Pomoc - Szukaj - U¿ytkownicy - Kalendarz
Pe³na wersja: ¯upan
> Ubiór i dodatki > Ubiory renesansowe i barokowe > Mêskie ubiory renesansowe i barokowe
Stron: 1, 2, 3
Towarzysz ciê¿kiego kufla
CYTAT
Jaka podszewka (kolor) bêdzie pasowa³ do niebieskiego ¿upanu?

My¶lê, ¿e najlepszy by³by kolor ³ososiowy. Ewentualnie ecri! (nie mog³em siê powstrzymaæ :D)

A tak powracaj±c do tematu, to mo¿liwe jest posiadanie wielkich jêzorów w latach 30 w ¿upanie raczej ma³o zamo¿nego Pana Brata?
Co do ko³nierzyków to mi siê wydajê, ¿e by³o to mocno powi±zane z czasem. Tak samo d³ugo¶æ ¿upanów. Za czasów Batorego stójki by³y wielkie, pó³ twarzy w nich tonê³o, a ¿upany by³y krótkie. A potem wraz z up³ywem lat Rzeczpospolitej Obojga Narodów stójki by³y coraz krótsze, a ¿upany coraz d³u¿sze.... Wiêc nie by³bym taki pewny co do jêzorów. No i wydaje mi siê, ¿e w Gutkowskiej nic nie ma o jêzorach (kiedy¶ j± czyta³em, s³owo jêzor ju¿ bym kojarzy³ z ¿upanem smile.gif).
K³aniam
Szlachcianka z sascianka
Stiuki z kosciola w Tarlowie pokazuja kstalt "psiego ucha" oraz nizkie kolnierze-stojki zupanow. No i kolor podszewki. Co do koloru i gatunku podszewek - dosc ciekawym jest ciemnozielony zupan z sukna wydobyty z krypty w Dubnie (Ukraina) na jedwabnej karmazynowej podszewce.
P S Przepraszam za polska pisownie.
Pozdrowienia z Kijowa
Jarda
CYTAT(Kali @ 14:18 28.01.2010) *
CYTAT(vroobell @ 12:12 28.01.2010) *

Od¶wie¿ê trochê temat.
Jak mocowane by³y guzy do ¿upana np takiego: http://miedzia.ch.pwr.wroc.pl/wks/ryciny/s...i/tarnowski.jpg ? Przyznam, ¿e z malowide³ nie jestem w stanie tego wykoncypowaæ, a na zdjêciach rekonstrukcji te¿ nie zawsze widaæ dok³adnie. Czy by³y wszywane w kraj po³y (prawej?) czy te¿ doszywane w jakiej¶ odleg³o¶ci?
Do tego pêtelki - w oddaleniu od skraju po³y (lewej?) z naszytego jednego sznureczka (rozumiem, ¿e w kolorze ¿upana) czy te¿ osobne dla ka¿dego guza?
Aha, i jeszcze jedno pytanie - jaki cel ma rozciêcie w lewej pole ¿upana?


Cze¶æ, masz mo¿e dostêp do ksi±¿ki Odzie¿ grobowa w Rzeczypospolitej w XVII i XVIII wieku Dr±¿kowskiej Anny? S± tam fajne rysunki przedstawiaj±ce w³a¶nie ró¿ne sposoby przyszywanie pêtli i guzików. Jak mi siê przypomnisz na prv to cykne fotkê i pode¶lê.
Rozciêcie w ¿upanie mo¿e byæ kieszeni± (je¿eli o to rozciêcie pytasz)


