Witam!
Proszê drogich frehowiczów o pomoc. Chcia³bym zrobiæ sobie XV-wieczn± lampke. Czy w XVw. robiono je z drewna czy z metalu (ta moja w za³±czniku wygl±da na metalow±). Je¶li w XVw. by³y drewniane to prosi³bym o linki do stron lub porady dotycz±ce wykonania takiej lampy. Czy drewno musi byæ zabespieczone jako¶ przed ogniem? Gdzie zrobiæ otwór wentylacyjny? Bez tlenu nie ma ognia . No i oczywi¶cie ¿eby nie pali³o w ³apê? W za³±czniku jest taka lampka i to co¶ otaczaj±ce j± z bliska nie przypomina szk³a. W ramce tzw. drzwiczkach jest ona zmarszczona (byæ mo¿e to efekt dziwnego odbicia siê ¶wiat³a). Czy to mo¿e jest jaka¶ b³ona?

Strona naszego Watchera
Poogladaj jak to wyglqada dokladnie a i jeszcze www.lir.prv.pl

Co do blon owszem to wyprawiony odpowiednio pergamin (o ile sie orientuje po prostu nie byl pobielony kreda)

Moja latarenka made in mein Vater nie jest zabezpieczona wewnatrz tylko gorny otwor na dym kawalkiem blachy. Jakos nie bylo problemow nigdy bo ogien swieczni nie ejst zbyt wielki Osobiscie mam szklo w niej ale patrz w sumie drewno bys zabezpieczyl a jak to z pergaminem zrobisz? Czyli pewnie nie ma sensu zabezpieczac wnetrza Jesli latarenka stoi wzglednie pionowo to ogien idzie tylko w strone gornego wywietrznika i nie grozi konstrukcji
Tyle z moich przemyslen

Moim zdaniem lampka z za³±cznika jest z drewna a daszek i uchwyt tylko z metalu. Z czego ona mo¿e mieæ szybki to nie wiem, wiem tylko ¿e znam parê lampek z szybkami z kalki technicznej albo bawe³ny(zdarza³y siê sp³oniêcia).
Ja mam w³asnorêcznie zrobion± lampkê z drewna i pergaminu...jest to narazie wersja do obrobienia i do tej pory pali³a siê w ¶rodku malutka ¶wieczka, wiêc problemu ze spaleniem nie by³o ani z parzeniem rêki. Moim zdaniem pergamin nie jest wcale taki ³atwopalny a poza tym ¶wieczka powinna byæ dobrze umocowana na ¶rodku(gwo¼dziem) wiêc jak ma siê co¶ spaliæ? Otwór na górze powinien byæ w miarê du¿y. To takie moje przemy¶lenia na temat.

Mo¿e i pergamin jest dobry. Tylko sk±d go wytrzasn±æ .

Mam wra¿enie, ¿e pod grunwaldem widzia³em lampki oszklone normalnym szk³em, takim samym co w oknach? Czy moje wra¿enie jest prawdzie (zgodne z histori±)? Teraz du¿o osób zmienia sobie okna na plastikowe, a stare wynosz± na ¶mietnik. Zawsze troche szk³a moge wygrzebaæ (oczywi¶cie nie z kontenera ).

Jest parê rzeczy które da siê wytrzasn±æ tylko ze trzeba siê trochê nad tym napracowaæ. Ja pergamin na bêben i tê lampkê o której pisa³am wyprawi³am z surowej skóry w³asnorêcznie, razem z moim lubym. Mieli¶my w tym zerowe do¶wiadczenie, trochê zebranych pracowicie informacji a ja jestem wegetariank± ( :P) Widocznie jednak da siê pergamin wytrzasn±æ.
Nawet my¶la³am o tym ¿eby wyprawiaæ pergamin na zamówienie, ale nie mo¿e on byæ tani jak barszcz no i znalezienie dobrej skóry te¿ troszkê trwa...ale kiedy¶....mo¿e
zamieszczam dla celów rozrywkowych zdjêcie rozwieszonego na balkonie pergaminu i ten¿e ju¿ napiêty(mokry jeszcze) na bêbnie ¶redniowiecznym.

Jestem pe³en podziwu .

