co do ochrony piszczeli..mog± byæ pe³ne,mog± byæ trójczê¶ciowe i mog± byæ po³ówki (wszystkie z samej blachy).
do bojówek polecam po³ówki lub trójczê¶ciowe,do bohurtów pe³ne lub trójczê¶ciowe
Opacha jest z I po³owy, podobnie jak wszystkie chyba znane nagrobki z przedstawieniami analogicznych.
CYTAT(Mateusz z Grójca @ 22:04 04.09.2010)
W ostrej walce na ciê¿k± broñ istnieje zagro¿enie ¿e przy mocnym uderzeniu w okolice twarzy zarobisz w zêby/brodê/nos. Mnie to dostatecznie odstraszy³o, gdy kiedy¶ mia³em zasinia³± szczêkê w³a¶nie przez taki he³m.
Niezale¿nie czy to bêdzie klapka, czy psi pysk czy innych he³m, je¶li dotyka twarzy to znaczy ¿e jest niedopasowany do w³a¶ciciela. Przed kupnem nale¿y to sprawdziæ, chyba ¿e komu¶ nie zale¿y na zêbach / nosie ;-)
Pewnie to nie na temat tego forum ale widze ze Panowie sie orientujecie ;) Psiak przypadkiem nie zaslania tego po czym sie kroczy (osobiscie wolalbym walczyc pieszo)? I jeszcze zastanawiam sie jakie obuwie bedzie najlepsze do walki w zbrojnikach? Sabatony? Skarpeta kolcza? A moze bez blach na stopy i w samy butkach?
PS. Dzieki za tak wyczerpujace odpowiedzi ;)
starcz± same buty, na pocz±tek na pewno
potem jak siê zorientujesz co i jak to zdecydujesz czy i co zamawiaæ.
zagro¿enie jest niewielkie, obrywanie po stopie zawsze by³o rzadko¶ci±. Ale by³o.
w psiakach masz zwykle otwór na dole zas³ony - niedaleko brody.
Mo¿e byæ jeden kratkowany, dwa otwory - to w charakterze takiego "u¶miechu"
albo nawiercone dziurki.
dziêki temu lepiej oddychasz i widzisz co le¿y pod nogami, gdy skierujesz w dó³ wzrok.
ale rzadko siê przez to patrzy.
CYTAT
Niezale¿nie czy to bêdzie klapka, czy psi pysk czy innych he³m, je¶li dotyka twarzy to znaczy ¿e jest niedopasowany do w³a¶ciciela. Przed kupnem nale¿y to sprawdziæ, chyba ¿e komu¶ nie zale¿y na zêbach / nosie
A o dopasowaniu mo¿na rozmawiaæ d³ugo i intensywnie, przy czym trudno dostaæ tak spieprzony psi pysk ¿eby dotyka³ twarzy ten wystaj±cy dziób. Albo ciê¿ko znale¼æ tak wystaj±c± twarz :P
Pod p³ytk± zas³on± zawsze bêdzie ma³o miejsca i zebranie w japê nie nale¿y w takim sprzêcie do przyjemno¶ci.
Witam, zabieram siê w³a¶nie za robienie zbrojników. Chcê zacz±æ od ud, i takie moje pytanie...
Który "wykrój" jest najbardziej poprawny?
http://img20.imageshack.us/i/beznazwy1en.jpg (wstawiam tak linka, bo co¶ mi nie dzia³a wstawianie obrazków)
Z góry przepraszam za jako¶ rysunku, ale grafik ze mnie ¿aden :D
Stara³em siê wzorowaæ na ikonografii z tego tematu + zdjêciach istniej±cych ju¿ zbrojników ze stron rzemie¶lników. Mam nadziejê, ¿e w miarê sensownie to rozrysowa³em i opisa³em. Je¿eli ¿aden z tych wykrojów nie jest poprawny, to prosi³bym o podes³anie tych dobrych. Z góry dziêkujê.