Teraz od¶wie¿ê ja smile.gif
Przeczyta³em "Odzie¿ grobowa..." i nie wiem czy guzy musz± byæ mocowane do krawêdzi prawego przodu ¼upana i pêtelki mieæ na polu lewym lub je¶li guzy mog± byæ na polu lewym i pêtelki naprzeciwko ? Widza³em kilka zdjêæ reenactorów, którzy maj± obu wariant.
I z Gutkowskiej nie pamientam opis tego detalu.
Z góry dziêkuje.
B³a¿ej - Kozacy Zaporoscy
Na dekoracji stiukowej z o¶cio³a w Tar³owie (¿o³nierz lekkiej jazdy, tak zwany "szlachcic ze ¶mierci±" lata 40 XVII wieku) - i ¿upan i kontusz maj± guzy po prawej stronie a pêtelki po lewej (widaæ wyra¼nie bo oba ma u góry rozpiête).
semen
Jako, ¿e w³a¶nie szyje siê mój ¿upan, to mo¿e mi pomo¿ecie w kwestii guzów, a konkretnie ich ilo¶ci.
¯upan jest do¶æ krótki (do kolan), z cienkiej (gramatura 280) ciemnoniebieskiej/granatowej we³ny bielskiej o gêstym splocie p³óciennym, ok. 95-96% we³na, reszta sztuczne dodatki, podszewka z czerwonego cienkiego 100% lnu.
Guzy s± ma³e (1 cm ¶rednicy), cynowe - zamówione u Silviage (s± super), wiêc kolorystycznie bêd± pasowaæ.
Tym niemniej swoj± wagê maj±, a chcia³bym aby ¿upan by³ jak najl¿ejszy
Jak uwa¿acie ile minimum powinno ich byæ przy krawêdzi ¿upana, a ile przy rêkawach.
Nadmieniam, ¿e ¿upan ma byæ dla ¿o³nierza zaciê¿nej piechoty polskiej (1630-1655) pochodzenia mieszczañskiego (Pomorze).
Czy 12 przy krawêdzi i po 3 przy rêkawach wystarczy?
Pozdrawiam
m_q
CYTAT(semen @ 08:48 12.04.2012) *
Jako, ¿e w³a¶nie szyje siê mój ¿upan, to mo¿e mi pomo¿ecie w kwestii guzów, a konkretnie ich ilo¶ci.
¯upan jest do¶æ krótki (do kolan), z cienkiej (gramatura 280) ciemnoniebieskiej/granatowej we³ny bielskiej o gêstym splocie p³óciennym, ok. 95-96% we³na, reszta sztuczne dodatki, podszewka z czerwonego cienkiego 100% lnu.
Guzy s± ma³e (1 cm ¶rednicy), cynowe - zamówione u Silviage (s± super), wiêc kolorystycznie bêd± pasowaæ.
(...)
Czy 12 przy krawêdzi i po 3 przy rêkawach wystarczy?

D³ugo¶æ ¿upana nie ma znaczenia bo guzy i tak id± tylko od szyi do pasa. Na moje oko tuzin to trochê przyma³o, zw³aszcza przy tak ma³ych guzach. Proponowa³bym raczej minimum 15-16 z przodu (zale¿y od Twojego wzrostu - ja mam 180 cm i 16 guzów po oko³o 2 cm ¶rednicy jest w sam raz). Przy piechociarzu guzy na rêkawach nie s± konieczne - raczej nie by³yby praktyczne a nie ma ich nawet na wizerunku od¶wiêtnie ubranych hajduków milicji miasta Kazimierza z "rolki sztokholmskiej".
B³a¿ej - Kozacy Zaporoscy
Ze ¼róde³ ukazuj±cych wojsko:

Hajduk na Tablicy Go³uchowskiej ma przy delii 12 par pêtlic, no ale to delia a nie ¿upan (na portretach ciuchy wierzchnie zazwyczaj maj± ma³o guzów).

Portrety:

Zbigniew Ossoliñski (z 3 synami, malowany oko³o 1650) widaæ, ¿e na ¿upanie (licz±c od szyi do pasa) ma tych guzów ze 30 (ale za to bardzo ma³ych),

Stanis³aw Krasiñski (oko³o 1654) widaæ na ¿upanie tuzin guzów (ze 2 jeszcze mog± byæ pod pasem)

Sebastian Lubomirski - na ¿upanie widaæ 17 guzów (ze 2-3 mog± byæ schowane pod pasem i zapiêciem delii)

£ukasz Opaliñski (oko³o 1640) - widaæ 10 guzów na ¿upanie, ale kilka na pewno przes³aniaj± pas i delia.

Stanis³aw Lubomirski (zm. 1649) widaæ 11 guzów u ¿upana (podobnie¿ 2-3 mog± byæ zas³oniête pasem i deli±),

Janusz Radziwi³ (malowa³ Daniel Schultz) widaæ 14 guzów, ale nosi szeroki pas i znowu delia mo¿e te¿ kilka zas³aniaæ,

Hulanicki (hetman kozacki zm. 1677) ma na ¿upanie tych guzów ze 30, ale bardzo drobnych.

Generalnie odnoszê wra¿enie, ¿e ilo¶æ guzó zale¿a³a od ich rozmiaru. Je¿eli by³y wiêksze to by³o ich mniej (kilkana¶cie), je¿eli mniejsze to wiêcej i naækane gêsto.

semen
Dziêkujê bardzo za cenne rady.
Dzwoniê do krawcowej.
Szlachcianka z sascianka
Pozdrawiam
Dlugie zupany i kroj (!) czapek z roku 1670.
Pozdrawiam
Ig³a
Czy ktos z Pañstwa spotka³ siê mo¿e w ikonografii ze zdobieniami jêzora u rêkawa (np. przeszycia, naszycia etc.)?
Szlachcianka z sascianka
Badania archeologiczne zaznaczaja, ze klapa-psie ucho-jezor w jednym ze znalezionych zupanow byl stebnowany do wysokosci zapiecia na guziki, taka samo jak i bluzgier i kolnierz w tym zupanie (kon XVIIw).
StKorf
теперь я понимаю, почему надо писать хотя бы без ошибок, не то что логически. ибо возможно твое сообщение прочитает иностранец)