A to co znalaz³em w internecie:


S³owianko bardzo proszê co o jakie¶ uwagi i przestrogi przed wyrobem pergaminu. Jak za³atwiê kawa³ek skóry to nie chcê go zniszczyæ

Pozdrawiam

Okienka mo¿na zrobiæ z pergaminu b±d¼ z p³ytek rogowych. Sama lampka z drewna lub z blachy. Kopu³ka jest chyba obowi±zkowa (p³askie lampki albo bardzo siê rozgrzewaj±, albo pal±-tak pewniej i bezpieczniej). Mnóstwo wzorów w Dragonach. Pozdrawiam
Gwyn

Nasza lampka od Kakaja nie nagrzewala sie ani nie plonela choc nie ma kopulki (jeszcze;). To, ze kopulka jest niezbedna swiadczy bogactwo wzorow lampek z kopulkami. Takze polecam Dragona-ktos odstawil benedyktynska robote zbierajac te wszystkie ilustracje...chyle czola.

A ja odpowiadam na pytanie o pergamin.
Strzec siê zbyt d³ugiego trzymania w wapnie..po wapiennej k±pieli bardzo dok³adnie i wielokrotnie wyp³ukaæ wapno ze skóry....przy odcinaniu b±d¼ zeskrobywaniu mizdry uwa¿aæ aby nie skaleczyæ skóry....pod koniec pewnie zostan± jeszcze ma³e w³oski...golarka mozna to usun±æ ale trzeba uwa¿aæ na zaciecia...bardzo prosto siê zacina skórê ;D
Przy wyrobie pergaminu na ksiêgi skrobie siê tak jak w opisie skórê...to b trudna sztuka ¿eby nie porobic dziur...na lampki moze byæ grubsza.
Skóra ju¿ oczyszczona z miêsa i t³uszczu powinna byæ ugniatana palcami i t³uczona kijem albo czym¶ innym(oby nie by³o to ostre)...w tej czynno¶ci chodzi o rozbicie naczyñ krwionosnych.
Tyle mi teraz do g³owy przychodzi. Je¶li masz jeszcze jakie¶ pytania to w Meblach i innych powinien byæ jeszcze temat zwi±zany z pergaminem.

Ta lampka o któr± pytasz ma panele rogowe jako szybki ...tak cieniutko wyszlifowane zeby dawaly jak najwieksza przezroczystosc. Ze wzgledu na wielkosc najwiekszych rogow panele takowe nie moga miec za duzych rozmiarow .. i dlatego na lampce z zalacznika trza bylo dac dwa poziomy paneli rogowych zachodzacych jeden na drugi. W ten sposob robiono w poznym sredniowieczu rowniez duze szyby w oknach. Co do fragmentu zmarszczonego na tej lampce ... to sie po prostu rog nadtopil/zdeformowal od goraca.

niestety produkcja lampki z uzyciem rogu jest najbardzoej pracochlonna i kosztowna, polecam uzywac pergamin.

jak dzialaja lampki mojej produkcji mozna ogladac w zalaczniku

pozdrawiam
watcher

http://chzg.vtrip.pl/Lirowa%20strona%20dom...i/Latarenki.htm

Pot tym adresem na stronce Lira s± lampki do kupienia. Wykonane s± z szk³a bia³ego i ¿ó³tego. Jak ma siê sprawa z historyczno¶ci± szk³a w lampkach w XVw.?

¦rednio mi siê te Lirowe podobaj±. Za bardzo Ikeowe. Nie spotka³em siê z czworok±tn± lampk± w XV wieku, króluj± raczej okr±g³e. Wzory w Dragonie którym¶, w ilo¶ci pierdylion. Ju¿ prêdzej od Kakaja albo Matulsa. Pozdrawiam
Gwyn

A co my¶licie o zast±pieniu pergaminu pêcherzem zwierzêcym, to tañszy materia³. Tylko nie mam pojêcia jak go przygotowaæ i czy wogóle nada siê na lampkê. No i jak taki pêcherz ma siê do historii.