Pozdrawiam
CYTAT(Mateusz z Grójca @ 00:32 06.09.2010)
A o dopasowaniu mo¿na rozmawiaæ d³ugo i intensywnie, przy czym trudno dostaæ tak spieprzony psi pysk ¿eby dotyka³ twarzy ten wystaj±cy dziób. Albo ciê¿ko znale¼æ tak wystaj±c± twarz :P
Pod p³ytk± zas³on± zawsze bêdzie ma³o miejsca i zebranie w japê nie nale¿y w takim sprzêcie do przyjemno¶ci.
No to fakt. Sam mia³em kilka razy rozbity nos w mojej klapce, zanim nie zrobi³em odpowiedniego wymoszczenia. Teraz mam mega-bezpieczny he³m.
Dobra rada dla pocz±tkuj±cych: sprawd¼ swoj± zas³onê czy nie dotyka twarzy. Potem uderz kilka razy s³abo. Pó¼niej kilka razy mocno. Pó¼niej popro¶ kolegê by uderzy³. Je¶li choæ raz poczujesz na twarzy dotyk zas³ony to znaczy, ¿e tak nie mo¿e byæ i trzeba poprawiæ. W walce nikt siê nie bêdzie pyta³, czy mo¿e uderzyæ w Twój he³m.
@Marek z Myslowic
Ten link nie dzia³a co¶.
Faktycznie. Ale ju¿ dowiedzia³em siê wszystkiego. Wiêc, nieaktualne.
Hej,
Od kiedy w zbrojnikowych os³onach zamiast okr±g³ych tarczek (przy ³okciach i kolanach) pojawiaj± siê li¶cie?
Chcia³bym siê zapytaæ równie¿ jak± grubo¶æ blachy i skóry maj± wasze zbrojniki/p³aty i ile mniej wiêcej wa¿±?
Orientujecie siê w jako¶ci produktów p³atnerza Maleusa (http://maleus.eu/) i Loricamosa (http://www.loricamos.vizz.pl/zbroje.html)
Z góry dziêki za wszystkie opinie.
ja mam w swoich blaszki sprê¿ynowe 1 mm i skóra 2 mm utwardzana.Opacha sama skóra .
jedno przedramiê to 280 gram, opacha z 80 gram
p³aty z lnu i blachy 1 mm (St3) i wa¿± gdzie¶ 2.9 kg
CYTAT(MagicWojtek @ 16:09 12.09.2010)
ja mam w swoich blaszki sprê¿ynowe 1 mm i skóra 2 mm utwardzana.Opacha sama skóra .
jedno przedramiê to 280 gram, opacha z 80 gram
p³aty z lnu i blachy 1 mm (St3) i wa¿± gdzie¶ 2.9 kg
A p³aty robi³e¶ sam czy zamawia³e¶ u kogo¶?
Mo¿esz mi podac jakies wskazowki co do skonstruowania p³atow na lnie?
albo jakies wykroje...
Tak zeby pasowalo to do zbrojnikowych oslon i na wiek XIV/XV
Eh, kajfaszu powiem ci tak nie pytasz mnie o to jak to zrobiæ ale dam ci ma³± radê. Przej¿yj sobie t± stronê:
http://www.hoashantverk.se/hantverk/hoas_r...ngar/index.htmlJest tam nie ca³a ale wiêkszo¶æ p³atów znalezionych pod visby, wybierz sobie jaki¶ typ i wykrój sobie na szary papierze wykrój jaki zastosujesz do materia³u do p³atów.
materia³ najlepiej gruby wykorzystaj, co do nitów, wed³ug mnie nie stosuj nitów wspó³czesnych z ³ebkiem w kszta³cie grzybka, najlepiej nie wiem mo¿e papniaki albo inne gwo¼dzie z du¿ymi p³askimi ³ebkami.
Je¶li martwisz siê ¿e przyk³adowo papniaki by rozrywa³y materia³, to zastosuj nie wiem podk³adki ze skóry czy te¿ metalowe dla ochrony samego materia³u.
Co jeszcze, po prostu wybierz poszukaj jaki¶ p³atów które ci siê spodobaj±, i pamiêtaj by by³y odpowiednio mobilne. To tyle wed³ug mnie.
