Witam
mialem juz dawno o to zapytac, ale mnie umknelo.

W temacie o bebnach (w Muzyce) pokazywalem debowe pudelka z gietego oblogu, i Jarek Przyby³o napisal:



Zaciekawilo mnie to gdyz, juz od nie jednej osoby slysze taka rewelacje. I zastanawiam sie o co chodzi ? Co pisza w "Pani Domu" ? Czyzby kolejna wiedza ludowa, w stylu "czarny kot przebiegl droge - zawroc" ? Przekazywana bezwiednie dalej bez zastanowienia sie ?


Co jest pewne w temacie :

1. d±b

Do przetrzymywania produktow spozywczych uzywany jest od tysiacleci :
- wina i alkohole wszelakie
- ryby, miesa
- kapusty kiszone i ogorki
- itp

nigdy nie slyszalem zeby garbniki debowe wniknely w za dlugo kiszona kapuste i spowodowaly ... hmm.... no wlasnie ? co moga spowodowac ?

2. garbniki

Przeciez garbniki wystepuja nie tylko w debie. Ale i w kasztanowcach, sumaku, brzozie, swierku , mimozie, akacji itd

Warto przeczytac np: "Garbarstwo na ziemiach polskich 16-18 wiek" Ireny Turnau
Zeby sie dowiedziec co pisza cechy garbarskie w tym czasie i co mowia badania na temat zawartosci garbnika w drzewie.

Z grubsza biorac, warto wiedziec ze:

- kora debowa i swierkowa zawiera srednio 9 % garbnika
- najlepszego gatunku kory dostarczaja mlode drzewa debowe w wieku 12-25 lat, dajac material gladki, tzw kore lustrzana ze stisunkowo znaczna zawartoscia garbnika dochodzaca dla niektorych okolic nierzadko do 14 %
- zawartosc garbnika w korze swierkowej zwieksza sie z wiekiem drzewa az do pokrywania sie przez kore warstwa korowiny
- kora brzozowa posiada podobne wlasciwosci co kora swierkowa tzn obok 6-12 % garbnika rowniez cukry, nadajace sie do sporzadzania kwasnych brzeczek w pierwszej fazie garbowania skor.

itd.

Biorac pod uwage to co napisalem, nigdy nie slysalem zeby ktos mowil ze drzewo swierkowe sie nie nadaje do przechowywania produktow spozywczych ... a przeciez i z kory brzozy takze sie robi pojemniki spozywcze, mimo iz jest pelna garbnikow.

W tym temacie mozna przeczytac .. o mojej rekonstrukcji skory na pasy .. bialej zamszowej wyprawy, ktora byla garbowana calkowicie w korze brzozy.

A co z garbnikami ktore sa w otrebach ? Przeciez istnialy cale cechy ktore garbowaly tylko i wylacznie przy uzyciu otrebow, soli, zoltek i alunu glinu .... Ja jadlem otreby i jestem caly zdrowy

A co z garbnikami znajdujacymi sie w tluszczach zwierzat morskich ? Bedacych jedna z odmian garbowania tluszczowego przez bialoskornikow. Najodpowiedniejszy w takim garbowaniu jest tran z dorsza lub foki, slabsze garbujace trany powstawaly tez z wielorybow, sledzi czy rekinow.

W "Prawa, przywileje i statuta miasta Krakowa (1507-1795)" czytamy ze "Panowie bialoskornicy bez rybiego tluszczu do wyrobienia robot swoich obejsc sie nie moga". Surowo zakazywano tam falszowania tego podstawowego dla nich surowca garbarskiego innymi tluszczami zwierzecymi.

I tak mozna by pisac i pisac o garbnikach ...

Ale gdzie co szkodzi ... i dlaczego tylko d±b ... w przekazie "ludowym" to ja dojsc nie moge ?

Trzymam tez produkty spozywcze w debowych pudelkach i brzozowych i wiaderko mam swierkowe nawet, zeby juz byl pelen komplet i ani mi trzecia reka nie wyrosla ani wyngla tabletkowego jak do tej pory zazywac nie musialem.