Pozdrawiam

Witam!
Uwa¿am ¿e pomys³ z zastosowaniem pêcherzy zwierzêcych jest doskona³y.Nie wiem czy konkretnie pêcherze zwierzêce i rybie mia³y zastosowanie w lampkach ale na pewno by³y u¿ywane do zabezpieczania otworów okiennych przed nap³ywaj±cym ch³odem i zarazem umozliwiaj±c dostêp ¶wiat³a.W ubogich wiejskich regionach przetrwa³y naprawdê d³ugo.Dlaczego wiêc nie w latarenkach?Nale¿a³oby tylko poeksperymentowaæ z odpowiednim ich przygotowaniemS±dzê ze po dok³adnym umyciu nale¿a³o by go rozci±æ i rozci±gn±æ na jakiej¶ prowizorycznej ramce do pe³nego wysuszenia w przewiewnym miejscu.Pó¿niej tylko dok³adne kilkakrotne nat³uszczenie jakim¶ natura³nym olejem lub tranem i powinno wystarczyæ.Efekt powinien byæ podobny do pergaminu i na pewno nie mo¿na mu zarzuciæ niechistoryczno¶ci.Oczywi¶cie nie wiem czy to wystarczy bo nigdy praktycznie tego nie robi³em ale do¶wiadczenie garbarskie podpowiada mi ¿e tak.Oczywi¶cie osobnym problemem jest zdobycie pêcherzy,ale to ju¿ inna bajka.....
K³aniam siê S³awko Odrow±¿

hmm ciekawa informacja bo z tego co pamietam usunelam lampki z strony jakos w zeszlym roku albo na poczatku tego i z cala pewno¶cia nie prowadze sprzedazy z pod lady.

i dodam przy tym ze byl to wzor nie sredniowieczny, bo datowanie to najwczejniej XIX wiek

Sciskam i pozdrawiam
Nina

www.lir.prv.pl

A ja wrecz przeciwnie , dlaczego .. ?

1. Aspekty natury technicznej ((na bazie wlasnych doswiadczen) w porownaniu chociazby do pergaminu):

- brzydkie toto, i nieestetyczne (pelno czerwonych zylek)
- smierdzi o wiele bardziej i bedzie smierdziec pozniej tez
- ciezko z kuli (nadmuchanego pecherza) wyciac prostokat,
- duzo ciensze od pergaminu, szybciej sie zniszczy - wystarczy pstryknac w toto palcem mocniej i dziura

2. Aspekty natury historycznej

latarenki to zaledwie wycinek kwesti oswietleniowej pomieszczen i nie tylko ... rownie czesto wykorzystywano inne rodzaje narzedzi do oswietlania : kaganki (³ojowe, oliwne, na swieczke), pochodnie itp w zaleznosci od tego co oswietlic chciano. Nalezy sobie zdac sprawe ze przez wiele wiekow sredniowiecza na swieczke woskowa stac bylo tylko niewielu .. w 14, 15 wieku powoli sie to zmienia wraz ze wzrostem miast i bogatszej sfery mieszczanskiej, ale nie zmienia to faktu ze swieczka wciaz byla droga.

Uogolniajac: jezeli stac cie na swieczke (w tamrych czasach) to stac cie na wypasnie zdobiona lampke, albo nawet jesli jest prosta w swje prostocie bo nie jest metalowa ze zdobieniami tylko drewniana, to stac cie na pewno na szybki z paneli rogowych albo ze szkla, w ostatecznosci pergaminowe.

Uzycie pecherzy moczowych jako szybek do lampek to raczej jedynie dla odtwarzajacych biedna biedote w skrajnych przypadkach, choc nawet wtedy nie wiem po co biedocie latarenka skoro na swieczke jej nie stac.


3. Aspekt natury moralnej

- o wiele wiecej zwierzat trza poswiecic na jedna lampke ze dwie krowy trza zabic ... a tak z jednej krowy mamy pergaminu na .. lampek .. ze 20


watcher

Takie pytanie mam: z czego mog³y byæ zrobione lampki z za³±cznika?
Drewno czy mied¼? I szybki: pergamin czy róg?
nr 9 - The Betrayal of Christ, the Levi Hours, master of Etienne Loypeau, c. 1417
nr 18 - Saint Christopher, Follower of Van Eyck, early/mid 15th
(za Dragonem nr 9)

Hej

jak podaja zrodla archeologiczne identycznych latarenek znalezionych na statkach Mary Rose i Vasa .. to byly lampki drewniane z otwieranymi dzrzwiczkami. Co do pergaminu czy rogu. Odpowiedz brzmi .. mozna urzyc i jedno i drugie. Choc w przypadku tych ze statkow najpewniej pergamin, skoro nic procz drewna sie nie zachowalo. Panele rogowe przeciez by sie nie rozpuscily w wodzie, lepiej by przetrwaly niz samo drewno (chyba ze sie myle) .. a nie zostalo nic oprocz drewna.