Сze¶æ
Jestem z Belarusi. i przepraszam moj drenni polski)
Ja chce zrobic zupan (1640+). ale ja ne zrozumiem rozmiaru.
http://www.freha.pl/index.php?act=attach&a...ost&id=6705
dla czlowieka jak wysoki on?
jesli jestem 1.7m (wzrost), jaki pomiary robic?

i dalei. jak zawiazac Czas S³ucki (pozadana image ili video)

Dzieki
semen
Witam
W katalogu wystawy Muzeum Narodowego w Krakowie - "Sarmatyzm- sen o potêdze" s± zaprezentowane niewielkie guzy wykonane z kamieni pó³szlachetnych m.in. z agatu i karneolu. Guzy z agatu s± w po³±czeniu z mosi±dzem, guzy z karneolu w po³±czeniu ze srebrem.
Problem w tym, ¿e obydwa komplety guzów sa datowane na XIX w. Jednak¿e z tre¶ci zawartych w katalogu wynika (po¶rednio), ¿e polskie stroje narodowe, ozdoby itp. z XIX w. wzorowano na XVI i XVII w. wzorcach.
Zatem mam pytanie: czy takie guzy z np. karneolu i/lub agatu bêd± poprawne historycznie do ¿upana z I po³owy XVII w.?
Nadmieniam, ¿e zarówno agat jak i karneol s± relatywnie tanie, nawet w po³±czeniu ze srebrem, czy mosi±dzem. Wygl±daj± do¶æ skromnie. Zatem nie razi³yby (cenowo i wygl±dem) do stroju ubo¿szego szlachcica, mieszczanina, rzemie¶lnika.
Co o tym s±dzicie?
Jarda
CYTAT(Ig³a @ 15:21 29.05.2012) *
Czy ktos z Pañstwa spotka³ siê mo¿e w ikonografii ze zdobieniami jêzora u rêkawa (np. przeszycia, naszycia etc.)?

Przepraszam, ¿e tak pó¼no, ale w ksi±¿ce A.Dr±¼kowskiej jest kilku rysunków zakoñczeñ mankietów - psich uch. Wed³ug nich by³y brzegy ozdobiene szñureczkiem (jak brzegy czê¶ci ¼upana) lub proszyte bie¿±cim ¶ciegiem ("running stitch") blisko krawêdzi - wygl±da ¼e kontrastuj±c± silniejszy nitk±. Tak¼e zapiêcie guzami lub haczykami predstawia jeden z elementów zdobienia, ale najwa¼niejszym elementem, je¶li pe³nie zrozumia³em, jest kszta³t psich uch.
Patrius
CYTAT(Biedronka @ 15:20 27.08.2010) *
Zgadzam siê z poprzednikiem - aksamit jest ma³o praktyczny. W dodatku trzeba go wiêcej ze wzglêdu na to, ¿e w³os musi uk³adaæ siê w jedn± stronê.
Co do ¿upanów aksamitnych w XVII wieku, wydobyto z grobu w ko¶ciele Dominikanów w Jaros³awiu, aksamitny ¿upan w kolorze oliwkowym, - dzi¶ ma taki odcieñ. "Krój z prost± linia ramion,z rêkawami wszytymi wzd³u¿ linii prostej i z nisko umieszczon± pach±; ko³nierz doszywany, wysoki z ty³u, z przodu przechodz±cy w niska stójkê. Zapinany na oko³o dwadzie¶cia piêæ guziczków bardzo drobnych, plecionych ze sznureczka z nici± z³ot±, z pêtelkami ze sznureczka jedwabnego po stronie lewej. W szwach bocznych wpuszczane kieszenie. Pod pachami dwa zeszyte trójk±ty poszerzaj±ce pachy od do³u. Rêkaw szeroki gór±, do³em zwê¿ony, zakoñczony 'psim uchem"." - za "Polski ubiór narodowy zwany kontuszowym" B. Biedroñska- S³otowa.

Inne zachowane szyte by³y z adamaszku jedwabnego, jedwabnego at³asu, at³asu, jedwabiu perskiego, adamaszku w³oskiego. Dr±¿kowska definiuje, ze ¿upany pocz±tkowo szyto z l¿ejszych we³en i podbijano futrem (zapewne w XVI w.) Oprócz lekkich we³enek podaje siê jako tkaniny na ¿upan sukna.