Ktokolwiek wiedzial ktokolwiek wie, niech sie podzieli swoja wiedza w tym temacie

pozdrawiam

Mnie niedawno babci mówi³a, ¿e s± drzewa z "dobr± i z³±" moc±” tylko nie pamiêtam, do której gr. zalicza siê dêby. Jak sprawdzê to zapodam inf., a taka wiedza jest przydatna wiosn±....

Garbniki s± normalnym elementem, z dêbu mog± dodaæ samku i aromatu przechowywanym w nim rzeczom, jak winom i octom. Garbniki wystêpuj± choæby w herbacie.

Uwa¿aæ nale¿y na drzewa "niejadlane" - kubek z cisa u³atwia przej¶cie na drugi ¶wiat, równiez uwa¿a³bym na niektóre nasze drzewka, jak kruszynê.

No, a z iglastych, to smak ¿ywicy mo¿e przechodziæ i nie ka¿demu siê to spodoba.

I dodaj±, ¿eby daleko nie szukaæ, to Whisky aby zyska³a swój kolor i aromat, musi le¿akowaæ w dêbowych beczkach w których przedtem by³o porto.

Offtopicow± ciekawostk± jest to ¿e whisky przelana z beczek do butelek, przestaje dojrzewaæ i choæby trzymaæ trzyletni± whisky w butelce przez dziesiêc lat, to nadal bêdzie trzyletni± whisky.

A z tego co wiem to chyba nadmiar garbników (np. bardzo mocna herbata) mo¿e byæ szkodliwy dla cierpi±cych na wrzody.

Szkodliwe za¶ na 100% dla ludzi s± rózne alkaloidy...choæby te z cisu, belladonny i innych ro¶linek.

Minê³o ³adnych parê lat zanim dopracowa³em siê swojego przepisu na domowe ogórki kiszone w s³ojach.

Sk³adnik zasadniczy - ogórki - zwykle jest taki jaki siê uda kupiæ, sól te¿ nie zawsze jest niejodowana, wiêc eksperymentowa³em z innymi metodami uzyskania twardych i nieple¶niej±cych ogórasów.

Same sk³adniki "doprawiaj±ce" (koper, chrzan, papryka, gorczyca, czosnek), chocia¿ wiêkszo¶æ z nich ma ostry smak, nie zdo³a³o zaszkodziæ bia³ej ple¶ni, która po trzech miesi±cach opanowywa³a ca³e zapasy. Sflacza³e i bia³e z wierzchu ogórki traci³y ca³± atrakcyjno¶æ i nawet je¿eli nie by³y truj±ce, trafia³y ad kosz.

Wypróbowywa³em wiêc kolejno polecane w ró¿nych przepisach dodatki "garbnikodajne": li¶cie wi¶ni, porzeczki, dêbu, i inne wynalazki, których nie musia³bym stosowaæ, gdyby ogórki by³y w dêbowej beczce.

Problem zosta³ opanowany w 100% a i smak uatrakcyjniony, dopiero kiedy na wierzch ka¿dego s³oika upchn±³em po kilkana¶cie li¶ci dêbowych wraz z ga³±zkami (krótkopêdami), takimi nawet do 5-6 mm grubo¶ci, razem z kor± a nawet ¿o³êdziami (same li¶cie nie skutkowa³y!).

Kwaszeniaki te wcina w du¿ej ilo¶ci i z zapa³em ca³a trójka moich dzieci, od pierwszego roku ¿ycia poczynaj±c. Nie wydaje mi siê, ¿eby garbniki w takiej ilo¶ci by³y szkodliwe dla cz³owieka, choæ do ukatrupienia zarodników ple¶niaka bia³ego wystarczaj±...

P.S.

A mo¿e Jarkowi nie chodzi³o o to, ¿e wysokogarbnikowe gatunki drewna siê nie nadaj±, bo s± truj±ce, tylko ¿e siê nie nadaj± w³a¶nie ze wzglêdu na ów specyficzny smaczek, który mo¿e byæ OK w wypadku whiskey czy ogórków, ale psuje aromat delikatniejszych wiktua³ów?

Pozdrawiam!