Jak na razie najbardziej przekonuje mnie przerobienie ¿upana Gabriela Tarnowskiego b±d¼ ten, który pokaza³ Rafa³, a o którym Irena mówi, ¿e podobny do kaftanów tureckich.

Siermiêga fajna sprawa, te¿ bym machn±³, ale to w takim razie bardziej dla jakiego rusina ciuch ;) no i jeszcze Owka wskazuje na koniec XIX wieku...

Mi w tej siermiêdze brakuje sko¶nej po³y a moja analiza tablicy Go³uchowskiej wskazuje ¿e postaæ tam przestawiona prawdopodobnie ma tak± po³ê (zreszt± wszystkie polskie ¿upany, które znam j± maj±). Tu rysunek:


Czarna linia to pion ¿e tak powiem "grawitacyjny" Postaæ ludzka nie jest jednak p³aska, ale zaokr±glona, zgodnie zatem z tym pionowa linia bêdzie sz³a lekko po skosie lub ³uku. Wyobra¼cie sobie ¿e rysujecie beczkê - mimo ¿e szpary pomiêdzy deskami s± mniej wiêcej pionowe, to czê¶æ z nich widzimy i rysujemy jako wycinki okrêgu. Zatem pionowa linia (np. szczelina pomiêdzy po³ami, lub linia ³±cz±ca szamerunki). Bêdzie na zaokr±glonej i widzianej z profilu postaci uko¶na/³ukowato wygiêta. Na moim rysunku przeci±gn±³em 2 czerwone linie ³±cz±ce koñce szamerunków. Jedna ³±czy prawe (z perspektywy postaci ) koñce. Widaæ i¿ jest ona niemal pionowa, ale nie do koñca (zgodnie z zasadami perspektywy). Druga linia - ³±cz±ca lewe koñce na brzegu po³y, jest odchylona pod znacznie wiêkszym k±tem. To sugeruje i¿ po³a delii jest sko¶na. Ale nie tylko. Linia ta przebiega idealnie po linii po³y widocznego pod deli± ¿upana. To wskazuje ¿e on równie¿ ma sko¶n± po³ê.

Mnie ten temat siermiêgi bardzo intryguje jako odzie¿y ch³opskiej bo by³ by ciekaw± alternatyw± w³a¶nie dla ¿upanu. Czy kto¶ na forach wschodnich znalaz³ jakie¶ informacje o niej w interesuj±cym nas datowaniu. Alex pis±³ mi, ¿e tam znalaz³ ten wykrój i by³o tam trochê tekstów ale on jak i ja cyrylicy nie zna wiêc troszkê czosnek o kulistych kszta³tach. B³a¿ej mo¿e ty co¶ wiesz?

Gutkowska s 547 o krótkich zipunach ch³opskich w Rosji. Ten wykrój jest podobny do jednego z ¿upanów Piotra Wielkiego (G-R s 555). Tak samo rozwi±zany przód, kliny na bokach, podobne plecy. Tylko rêkawy uproszczone. Zamiast rozszerzanych w±skie z prostymi klinami pod pachami...
Natomiast zastanawia mnie to przewê¿enie na plecach. Nie wiem czy wystêpowa³o w XVIIw czy raczej nie jest to nalecia³o¶æ pó¼niejsza - wziêta z pionów w polskich kontuszach (czy ciuchu Dani³³owicza czymkolwiek to jest). Plecy we wcze¶niejszych ¿upanach, czy kaftanach by³y w ogóle ciête po ca³o¶ci z jednego pasa (to jest po prostu taki zwyczajny prostok±t tkaniny)...

Generalnie wykrój takiego ciucha, (tylko z prostymi plecami zamiast pionu) bêdzie baardzo podobny do wykroju delii piechoty, tylko mo¿e trochê bardziej dopasowany (cia¶niejszy, bo tam nie ma podkrojów etc.) no i z d³ugimi rêkawami...