Aksamity by³y znane w Polsce od XIV w i u¿ywano je g³ównie na bogate ubiory i szaty liturgiczne, obicia ¶cienne i pokrycia mebli. Przypominam - adamaszek to splot; at³as to tkanina jedwabna g³adka z lnianym lub we³nianym w±tkiem. - "Leksykon w³ókiennictwa".


Wow, Kieszenie smile.gif super smile.gif
Parufka
Ja bym siê nie rozpêdz±³ z tymi kieszeniami (jest ju¿ iny temat tutaj na freha o tym) to o czym pisze Agneszka to przyznam, ¿e jest to pierwszy ¿upan o jakim czytam posiadajacy kieszenie. Poza tym ciekawe z jakiego okresu jest ten ¿upan czyli pierwsza czy druga po³owa XVII wieku?
Szlachcianka z sascianka
A ja bym chciala jakies zdjecia tych kieszeni... Bo otwor z listeweczka - to nie kieszen. Co do aksamitow na zupany - jest ich od cholery w inwentarzach i testamentach, zwlaszcza 1 pol XVIIw, lecz jedwabnych smile.gif
lookie
Bry...podepnê siê pod temat, bo od czego¶ trzeba zacz±æsmile.gif
Jak do tej pory zajmowa³o mnie g³ownie miêdzywojnie a czasami pierwszej rzplitej pasjonowa³em sie zaledwie dziêki Sienkiewiczowi.

Ale ostatnio, mocno zaj±wszy sie szabl±, dusza ku kozaczy¼nie zaczê³a siê wyrywaæ. Tak i powsta³ pomys³, by sylwetkê pana brata jakiego¶ zrekonstruowaæ, ale takiego, co to ( jak Bohun i Kurcewicze - wiem, wiem...ale ten romantyzm ehhhh:P) ju¿ mocno kozaczyzna przeszed³szy, ubiór i uzbrojenie podobniejsze do nich u¿ywa.

Tymczasem przegrabiam literaturê, poch³aniaj±c jak leci, ¿eby choæ ogólny obraz sobie stworzyæ, ale...ka¿da pomoc i podpowied¼ siê przyda, zatem pytanie:

Wydaje mi siê, ze ¿upany na dzikich polach by³y krótsze...Poprawcie mnie proszê je¶li sie mylê. No i...jaki pas do takiego ¿upana?? Skórzany wydaje siê praktyczniejszy, jeno...jak do niego szable troczyæ??
Adam von Loslau
Pas na ¿upan materia³owy- zabezpiecza przed przetarciem ciucha. Do pasa skórzanego podwieszasz kaletki, ³adownicê, ³y¿kê itp. Szablê nosi siê na osobnych rapciach skórzanych, sznurkowych lub z ta¶my materia³owej.
Parufka
D³ugo¶æ, ¿upana by³a kwesti± prywatn± wiêc tutaj bym siê nie sugerowa³. Prêdzej datowanie i mody panuj±ce w ró¿nych okresach okre¶la³y jako¶ jego d³ugo¶æ ale te¿ nie za mocno.
Szlachcianka z sascianka
Zgadzam sie z Parufka, ale jeszcze zalezy na jaka okazje ten zupan - wojna czy bankietowac. Pas moze byc welniany (sakieski albo sztywny) no i wedlug znalezisk pod Beresteczkiem skorzany.
lookie
No to ju¿ co¶! Z serca dziêkujê za porady!
Zatem u¶ci¶laj±c:

- czasy J.O. Ksiêcia Jeremiego Wi¶niowieckiego ( czyli pierwsza po³owa wieku XVII)
- ¿upan do stroju podró¿nego/bojowego, bo nie bankiety a uczty mi w g³owie, jeno maty wojenka:)
- no i w³asnie....bardziej jednak pasuje mi ten skórzany pas, ale argument o nieprzecieraniu siê zupana jest zasadny. Ale¿ z drugiej strony rzecz ogl±daj±c, wp³ywy kozackie chcia³bym w stroju zaznaczyæ. Ot i konfuzja nowa:(

