Proszê Pana Piotra by poda³ mi te opracowania w których jazdê pancern± okre¶la siê mianem "ciê¿kiej", bo wiêkszo¶æ wspó³czesnych historyków wojskowo¶ci okresla husariê mianem jazdy "pó³ciê¿kiej", a jazdê pancern± mianem jazdy "¶redniozbrojnej".

Co do tego w którym momencie ¿o³nierze jazdy kozackiej za³o¿yli kolczugi, a w którym przyjeli nazwê pancernych.
Beuplan ( po³owa xvii ) opisuje rotmistzra kozackiego ubranego w kolczugê, tak opancerzonych kozaków ukazuj± równierz ryciny Bootha wydane w 1632.
Zatem w polowie xvii wieku jazdê ¶redniozbrojn± okre¶lano nadal mianem kozackiej, kto zna wcze¶niejsze ni¿ Kitowicz materia³y ¼ród³owe nazywaj±ce j± mianem pancernej? Mo¿e kto¶ ma jakie¶ rejestry wojskowe z czasów Sobieskiego?

Turcy nie mieli pancernych. Mieli "spahiów" ¯ygulski twierdzi, ¿e rozró¿niali ich dwa rodzaje "lekkich" i "ciê¿kich".

Kozacy nie mieli jazdy pancernej ( w ca³ej kozackiej ikonografii jest widocznych 2 s³ownie dwóch. nosz±cych jakiekolwiek opancerzenie ).

Masz racjê B³a¿eju. Mój b³±d.
Pancerni to jazda sredniozbrojna.
co do tureckiego pancernego.
To w³a¶nie u ¯ygulskiego jun. w albumie jest zdiêcie z podpisem Pancerny turecki.

U którego ¯ygulskiego? A raczej w którym jego dziele?

Husaria Polska?

Stara Broñ w polskich zbiorach?

Broñ wschodnia?

S³awne bitwy w sztuce?

W "husari"i jest kolorowy obrazek przedstawaij±cy wóch buraków na koniach, w bechterach, szyszakasz, z karwaszami i tarczami uzbrojonych w szable, ³uki i w³ócznie, podpis g³osi:
Ciê¿kozbrojni spahiowie turecy,"codex vindobonesis" nr 8626, ok r. 1595, Biblioteka narodowa w Wiedniu

Z.¯ygulski, stara broñ w polskich zbiorach. str.118
uzbrojenie pancernego turcja XVIIw, zdiêcie 116.
skarbiec Jasnogórski.

Panie Piotrze.

Kolczug, misurek i karwaszy u¿ywali Polacy, Litwini, Turcy, Persowie, Tatarzy i pewnie jeszcze parê innych nacji z europy po³udniowej i wschodniej co nie znaczy, ¿e wszystkie te nacje mia³y w swojej armii chor±gwie kozackie.

Jak ju¿ pisa³em Turcy mieli spahiów, a to, ¿e ojcom Paulinom przysz³o do g³owy z³o¿yæ z tego taki zestaw, a ¯ygulksiemu takl nazwaæ to ju¿ inna sprawa

nie zamierzam siê spieraæ w tym temacie.
¯ygulski jest mimo wszystko ¿ród³em wiarygodnym.
Jeszcze pewne sprostowanie. Faktycznie jazda pancerna w w XVII nazywana by³a kozack±, i to nie dlatego ¿e kozacy mieli jazdê pancern±, lecz ze wzdlêdu na styl walki chor±gwi pancernych.
Tak wiêc AndrzejM ma racjê.
Wychodzi tu równierz du¿y + frehy. Dyskusja zmusza do zag³êbiania siê w literaturê, a nie tylko opierania siê na informacjach z netu.

Na marginesie - dragoni w ogóle nie s± jazd±, lecz raczej zmotoryzowan± piechot±.

Pozdrawiam, AM.
MMMMMM. Czy aby napewno polska dragonia by³a piechot±? Ja mam wra¿enie ¿e by³a to lekka jazda strzelcza
w ka¿dym b±dz razie dragonia kwarciana ,bo prywatne jednostki mo³y byæ ró¿nie szkolone.Ale pewnie nowy temat powinni¶my z tym problemem rozwin±æ.