Je¶li chodzi o pokrycie to len ma do siebie to, ¿e siê siepie, jednak je¿eli odpowiednio przek³adaæ nity to nie zostanie mocno porozrywany i ³epek bêdzie trzyma³ dobrze.
Je¿eli chodzi o podk³adki to jest to do¶æ s³aby pomys³. Pod wzglêdem poprawno¶ci takiej zbroi.
Je¶li ju¿ bêdziesz musia³ ich u¿yæ to unikaj metalowych.
Pozdrawiam
Witam szanowne grono!
Zainteresowal mnie temat tych "sztabkowych" zbrojnikow. Spotka³em sie kiedys z nareczakiem zbrojnikowym ze zbrojnikami ktore ( da³bym sobie g³owe obciac :P) byly robione na piramidke. tak jakby ktos wzial p³askownik o przekroju poprzecznym porstokata i sklepal gorne kanty.
Jest to mozliwe czy poprostu te blaszki byly giete
I jeszcze czy ma sens klepania zbrojnikow w piramidke? :/
Pozdrawiam
Tobiasz
Prosta i klarowna odpowiedz, NIE. Je¶li chcesz wykorzystaæ blachê ST3 to spoko rób w piramidkê ale widaæ po do¶wiadczeniu innych ¿e ju¿ ludzie wol± inwestowaæ w zbrojniki ze stali hartowanej czy innego super materia³u.
Czyli to jednak byla imitacja
Dzieki za rade
A to jest jaki¶ problem odpowiedni± blaszke wyklepaæ w ^ zahartowaæ i zanitowaæ?
Chyba nie, sam mam zamiar sobie sprawiæ komplet r±k zbrojnikowych sk³adaj±cych siê z pasków klepanych w daszek i nastêpnie zahartowanych.
no w³asnie ja nie tylko planuje ale zbieram materialy, sily i cierpliwosc i pewnie jak tylko spadnie snieg sprobuje i piramidke zrobic i klepane w daszek ale raczej z nierdzewki
Witam ponownie
Przybywam z pytaniem co do zbrojnikowych oslon z nalokietnikami i nakolannikami z folgami.
Osobiscie walczylem w takich nareczakach i sa bardzo ruchliwe wiec zamowilem sobie tez takie nalokietniki. Czy bedzie to zestawienie historyczne? Jak trzeba moge wrzucic zdjecia nareczaka testowanego przeze mnie (niestety mam tylko jeden bo taki udalo mi sie kupic na grunwaldzie w tamtym roku)
No to poka¿ a siê powie co siê o tym my¶li.
Pardon ale nareczak pojechal do Krakowa i bede mial okazje sfotografowac go dopiero za dwa tygodnie. na³okietniki podobne widzialem u Mardzinusa ( nie zeby go tu reklamowac) wrzucam wiec fotki jego nalokietnikow a reszte musicie sobie niestety dorobic. przy nakolannikach jest wiecej folg...
Kliknij, aby zobaczyæ za³±cznik
A ¿e tak ci doradzê, mo¿e poogl±daj nagrobki co ?.
Czasami znajduje siê bardzo ciekawe rzeczy a je¶li ci nie zale¿y na jakim¶ datowaniu to poprzegl±daj tematy dotycz±ce uzbrojenia XIV i zobacz co ci mo¿e siê spodobaæ.
Chyba ¿e jednak zale¿y ci na jakim¶ datowaniu to najlepiej zreszt± wybraæ sobie jakiego¶ rymcerza z nagrobka i siê na nim wzorowaæ jak ja:
http://img19.imageshack.us/i/258pxkyllburgstiftskirc.jpg/
sorki ale jeszcze nie bardzo sie lapie w tych wszystkich nagrobkach wiec moglbys mi cos polecic (chodzi mi to o zbrojniki + najlepiej p³aty)? jakies stronki gdzie moglbym o tym poczytac i poogladac nagrobki?
Proste najlepsza stronka to Freha, wystarczy ¿e przegl±dniesz tematy które ciebie interesuj± a na pewno co¶ znajdziesz. Poza tym jak chcesz p³aty (zbroje kryt±) to pomy¶l jakie. Istnieje wiele przyk³adów pancerzy krytych, które maj± swoje zalety i wady.