AAA..no i kolor....Wiem, ze niekoniecznie czerwieñ ( w róznych odcieniach).....czy szaro-niebieskie odcienie bêd± od rzeczy??
semen
Powitaæ, powitaæ kolejnego zakrêconego pozytywnie I Rzeczpospolit±!
Na freha jest kilka konkretnych i bardzo dok³adnych fotek pokazuj±cych wspó³czesne rekonstrukcje ¿upanów "'u¿ytkowych" czy te¿ "codziennych". Zw³aszcza te z szarej we³ny z obszyciem z cienkiego we³nianego sznureczka prezentuj± siê bardzo dobrze.
Do wykonania naszych ostatnich ¿upanów przydatny by³ wykrój ¿upana starosty krakowskiego Gabriela Tarnowskiego z ksi±¿ki Magdaleny Bartkiewicz "polski strój narodowy ....".
Co do kolorów to najpraktyczniejsze chyba bêd± wszelkie odcienie szaro¶ci, od jasnoszarego do czarnego, zielone (nie jaskrawe!), pieprzowe, br±zowe, ziemiste. Naj³atwiej zreszt± dostaæ we³nê w tych kolorach. Z mojej korespondencji z wytwórcami rêcznie barwionej we³ny wynika ¿e o takie kolory naj³atwiej.
Co do pasów to Potwierdzam, ¿e do szabli by³ osobny pas z rapciami (skórzanymi, tekstylnymi, sznurkowymi) lub z hakami do powieszenia tej¿e szabli.
U mnie póki co pasy skórzane nie powoduj± przetaræ na materiale. Ale to mo¿e dlatego ¿e g³ównie nosze je na ferezji. A ta jest wykonana z solidnej szorstkiej surówki we³nianej.
Ale faktycznie nie od rzeczy by³oby pod pasem skórzanym nosiæ szerszy pas materia³owy. Jest to i "koszerne" i praktyczne.
Sam szukam obecnie kogo¶ kto by utka³ na krosnach pasy we³niane (najlepiej czerwone) o prostym hstorycznym splocie. Temat pasów tych by³ szeroko omawiany na freha z fotkami przyk³adowymi w³±cznie.
Parufka
Kozacko¶ci w ¿upanie ni jak nie zaznaczysz bo po prostu by³y one takie same jak nasze :P. Kolory maj± byæ zgaszone nie jaskrawe i od szaro¶ci przez, br±zy, zielnie, niebieskie, ciemnobordowe itp. Nic krzykliwego.
Nie ma co rozwa¿aæ, czy noszono pas materia³owy pod skórzanym czy nie i czy siê przeciera czy nie. Po pierwsze tak by³o i koniec dyskusji, po drugie my ¿upany nosimy od ¶wieta, a oni chodzili w nich codziennie z ca³ym majdanem na pasie wiêc i zu¿ycie by³o inne, krótka pi³ka smile.gif.
Fajne pasy skórzane t³oczone w stylistyce beresteckiej robi wypowiadaj±cy siê tu Adam wiêc wal z zamówieniem do niego.
Jezeli chodzi o datowanie to chodzi ci o ca³e ¿ycie Jaremy czy powstanie Chmielnickiego bo tutaj przynajmniej dwie mody wchodz± w grê w kroajch ¿upanów smile.gif?
lookie
Czasy Jaremy, ale przed powstaniem.....to mniej wiecej ten okres, który mnie najbardziej interesuje.

Freha jest baaaardzo rozleg³a i wci±¿ jeszcze przegl±dam watki podejmuj±c próby ogarniêcia tematu:) Nic to.....nauczony do¶wiadczeniem nie spinam siê na realizacjê tematu w dwa tygodnie:) Tym czasem wiedza, a po niej realizacja - najmniejsza mo¿liwo¶æ wtopy:)
Jedno jest pewne.....zupan bedzie "wojenny", bez jaskrawo¶ci i najchetniej szaroniebieski, choæ i zieleñ kusi:)

Dziêkowaæ za dobre s³owo - ogarn±wszy temat nieomieszkam pochwaliæ sie efektem.

Jedna pro¶ba...czy s± gdzie¶ dostêpne fotografie wspomnianych kopii pasów skórzanych?? chêtnie rzucê okiem.
Szlachcianka z sascianka
Szaroniebieski akurat byl dobrze rozpowszechniony, podszewka lepiej bedzie lniana. Ja korzystam z wykrojow Gudkowskiej - nigdy nie zawiodly, a i rzeczy archeologiczne podtwierdzaja autentychnocs krojow. (jutro wrzuce na swoj FB taki akurat zupan). No i praktyka pokazuje ze potrzebna bedzie koszula lniana i najlepiej z domowego plotna - nie ugotujesz sie w upaly. Porzadne spodnie, byloby dobrze i gacie dodac. W Ukrainie namawiam tkaczy zrobic takie pasy welniane, moze za jaki czas zaczna. Narazie robia plotno lniane. Jedna babka umie nawet robic pasy siatczane (widzialam w muzeum) ale jest stara i wredna - niechce nikogo uczyc a sama juz nie potrafi.
lookie
Podgl±dam Twój profil na FB od kilku dni - bardzo bêdê siê cieszy³ z nowych fotek:)

Nie chcia³em tu rozwijaæ tematu o reszcie garderoby, ¿eby nie rozwalaæ w±tku.
Tymczasem przekopujê siê przez Frehê i zwolna wyrabiam sobie orientacjêsmile.gif
Szlachcianka z sascianka
Juz wrzucilam
https://www.facebook.com/photo.php?fbid=397...e=1&theater
lookie
Rewelka!!