Na jakiej podstawie tak uwa¿asz?
¯ygulski znany jest niestety z tego, ¿e "kompliluje" fragmenty ró¿nych ksi±¿ek, tworz±c w³asne "dzie³o". Nie nazwa³abym go ¼ród³em. A ju¿ z ca³± pewno¶ci± nie przyjmowa³abym bezkrytycznie podawanych przez niego informacji.
Pozdrawiam,
Ula

dlatego ¿e wiele osób dyskutuj±cych na forum podpiera siê jego opracowaniami.
Wiêc dlaczego je¶li "co¶' pasuje do wizji to jest "Cacy", a jak nie pasuje to jest "be"?

Dyskusjê proponujê przenie¶æ na priva, ¿eby nie offtopicowaæ.

Przedstawie swoj± wersje powstania choragwi pancernych.
Wiek XVI i XVII, najazdy ze wschodu. Przeciwnik uzbrojony lekko. za to bardzo zwrotny i szybki.
Zaistnia³a wiêc potrzeba stworzenia oddzia³ów które mog³y by siê przeciwstawic wschodnim wojskom.
Stworzono oddzia³y , lepiej uzbrojone ni¿ wojska wschodnie.
Przy przeciwniku walcz±cym szabl±, a nikt nie zaprzeczy ¿e w tym okresie, na wschodzie g³ówn± broni± sieczn± by³a szabla, nie by³o potrzeby stosowania pe³nego pancerza, czy pó³pancerza, który ogranicza³ szybko¶æ, jednocze¶nie doci±¿aj±c ¿o³nietrza.
wystarczy³a kolczuga, oczywi¶cie zmodyfikowana, a wiêc o wadze do 9 kg.takiej wagi kolczugi nie by³y niczym dziwnym, wystarczy przeczytaæ informacje w którymkolwiek opracowaniu. na g³owie zamiast he³mu, misiura, która jest l¿ejsza.
"Odchudzenie " opancerzenia da³o tak potrzebn± mobilno¶æ oddzia³om jazdy, jednocze¶nie dobrze chroni³o przed szabl±.
Czy taki zestaw nie zosta³ zapo¿yczony ze wschodu?
dope³nieniem uzbrojenia ochronnego, jest uzbrojenie zaczepne, czê¶ciowo równie¿ zapo¿yczone ze wschodu.
Ka³kan , ³uk krótki w sajdaku. Czy to nie elementy które najpierw pojawi³y siê w³a¶nie na wschdzie?
Nastêpna kwestia, ¿upan. Czy to nie wymys³ wschodni?
czekam na opiniê od Frehowiczów w tym temacie.

To ze wiele osob podpiera sie jakims tekstem wcale nie znaczy jeszcze o jego slusznosci.

tak na wszelki wypadek dodatek do tego co jest ¼ród³em a co nim nie jest

¯ygulski jest jedyne specjalist±, autorem tekstów naukowych i nie jest ¼ród³em, ¼ród³em moze byæ co¶ takiego:

HARTKNOCH Christophorus M.
De Republica Polonica Libri Duo, Quorum Prior Historiae Polonicae Memorabiliora Posterio Autem Ius Publicum Rei Publ. Polonicae, Lithuanicae Provinciarum Que Annexarum Comprehendit
Editio tertia altero tanto fere auctior.
Lipsiae 1698
dla wszystkich komentarz o ksia¿ce i autorze:
Hartknoch, Christoph [Jan Krzysztof Hartknoch] (ur. 1644 w Jab³once ko³o Szczytna, zm. 3 stycznia 1687 w Toruniu), historyk.
Niniejsze trzecie wydanie dzie³a: Respublica Polonica duobus libris illustrata, Frankfurt-Lipsk 1678, drugie wydanie w 1687 pod tytu³em De respublica Polonica.Wspó³oprawne z: Dissertatio De Curonorum & Semgallorum Republica Tam Vettere Quam Nova, Quam An. 1676. In Academia Regiomontana me Praeside defendit Bernh. Johannes Niresius Curonus.
Index Rerum & Verborum.

W dziele tym na tle historii i rozwoju terytorialnego dawnej Polski zawar³ Hartknoch systematyczny i dok³adny opis instytucji politycznych Rzeczypospolitej. Jest to pierwsze tej miary dzie³o w pi¶miennictwie polsko-³aciñskim. Na koñcu z osobn± paginacj± znajduje siê rozprawa o pocz±tkach Pomorza.


i takie co¶ jest ¼ród³em[size=18][/size]

pozdrawiam
Krzysztof

Panie Piotrze skoro wypowiada siê Pan w mentorskim tonie to proszê zachowywaæ siê trochê bardzej jak historyk.