Dlatego musisz wybraæ w czym bêdzie ci lepiej, ja tam za p³atami nie przepadam i wolê zestaw p³ytowy a inni wrêcz przeciwnie uwielbiaj± i s±dz± ¿e jest najlepszy.
Decyzja nale¿y do ciebie i sam decydujesz w czym bêdziesz siê czu³ dobrze.
Z nieba mi spadles z tym linkiem
ale jak tak ogladalem te nagrobki to trudno dopatrezc sie jakiegos ze zbrojnikowymi nareczakami :/
z tego co mnie interesuje to czy mozna traktowac oslony rak na tym nagrobku jako zbrojniki?
Bo nalokietnik wyglada jakby mial folgi...
Kliknij, aby zobaczyæ za³±cznik
W rzeczywisto¶ci zbrojnikowe os³ony nie by³y tak popularne jak to teraz w RR bywa.
Pewnie to w³a¶nie dla tego trudno tobie znale¼æ. Jednak nie poddawaj siê szukaj dalej.
Swoj± drog±, nie widzê tych zbrojników na nagrobku przez Ciebie wstawionym.
Jak chcesz naprawdê ³adnie siê uzbroiæ to musisz trochê poszukaæ sam, trochê czasu to zajmie...
CYTAT
ale jak tak ogladalem te nagrobki to trudno dopatrezc sie jakiegos ze zbrojnikowymi nareczakami :/
Jest ich mnóstwo, wpisz tylko odpowiedni zakres dziejowy i region Europy
Powy¿szy nagrobek Reginalda Cobhama przedstawia go w rêkach p³ytowych a nie zbrojnikowych. Tak jest po prostu pomalowany, ¿e blacha moze byæ mylona z czarn± skór± na pierwsyz rzut oka.
CYTAT
W rzeczywisto¶ci zbrojnikowe os³ony nie by³y tak popularne jak to teraz w RR bywa.
Pewnie to w³a¶nie dla tego trudno tobie znale¼æ.
Yogesh, nie zgodze siê z Tob±, zbrojniki na terenie starego kontynentu by³y Bardzo popularne w XIV wieku. Tak jak napisa³em wy¿ej, kluczem do sukcesu jest podanie odpowiedniego okresu i terenu. Na pró¿no jest siê doszukiwaæ r±k zbrojnikowych na nagrobku z 1410 roku, w momencie gdy by³ to ju¿ spory archaizm w uzbrojeniu.
Najlepiej przegl±dnij niemieckie nagrobki i rze¼by z lat 1340-1370 np. A zobaczysz jak bardzo jeste¶ w b³êdzie.
Ja wcale nie napisa³em, ¿e nie by³y popularne albo, ¿e ich nie u¿ywano, tylko tyle, ¿e nie tak jak teraz mo¿na to zobaczyæ na imprezach. Powinienem dodaæ mo¿e, ¿e chodzi g³ównie o tzw. okres oko³ogrunwaldzki, bo doszed³em do wniosku, ¿e je¿eli kolega mia³ problemy z ich znalezieniem to przegl±da³ w³a¶nie tak datowane nagrobki.
" W rzeczywisto¶ci zbrojnikowe os³ony nie by³y tak popularne jak to teraz w RR bywa. "
Niedoprecyzowa³e¶ po prostu jaki okres masz na my¶li:)
Swoj± drog± wyzej wymieniony nagrobek pochodzi z 1361, wiêc niekoniecznie szuka³ tylko w okresie "oko³o grunwaldzkim".
Dzisiaj w RR mamy po prostu mamy tak± a nie inn± modê (tak jak w ¶redniowieczu). Zbrojniki s± ³adne, tanie, lekkie, ³atwe w wykonaniu, wiêc dlaczego by ich nie u¿ywaæ.
Ja ujmê to tak oprócz zalet jakie przedstawi³ mój przedmówca, okre¶lê to tak Yogesh masz dowody na to ¿e zbrojniki nie by³y popularne pod koniec XIV wieku i mo¿e nawet pod samym Grunwaldem ?