Taka d³ugo¶æ mniej wiêcej mnie interesuje.
Przy okazji....¿upany nie mia³y rozciêcia z ty³u zatem krój musia³ uwzglêdniaæ nadmiar materia³u na u³o¿enie w siodle. No i w jaki¶ sposób uniemo¿liwiaæ zaczepienie o tylny ³êk - wszak ówczesne terlice i jerczaki na tylnych ³êkach mia³y wstaj±ce kule. Przyznam, ze mam ambicje taki rz±d wierzchowy skompletowaæ, zatem i ubiór chcia³bym mo¿liwie kompatybilny:)

PS. pozwoli³em sobie wys³aæ zaproszenie na FB:)
Szlachcianka z sascianka
Co do szerokosci dolnej czesci zupanow: jak krotkie tak i dlugie wygodne do jazdy konno, ale moi mazczyzne teraz juz wola krotkie (do kolana). Rozciec z tylu nie bylo (przynajmniej w archeologii zadnego razu nie spotykalam), a z bokow sa, ale nie wszystkie zupany. To sa zdjecia dlugich i krotkich zupanow na kaskaderzach konnych (zupane uszyte przeze mnie wedlug Gutkowskiej).
lookie
¶wiat jest ma³y!!!

zdaje siê, ¿e znam jegomo¶cia ze zdjêcia po lewej. Niedawno sie widzieli¶my - szkoda, ze nie wiedzia³em, ze ma tak zacny ¿upan, chêtnie bym go dok³adnie obejrza³. No ale przy nastêpnej okazji ju¿ bêdê pamiêta³smile.gif
Tomasz £omnicki
Uwaga, znowu zacznê narzekaæ i dopytywaæ. Ostatnio d³ugo siedzê i rozmy¶lam nad strojem dla piechura polskiego z pocz±tku XVII wieku. Dyskusja odno¶nie delii (b±d¼ ferezji, zwa³ jak zwa³) toczy siê swoim torem i wygl±da na to, ¿e przyniesie ciekawe efekty.

Jednak mam pytanie odno¶nie ¿upanu. Wszyscy mamy, opieramy siê na dostêpnych wykrojach, ale w³a¶nie... Czy sa one odpowiednie dla piechoty? Bo wykroje, na których siê opieramy to niema³e "panice", ¿e tak to nazwê. Nazwiska takie jak Potoccy, Dani³³owicze, Tarnowscy etc. Gdzie mnie, robaczkowi, do takich smile.gif

I tak siê zastanawiam czy dobrze jest, ¿e osoby, które chc± rekonstruowaæ piechotê opieraj± siê na takich wykrojach? A mo¿e nale¿y pój¶æ inn± drog±? Z drugiej jednak strony czy jest to mo¿liwym?

Czy po prostu wyj¶æ z za³o¿enia, ¿e wykrój mo¿e i w oparciu o zupan starosty (sic!) Gabriela Tarnowskiego, ale ¿e najbli¿szy pocz±tkom XVII wieku to obleci wzglêdem mody (chocia¿ rozd¼wiêk miêdzy hajdukiem a starost± wydaje siê znaczny). Zrobie tylko z gorszych, pospolitych, materia³ów i w pospolitej barwie. Skrócê i nie dam guzików przy rekawach i git?

Co szanowni frehowicze mysl±?
Parufka
A czy inny wykrój marynarki ma ¿ul i prezydent albo inny krój ma t-shirt dresiarza lub hipstera? Ró¿ni± siê jako¶ci± materia³ów, wykoñczeniem, detalami ale s± to te same ciuchy. Jak dla mnie sprawa prosta ale jestem ciekawy innych opinii smile.gif.
Rafa³ Szwelicki
A ja w³a¶nie nie jestem pewien co do u¿ywania kroju ¿upanów bogaczy dla piechurów...

Obecnie zaczynam siê zastanawiaæ czy ¿upany piechoty (przynajmniej te z pocz±tku XVII wieku) nie by³y raczej szyte wg. prostok±tnych krojów (jak wschodnie kaftany. Taka metoda znacznie oszczêdza materia³ (np. na deliê "w pó³ goleni d³ug±" na mój wzrost - 172 cm, 2 mb materia³u o szeroko¶ci 150 cm wystarcza w zupe³no¶ci i jeszcze ciut zostaje, na d³ugi ¿upan zejdzie trochê wiêcej z uwagi na rêkawy, ale i tak w 2,5 mb mo¿na siê spokojnie zmie¶ciæ).