Tuszê, ¿e dotar³o do Pana juz co jest ¼ród³em, a co nie.

Wierzê równierz, ¿e uwierzy³ ju¿ pan, ¿e jazda kazacka i pancrna to jedno i to samo i ¿e nie jest to bynajmniej jazda ciê¿ka.

Teraz przejd¼my do kolejnego etapu, który historycy nazywaj± krytyk± ¼róde³, a polega to na ocenie wiarygodno¶ci ¼ród³a ( w koñcu nie wszystko co zosta³o napisane musi byæ prawd± objawion± ). Najprostsz± metoda jest porównanie z innymi ¼ród³ami, opracowaniami.

Wiêc w kwestii tureckich pancernych:

¯ygulski w broni wschodniej z jazdy tureckiej wymienia spahiów, silihdaramów, sejmeów, gonullów, akynd¿y, beszli i deli. Ani s³owa o pancernych.

Wreszcie jak bardzo Panu zale¿y to mam kopiê "Pamiêtników Janczara", mogê j± odszukac i zacytowaæ fragment po¶wiêcony organizacji jazdy, ale pamietam, ¿e ani s³owa o pancernych tam nie by³o.

Wniosek, na podstawie jednego, jedynego podpisu z ¯ygulskiego nie mo¿na budowaæ w³asnych ¶mia³ych teorii historycznych.
W kwestii w³asnej wizji powstania pancernych ods³ymam do "Historii jazdy polskiej" Konstantego Górskiego", przeczyta Pan i nie bêdzie musia³ mêczyæ siê snuciem w³asnych teorii.

Chc±c od¶wierzyæ temat.
Pytanie.
Jaki strój "przys³ugiwa³" pancernemu jazdy autoramentu polskiego?
Chodzi oczywi¶cie o ubiór.

Ja natomiast mam pytanie odno¶nie rêkawic. Czy w ogóle noszono co¶ konkretniejszego od rêkawic skórzanych? Przejrza³em kilkana¶cie rycin, obrazów i tekstów (+Frehe), ale niczego (poza przyk³adem wczesnych p³ytówek) nie znalaz³em.

Zastanawia mnie czy w uzyciu pozosta³y w ogóle rekawice kolcze..

Pozdrawiam

nie noszono czego¶ konkretniejszego w tej formacji a i rekawice u¿ywane przez pancerych i ogólnie przez ludzi uzbrojonych na mode wschodni± to by³y raczej krótkie rekawice - gdy¿ karwasz stanowi³ wystarczaj±c± ochrone d³oni (a jak nie stanowi³ to tracili paluchy przeczytaæ to mo¿na w pamietnikach),
d³ugie widowiskowe z wyd³u¿onymi mankietami to moda zachodnia s³u¿±ca ochronie wyk³adanych mankietów ubrania a na wschodzie nie potrzebowano czego¶ takiego dlatego krótkie rekawice w u¿ytku

rekawic kolczych a w³a¶ciiwie kolczo-p³ytowych u¿ywali kirasjerzy zachodni

Hm, w publikacji Jarka Godlewskiego http://www.historia.terramail.pl/opracowan..._basia_1660.pdf spotkaæ mo¿na siê z adnotacj±:

"Sredni typ jazdy autoramentu narodowego stanowili kozacy. Charakteryzowali siê noszeniem zazwyczaj kolczugi, misiurki i rêkawic kolczych" (5 strona, 3 akapit)

No to niech Pan Godlewski poka¿e mi rycinê pochodz±ca z epoki ukazuj±c± towa¿ysza jazdy kozckiej nosz±cego rêkawice kolcze lub zacytuje wiarygodne ¼ród³o pisane.

Zadowolê siê nawet je¶li wska¿e mi jakie¶ zachowane rêkawice obszyte kolczug± pochodz±ce z terenów rzeczpospolitej datowane na XVII wiek.

Nikt nie ma przywileju nieomylno¶ci i historycy nie s± tu wyj±tkiem, ludzk± rzecza jest, ¿e czasem zdarza im siê stosowaæ uogólnienia, przedstawiaæ w³asne poglady jako jedyne s³uszne, nie wiedzieæ czego¶ i pisaæ b³êdnie nic niezwyk³ego.