Mêczy³em temat, mêczy³em i wymêczy³em, ¿e pod Deliê wz. RSz (skrót od autora rekonstrkcji :D) uszyjê sobie po prostu do³oman (wêg. dolmány).

Gutkowska, str 402: "Krój poszerzonego u do³u ¿upana mia³ praw± po³ê tak powiêkszon± sko¶nym brzegiem, ¿e g³êboko zachodzi³a na lew± stronê; drugim szczegó³em by³ wysoki ko³nierz.(...) Krótkie ¿upany, nazywane w polskich ¼ród³ach czêsto do³omany, u¿ywane by³y bez zmiany w kroju ko³nierzy do lat trzydziestych XVII wieku"

Wykroje znalaz³em na TYM blogu. Rekonstrukcja wydaje siê poprawna, w oparciu o analizê zachowanych wykrojów (które wcze¶niej przedstawia³em).

W za³aczniku podajê trzy wykroje, mo¿e komu¶ siê przyda (ostatni jest z oko³o 1700 roku).

Kliknij, aby zobaczyæ za³±cznik
Kliknij, aby zobaczyæ za³±cznik
Kliknij, aby zobaczyæ za³±cznik

Irena, ta siermiêga (bia³a, na fotografii) jest oparta nie na etnografii, a na obraznych ¼ród³ach i na ogólnej historii kroju ludowej odzie¿y. Przecie¿ taki krój by³ znany jeszcze z czasów Rusi Kijowskiej. Artyku³y o siermiêdze - pytanie najbli¿szej przysz³o¶ci. Poza tym, w³a¶nie siermiêga by³a g³ównym typem odzie¿y u kozaków, i nie mamy prawa jej ignorowaæ na dogadzanie piêknym zupanam. Etnografia tylko udowadnia tradycyjno¶æ form ludowej odzie¿y w kraju kozaków. Je¶li wszyscy kozacy bêd± ubrane u zupany a nie v siermiêgi - to to ju¿ nie bêdzie rekonstrukcj± typowej kozackiej dru¿yny XVII stulecia.

A mogê wiedzieæ na podstawie czego s±dzisz ze siermiega by³a g³ównym ubiorem kozackim?

Oh! Na podstawie znanych odniesieñ w aktach i dokumentach. czytaj wiêcej tutaj.
https://docs.google.com/file/d/0B5BU1TOYyWA...oaEU/edit?pli=1
і tutaj
http://www.milhist.info/2013/05/27/shamenkov_4/

Pozdrawiam Rogalа

Na podstawie akt i dokumentów XVII stulecia, wspomnieñ o kozakach i o rzeczach które oni ubierali czy odbierali dla swojego u¿ycia. Nami by³y przejrzano niema³o dokumentów i na podstawie tego mo¿na twardo powiedzieæ, ¿e siermiêga by³a bardzo rozpowszechnionym typem odzie¿y u kozaków. Aczkolwiek nie jedynym. Jak ju¿ mówi³em, trochê pó¼niej dok³adniej wrócimy do tego tematu na stronach swojego bloga.

Sk±d wykroj ? i podpisany rok?
Pozdrawiam Rogalа

Niestety moja znajomo¶æ cyrylicy jest s³aba, a jêzyków wschodni-s³owiañskich w ogóle ¿adna i znalaz³em ten wykrój oraz zdjêcie przypadkiem

Nie wiem kto jest autorem, jaka datacja i jak to znalaz³em, wpisywa³em losowae s³owa po rosyjsku/ukraiñsku/bia³orusku dotycz±ce siermiêgi, switki, sukmany i XVII wieku :/

Jak odkryjê jak to znalaz³em to dam znaæ.

Fajne opracowanie tylko ja nie czytam cyrylicy niestety :/. Mo¿ecie jako¶ prrzytoczyæ te zród³a konkretnie po polsku tak co by¶my mogli wiedzieæ wiêcej? By³o by to fajna sprawa gdyby siermiêga wskoczy³a do siedemnastkowej garderobu dla prostych kozaków i ch³opów :D.