Zreszt± wg prostok±tnego kroju szyty jest bodaj¿e najstarszy polski ¿upan "w ³ódki" z Muzeum Narodowego w Warszawie...
semen
Stilgar, w ksi±¿ce M. Gutkowskiej-Rychlewskiej "Historia ubioru" wykrój ¿upana jest na str. 417. Na str. 418 przedstawiona jest rekonstrukcja ca³ego ubioru Gabriela Tarnowskiego. Co (dla nas piechociarzy) ciekawe obok jest pokazany ubiór mieszczanina krakowskiego, z pocz±tku XVII w. Mieszczanin ma na sobie deliê bez ko³nierza z krótkimi rêkawami, a pod spodem krótki ¿upan-do³oman (do kolan).
Ja szyj±c swój ostatmi ¿upan wzorowa³em siê na kroju ¿upana Tarnowskiego ale w wersji krótszej (jak mieszczañski). Tarnowski zmar³ chyba w 1628 r., zatem krój nadaje siê jak najbardziej.
Póki co przychylam siê do zdania Parufki i nie kombinujmy z krojami je¶li mamy juz jakis konkretny, na którym siê mo¿na wzorowaæ.
W ka¿dym razie ja mój ¿upan przetestowa³em na tegorocznym Tykocinie, Srodzie Wlkp. i siê sprawdzi³. Jest wygodny, nie krêpuje ruchów. U¿yte materia³y: we³na góra i len podszewka sprawiaj± ¿e da siê w nim wytrzymaæ nawet w upa³.
Tylko uwaga! Czêsto wietrzyæ! bigsmile2.gif A mo¿e nawet wypraæ?
Rafa³ Szwelicki
¯upan Tarnowskiego jest o tyle cieawy ¿e ma jeszcze trochê pozosta³o¶ci po kaftanach - te kliny pod pachami i trapezoidalny (choæ ju¿ mocno zaokr±glony) rêkaw. ¯upan z MN jest podobny ale ma dodatkowo kliny na bokach i prosty pas materia³u na plecy.
W pó¼niejszych ¿upanach te kliny pod pachami zanikaj±...
Tomasz £omnicki
O widzicie, ale dyskusja siê nawi±zuje, pojawiaj± siê nowe spojrzenia na temat. Zawsze mo¿e siê pojawiæ kto¶ ze ¼ród³em smile.gif Rafale, a masz zdjêcie lub jakis link do tego zupanu?
Rafa³ Szwelicki
Jest w Gutkowskiej, na s 514, tak¿e na stronie Kujawskiej Braci:
http://www.kujawskaszlachta.pl/images/b.gif
a tu bodej¿e fotka z wystawy "Pod wspólnym niebem":
http://almanach.historyczny.org/wiki/Plik:...Zupan-XVII.jpeg

Wykrój i wyniki badañ czekaj± na publikacjê....
semen
Ja mam inne pytanie. W opisach krojów ¿upana prawa po³a zachodzi na lew±.
Czy znacie ¼ród³a przestawiaj±ce ¿upany gdzie lewa po³a zachodzi na praw±?
Tomasz £omnicki
O cholera, wdaje siê tak prosty, ¿e a¿ tego w³asnie bym pragn±³. Jaka skoda, ¿e nie ma wykroju i opracowania :/
Towarzysz ciê¿kiego kufla
CYTAT
Jednak mam pytanie odno¶nie ¿upanu. Wszyscy mamy, opieramy siê na dostêpnych wykrojach, ale w³a¶nie... Czy sa one odpowiednie dla piechoty? Bo wykroje, na których siê opieramy to niema³e "panice", ¿e tak to nazwê. Nazwiska takie jak Potoccy, Dani³³owicze, Tarnowscy etc. Gdzie mnie, robaczkowi, do takich smile.gif

I tak siê zastanawiam czy dobrze jest, ¿e osoby, które chc± rekonstruowaæ piechotê opieraj± siê na takich wykrojach? A mo¿e nale¿y pój¶æ inn± drog±?

Odwo³uj±c siê do ostatniego pytania zasiejê trochê fermentu, lekko nagnê temat i zapytam tak:
A mo¿e widoczna czê¶æ piechoty nosi³a co¶ innego zamiast ¿upanów? Mo¿e takie siermiêgi jak na za³±czniku po naszej lewej.