Dlatego wszystkich reenactorów w kwestiach strojów i uzbrojenia odsy³a³bym przede wszystkim do ¼róde³ ikonograficznych i pisanych, potem do muzeów a na samym koñcu do opracowañ.

cytujê ¼ród³o ( Wilhelm Vaseur De Beauplan francuski in¿ynier i kartgraf w s³u¿bie Króla polskiego, zbudowa³ miêdzy innymi fortyfikacje w Kudaku byl autorem map Ukrainy i autorem "Opisania Ukrainy" z którego pochodzi poni¿szy tekst: )

"Wtedy gdy ludzie tu ruszaj± na wojnê, s³u¿± na niej w sposób tak dziwny, ¿e gdyby siê co¶ podobnego widywa³o w naszych wojskach, wiêcej by by³o rado¶ci dla oczu ni¼li trwogi, choæ wszyscy s± uzbrojeni w broñ ca³kowicie zaczepn±. Opiszê wam przeto na osobie pana Deczyñskiego, rotmistrza kozackiej chor±gwi ( to s± je¼d¼cy uzbrojeni w ³uki i strza³y ), jak bywaj± oni uzbrojeni. Przede wszystkim mia³ on szablê przypasan± do kolczugi, nakrycie g³owy stanowi³ szyszak, ze zwisaj±c± po obu stronach g³owy siatk± ¿elazn±, z takiego samego materia³u jak kolczuga, a zakrywaj±c± kark i plecy, dalej strzelbê, a je¶li jej nie by³o – ³uk i ko³czan. U pasa wisia³y: szyd³o, krzesiwo ( krzesiwo to s³u¿y do ostrzenia szabli i no¿a oraz do krzesania ognia ), nó¿, sze¶æ ³y¿eczek srebrnych, wchodz±cych jedna w drug± w puzdrze z czerwonego safianu. U pasa te¿ mia³: pistolet, chustkê ozdobn±, wiaderko skórzane, daj±ce siê sk³adaæ, a mog±ce z ³atwo¶ci± pomie¶ciæ spor± szklanicê. Czerpi± nim wodê w polu. Posiada³ tak¿e specjaln± kieszeñ ( jest to du¿a sakiewka z czerwonego p³ótna, a jako ¿e p³aska, wk³adaj± do niej listy, papiery, grzebienie, a nawet i pieni±dze ), nahajkê ( jest to niewielki bicz skórzany do popêdzania koni ) oraz dwa lub trzy s±¿nie jedwabnego sznura, grubego na pó³ ma³ego palca. Pos³uguj± siê nim przy krêpowaniu jeñców, gdy im siê uda takich dostaæ. Wszystko to razem zwisa u pasa, po przeciwnej do szabli stronie. Podobnie przy siodle od strony strzemienia przytroczony jest drewniany kube³ pojemno¶ci po³owy wiadra. S³u¿y on do pojenia konia w czasie popasu. Nadto gdy nie d¼wigaj± ³uku, na jego miejscu nosz± na pasie strzelbê tudzie¿ ³adownice ( jest to p³aska skórzana torba, do której k³ad± naboje, zarówno te do strzelby, jak i do pistoletu ), klucz do strzelby oraz prochownicê. Oceñcie sami, czyli¿ cz³owiek tak ob³adowany mo¿e braæ swobodnie udzia³ w walce"

a ma kto¶ ryciny tego wiaderka?

Hm, a jak wygl±da³a sprawa toreb? W rycinach nie mogê siê dopatrzyæ niczego konkretnego. Chodzi mi o zwyk³± torbê na ramiê.. ew. do pasa.. (poza ³adownicami).

U nas znajdziesz kilka toreb kozackich:
torby

Zobaczcie jakie piekne pancerne piechury
Moze kto zna odpowiedz....

Czo³em!

Chcia³bym o¿ywiæ temat. Od jakiego¶ czasu mêczy mnie pewien problem.. otó¿, co s±dzicie o wprowadzaniu do oporz±dzenia pancernych elementów czysto tureckich/perskich (charakterystycznych misiurek, sipiarów, no¿y etc)? Z jednej strony mówi siê o szerokich wp³ywach wschodu na uzbrojenie interesujacej nas formacji, ale czy wprowadzanie elementów wzorowanych na znaleziskach CZYSTO wschodnich nie bêdzie drobnym przegiêciem?