Je¶li powiesz ¿e "tak" i g³ównym dowodem mog± byæ nagrobki z tego okresu, to ja zadam kolejne pytanie:
" Jaka klasa spo³eczna jest przedstawiana na nagrobkach i p³ytach nagrobnych ?"
Zacznijmy od tego ¿e je¶li kogo¶ by³o staæ na ³adny nagrobek to i na przedni sprzêt.
Kolejna sprawa jest taka ze nagrobek nie zawsze odzwierciedla³ ( i wcale nie musia³) rzeczywistego uzbrojenia zmar³ego w chwili jego ¶mierci - móg³ on byæ wykonany zarówno du¿o wcze¶niej jak i du¿o pó¼niej.
Swoj± drog± zbrojniki mo¿na spotkaæ niekiedy na pó¼niejszych nagrobkach, mimo ¿e by³a to "przestarza³a technologia" to dalej siê ³adnie prezentowa³y i upiêksza³y ca³okszta³t wizerunku nagrobnego.
Nie nale¿y wszystkich nagrobków i rze¼b traktowaæ "dos³ownie"
Hej,
pytanie odno¶nie koloru skóry na p³aty, rêce i nogi. Widzia³em g³ównie czarne, czerwone i "naturalne". Czy w ¼ród³ach spotyka siê te¿ inne kolory? Np. niebieski, ¿ó³ty, bordowy, itd?
Czy "historyczne" bêd± inne kolory poza tymi popularnymi?
Co do historyczno¶ci ró¿nych kolorów skór na zbrojniki, mog³y byæ poniewa¿ barwiono skóry na ró¿ne kolory, ale oczywi¶cie bez przesady nie jaki¶ oczo...... ró¿ czy te¿ pomarañcz.
Poza tym zobacz sam na poprzednie posty, widaæ czerwon± skórê na udach zbrojnikowych
a wiadomym jest ¿e skóry barwiono w ¶redniowieczu, wiêc by³o to mo¿liwe. Pamiêtaæ jednak trzeba ¿e skóra barwiona nie by³a zbyt tania
, dlatego nie ka¿dego by³o na to staæ.
Przegl±dnij ryciny, freski oraz inne ¼ród³a i wyci±gnij wnioski:)
zobaczysz co by³o najbardziej popularne a czego nale¿y unikaæ.
Ja z takiej beczki zapytam:
Czy ta skóra wewn jest oryginalna czy te¿ po prostu zosta³a dodana i w jaki sposób by³y mocowane paski do skóry.
Witam.Mam pytanie czy takie p³aty to Wisby ?
http://www.fotosik.pl/pokaz_obrazek/df33b90e03b5aa27.htmlI czy bêd± nadawaæ siê na grunwald ?
Czy to s± p³aty z Wisby, to nie wiem, ale na Grunwald bêd± dobre.
Te z Wisby chyba nie mia³y tych czê¶ci zas³aniaj±cych górn± czê¶æ pleców.
Mam pytanie. Zna kto¶ datowanie tego nagrobka, sk±d pochodzi i kogo przedstawia?
tak, to Burkhardt von Steinberg
1397 rok
Hildesheim Roemer Museum - to tytu³em pochodzenia.
Czy kto¶ kojarzy jakie¶ ikony, ryciny, nagrobki gdzie przedstawione jest po³±czenie zbrojnikowa opacha/p³ytowe przedramiê? Kiedy¶ widzia³em bardzo ³adn± rycinê przedstawiaj±c± taki zestaw, niestety nie mog³em jej pó¼niej odnale¼æ.
Czy mo¿liwe jest dobranie takiego zestawu uzbrojenia ochronnego dla oficera lekkiej piechoty :
£ebka, Przeszywanica, Kolcze rêkawice i zbrojnikowe os³ony nóg? Chodzi o okres oko³o grunwaldzki.
To jest wersja lo-fi g³ównej zawarto¶ci. Aby zobaczyæ pe³n± wersjê z wiêksz± zawarto¶ci±, obrazkami i formatowaniem proszê
kliknij tutaj.