Kozacy oprócz powszechnie nam znanych i tak ogromnie u¿ywanych ¿upanów nosili wspomniane siermiêgi (obok zupanów).
Têdy droga?
Parufka
No dobra ale zdefiniujmy siermiêgê, zidentyfikujmy krój, datowanie i sprawdzmy czy interesuje to nas na nasze datowanie smile.gif. Wtedy mo¿na rozmawiaæ smile.gif.
Towarzysz ciê¿kiego kufla
Parufka - niestety opieram siê tylko na wschodnich stronach ukraiñskich i rosyjskich, a jestem mocno ograniczony przez brak znajomo¶ci cyrylicy oraz przez Google Translate.
Datowanie jak najbardziej pasuje. Wg opracowañ, które czyta³em lud rosyjski i rzesze kozaków ubiera³y siermiêgi w I po³owie XVII (bo do tego siê ograniczam w swoich zainteresowaniach). Z tego co wiem to krój jest prostszy, co za tym idzie tañszy. Nie wiem jak zu¿ycie materia³u. No i trzeba braæ moj± gdybano-logiê przez palce, bo krawcem nie by³em, nie jestem.
Krój siermiêgi (сермяга):

Podpis pod spodem = swyta - siermiêga.
I tak poza tym to chyba odchodzimy trochê od tematu smile.gif
B³a¿ej - Kozacy Zaporoscy
Na pierwszu rzut oka w stosunku do ¿upana - prostszy wykrój. Zw³aszcza w przypadku rêkawów. Poza tym ca³y dó³ zszyty z mniejszych (wê¿szych) kawa³ków tkaniny.
Porównuj±c to do ¿upana gdzie korpus i po³y by³y z wiêkszych kawa³ków tkaniny s±dzê, ¿e mog³a byæ oszczêdno¶æ surowca.
Pytanie sk±d krój, bo w ikonografii ¶witek i siermiêg jak na lekarstwo.
Tomasz £omnicki
A te siermiêgi to guzików nie maj±?

Bo ¿upany piechoty widaæ, ¿e w takie sa wyposa¿one (chocia¿ piechota niebieskich hajduków z Rolki Sztokholmskiej, to nie ma ¿adnych guzów przy swych strojach)

Ja znalaz³em w necie co¶ takiego:

Kliknij, aby zobaczyæ za³±cznik
Kliknij, aby zobaczyæ za³±cznik

Podoba mi siê ;) gdyby dodaæ guziki to by³oby nawet zacnie :P
Szlachcianka z sascianka
Witam
(Pisze w trybie teletajpu bo jestem w polu i nie mam dobrego zasiegu, sorry) Zupan czerwony jest moim zdaniem przeszyty z tureckiego kaftanu (szczeguly opisalam w artykule po ukrainsku) Co do siermirgi to nie jest to jjeszcze zbadana odziez tak ze nie warto az tak na nia liczyc bo i kroj oparty o puzniejsza etnografie ukrainska.

Szlachcianka z sascianka
Witam
(Pisze w trybie teletajpu bo jestem w polu i nie mam dobrego zasiegu, sorry) Zupan czerwony jest moim zdaniem przeszyty z tureckiego kaftanu (szczeguly opisalam w artykule po ukrainsku) Co do siermirgi to nie jest to jjeszcze zbadana odziez tak ze nie warto az tak na nia liczyc bo i kroj oparty o puzniejsza etnografie ukrainska.

Szlachcianka z sascianka
Zapiecie moglo miec haftki ale to jeszcze nie wiadomo
Parufka
Dla mnie bardzo interesuj±cy temat zwlaszcza w aspekcie naszego pocztu. Ciuch z wykroju Alexa wydaje siê bardziej oszczêdny materia³owo bo same k±ty proste no i ³atwiejszy do szycia. Mamy jakie¶ datowanie tego wykroju?
Owka
Wykrój sukmany prawie taki sam, jak podrzucony przez Towarzysza ciê¿kiego kufla podaje Moszyñski (Kultura ludowa S³owian, t. 1, s.445). Nieco inaczej skrojone po³y z przodu (jeden kawa³ek na ca³ej d³ugo¶ci od góry do do³u), ty³ i boki identyczne (z tym, ¿e jeden ma sztukowany róg - ale wyra¼nie nie jest to cecha konstrukcyjna, tylko w tym akurat jednym egzemplarzu materia³ by³ za krótki).
Miejsce: Wyry, powiat Sarny, Polesie. Rysunek w³asny autora, czyli Moszyñski musia³ widzieæ ten ubiór na w³asne oczy, zapewne w u¿yciu - a wiêc schy³kowy XIX wiek, mo¿e nawet pocz±tek XX.
To jest wersja lo-fi g³ównej zawarto¶ci. Aby zobaczyæ pe³n± wersjê z wiêksz± zawarto¶ci±, obrazkami i formatowaniem proszê kliknij tutaj.
Invision Power Board © 2001-2024 Invision Power Services, Inc.