..i druga sprawa.. pasy, torby i reszta oporz±dzenia. Ponawiam pro¶bê o dok³adnie, ciekawe zdjêcia- najlepiej znalezisk..

Pozdrawiam

Te¿ interesuje mnie owo zagadnienie.

A co by¶ powiedzia³ jakby¶ zobaczy³ "Krasnojarmiejca" uzbrojonego w Fallschrim Gewehra 42 i w niemieckim che³mie spadochroniarskim?

Teoretycznie jest to mo¿liwe ale w praktyce ma³o prawdopodobne i podobnie jest z pancernymi którzy rekrutowali siê z ma³o zamo¿nej szlachty i nie staæ ich by³o na kosztowne towary importowane z Turcji czy Persji. Pojedyñcze drobiazgi mog³y siê zda¿aæ ale nalezy pamiêtaæ co siê odtwarza i zdecydowaæ czy chce siê robiæ pancernego czy sipaha.

Wszystko co pisze powy¿ej B³a¿ej w swoich kilku postach jest s³uszne, z jednym moim zastrze¿eniem. Jazda pancerna/kozacka rekrutowa³a siê ze zdecydowanie zamo¿nej szlachty - ¶wiadczy o tym sposób zaci±gu (opieraj±cy siê na pocztach towarzyskich; szczegó³y s± zapewne wszystkim znane, wiêc nie bêdê szczegó³owo wyja¶nia³ tego zagadnienia), co owocowa³o zaliczanie jej (wraz z husari±) do tzw. znaków powa¿nych.
Dodatkowo - koszt wyposa¿enia pancernego nie mo¿na by³o obgoniæ zawarto¶ci± sakiewki ubogiego hreczkosieja.
No wiêc - niby bana³y, ale dobrze od czasu do czasu przypomnieæ.

Jan III Sobieski w listach do Marysieñki id±c pod Chocim pisa³.¿e niektóre chor±gwie pancerne wiêcej z³ota i srebra maj± ni¿ niektóre husarskie.Mo¿na wysnuæ wniosek,¿e gdy brak³o miejsc na rotmistrzów husarskich(wiadomo komput ogranicza³ ilosc) niejeden magnat gdy siê nie za³apa³ na rotmistrza husarskiego,bra³ list przypowiedni na chor±giew pancern± i wierzcie mi- taki magnat ,zeby pokazaæ siê przed s±siadem,hetmanem ,królem potrafi³ groszem rzuciæ i chor±giew oz³ociæ.
Tutaj nie mo¿e byæ mowy chor±gwiach kwarcianych lub tych które s³u¿y³y d³u¿ej na kresach.

Mnie natomiast interesuje sposób troczenia tego ca³ego ekwipunku-mo¿e kto¶ ma do¶wiadczenia w tym zakresie, ja np mia³em problem z ko³czanem sajdakiem i szabl±-jak to przytroczyæ ¿eby jedno drugiemu nie przeszkadza³o w galopie i przy wchodzeniu-schodzeniu na-z konia i jeszcze jedna kwestia sprzêt obozowy i taki który w danej chwili nie by³ potrzebny czy by³ przewo¿ony na drugim koniu(o lie wiem ka¿dy towarzysz mia³ kilka koni i pacholêta do pomocy)-s± na to jakie¶ potwierdzenia w ¿ród³ach?
Jeszcze z moich osobistych do¶wiadczeñ z Pancerniakami je¶li strzelacie z ³uku z konia a macie na sobie kolczugê i jej rêkawy s± lu¿ne to radzê je rzemieniem przeplecionym przez oczka kolczugi zwi±zaæ tak ¿eby nie zwisa³y(u lewej rêki)bo strzêpi± ciêciwe i wystarczy tylko raz tak strzeliæ ¿eby ciêciwe potargaæ o celno¶ci takiego strza³u nie wspomnê

ca³y sprzêt obozowy i dodatkowa broñ jecha³y na wozach w taborze. Towarzysze mieli raczej kilku pacholików do pomocy. W ksi±¿ce "Technika Wojskowa Odrodzenia" s± rycinki przedstawiaj±ce plan obozu ca³ego i rozplanowanie poszczególnych miejsc obozowania od porucznika do towarzysza. Mieli oni po kilka namiotów, kuchnie, wozy itp. O wychodkach te¿ nie zapominali.

Mo¿esz podaæ wiêcej szczegó³ów tej ksi±¿ki,szuka³em w sieci ,bez powodzienia.

Je¶li chodzi o moje ostatnie pytanie, to nie dok³adnie je sprecyzowa³em-chodzi³o mi o wykorzystanie przez pancernych koni jucznych czy s± jakie¶ ¶wiadectwa, ¿e takowych u¿ywali?

Chodzi mi o ksi±¿kê-:"Technika wojskowa odrodzenia"-o której wspomina³ Tomasz Rejf!

Witam!

Nie wiem czy jest to dobry temat, ale robie misiurke i zastanawia mnie co sie pod ni± wk³ada³o-w³a¶ciwie jak to wygl±da³o i z czego by³o zrobione, bo na zdjeciach i obrazach widaæ tzw."wysokie czo³o" g³owa wygl±da jakby by³a "jajowata-storzkowata". Czy by³ to rodzaj czepca pikowanego w kszta³cie "mycki"?
Oraz jak sie mocowa³o lisi ogon do misiurki (czym i w jaki sposób)?

Pozdrawiam

hej
poni¿ej fotka z muzeum wojska (mam nadziejê, ¿e w tej rozdzielczo¶ci co¶ zobaczysz)
pod misiurki wk³adano jeszcze cos w rodzaju ma³ych turbanów

Zdiêcia nie s± najlepszej jako¶ci, ale na forum mo¿na znale¿æ du¿o dok³adniejsze.
W temacie "Misiurka" s± dok³adniejsze wrzucone przez Kalego ze strony xvii. tylkotu.
Sam wg niego szy³em myckê.
Polecam.

Dziêki wielkie, zabieram siê do szycia czego¶ podobnego, efekt poka¿e na zdjêciu.

Pozdrawiam

POLSKA SZTUKA WOJENNA W CZASACH ODRODZENIA

opracowa³ Tadeusz Nowak, WYDAWNICTWO MON, 1955 TWARDA P£ÓCIENNA OPRAWA ZE ZDOBIENIEM I Z£OCENIEM NA LICU I GRZBIECIE, DU¯Y FORMAT, MASA ZDJÊÆ I ILUSTRACJI

ostatnio by³a nawet na allegro

Wie kto¶ mo¿e ile kosztowa³ kirys husarza a ile kolczuga?

mam kilka pytañ, co nosili pancerni pod kolczug±? patrz±c na zdjêcia z pokazów ma³o widaæ.
w tym okresie pancerni mogli mieæ kolczugi z ³±czeniem rêkawów na 45'
pozdrawiam

Kolego Cement..

Jedno jest niefajne- chcesz, ¿eby kto¶ po¶wiêci³ swój czas na napisanie "co noszono pod kolczug±", kiedy sam nawet nie zechcia³e¶ wyszukaæ odpowiednich informacji w tym dziale. Spróbuj tutaj.

Trzeba byæ fair wobec innych.

Pozdrawiam.

dziêki Dariuszu. jestem nowym n fresze. jeszcze raz dziêkuje

Czo³em
A czy pasuje kozakowi, na wzór husarza siê skór± przewiesiæ?
Rozgl±dam siê za psem rasy haski

Gdzie¶ czyta³em ¿e towarzystwo z naciskiem na starszyznê przewiesza³o przez ramiê skóry wilcze lub nied¼wiedzie. (kitowicz?)

Oczywiscie najpewniej to uzywali burek.

£ukaszu-K: pies husky raczej dla takiego malutkiego pancernego. Dla pe³nowymiarowego prêdzej je¶li ju¿ to malamut - spo¶ród ras pó³nocnych tylko ten przypomina szat± i wielko¶ci± wilka. Tylko, ¿e psia skóra tak¿e nie taka legalna, o ile siê orientujê.
Pozdrawiam, AM.

Nie, no sk±d! Pies z pochodzeniem i rodowodem. Wszytko legalnie.

Czo³em.
Sorki, ¿e tak ni z gruchy i pietruchy, ale czy pancerniaki przyodziewali juszmany i jak czêsto siê takich spotkaæ mog³o? Nie wiem kompletnie jak wygl±da³a moda na juszmany w Polsce.
Pozdrawiam
P.S. Czy zdarzali siê szlachcie z pospolitego ruszenia uzbrojeni jak towarzysze pancerni lub husarscy? Sorki za