Podsylam zdjecie znalezisk z Vasa .. zdjecia wykonane w muzeum tego statku w Sztokholmie. Oraz moja wersje tej latarenki ..

watcher

Róg zw³aszcza przyciêty i zeszlifowany na bardzo cienko, na pewno siê nie zachowa³, niestety. Je¶li patrzyæ na Mary Rose, to ile znaleziono rogowych gryfów z ³uków? £uków znaleziono mnóstwo

a jest jaki¶ temat o pergamini na freha? sk±d go wzi±¶æ, bo tam gdzie mogê kupiæ to chc± niez³e pieni±dze

A moze ktos wie jak to zrobic z rogu, jaki jest najlepszy (jelen, daniel, koziol, los)????
No coz bo rogow takich mam wiele badziaja sie w piwinicy a tu prosze mozna uzytecznie wykorzystac

Na p³ytkê do latarenki jak rozumiem ten róg? To krowi. Pozdrawiam
Gwyn

Czy nale¿y w jaki¶ sposób konserwowaæ pergamin w lampce, aby nie skrusza³ pod wp³ywem temperatury?

a ma ktos do sprzedania pergamin na latarenke .... ?

Ktos sprzedawal w podolskiej, kolega wzial namiary wiec spytam i Ci wysle na priv.
Pozdr
WR

Ja te¿ poproszê o te namiary.
Pozdrawiam

Skory pergaminowej nie trzeba konserwowac. Jednak pod wplywem oleju lnianego badz tranu skora staje sie nieco bardziej przezroczysta. Tym bardziej przydaje sie ktorys z tych specyfikow jesli pierwotnie byla ona pokryta talkiem. Natomiast od temperatury skora pieknie sie topi wiec trzeba uwazac z przechylaniem lampki.


Moze nie jest to miejsce na reklame, ale jesli ktos jest zainteresowany platami skory pergaminowej to zapraszam na priv.

Jak powinny wygl±daæ szybki w takich lampkach? Najbardziej interesuje mnie XIIIw -o ile takowe by³y, a gdzie¶ s³ysza³em,¿e owszem-, ale z racji kontaktów moich rodziców mogê mieæ dostêp do ró¿nych rzemie¶lnikówm obrabiaj±cych szk³o na wszelakie sposoby, wiêc mo¿emy ¶mia³o poszerzyæ temat o ca³e ¶redniowiecze i mo¿e kiedy¶ bêdê móg³ s³ó¿yæ pomoca w kwestii zdobywania odpowiednich szybek

Dragon nr 9 podaje przyk³ad lampki XV-wiecznej (ca 1487) z szybkami PRAWDOPODOBNIE ze szk³a witra¿owego. Wzór w romby. Ale nawet wówczas by³ to ewenement, lampki ze szk³em nie by³y niemal spotykane poza Itali±. W XIII wieku wynaleziono ju¿ szk³o weneckie, kryszta³owo czyste i diablo drogie. Weneckie manufaktury strzeg³y jednak sekretu wyrobu tego szk³a jak oka w g³owie tak ¿e raczej w XIII wieku nie spodziewa³bym siê takowych rozwi±zañ (chyba ¿e za³o¿ymy daleki import i to za grube pieni±dze).

W tym samym Dragonie pisz± o rogu, rzadziej wyprawianym na przezroczysto pergaminie (z czasem matowiej±cym), a tak¿e sporadycznie o bia³ym p³ótnie najczê¶ciej w ramie drewnianej (wszystkie materia³y s± palne!). Najpospolitszy by³ jednak róg, i tu uwaga: wielko¶æ pojedyñczej p³ytki z rogu nie by³a wcale tak mocno ograniczona, ¿eby sztukowaæ je w jednej latarence. Proszê obejrzeæ warsztat z oko³o 1425 roku (pierwsza ilustracja na pocz±tku w tek¶cie artyku³u) - rzemie¶lnik obrabia (przypuszczalnie struga na g³adko) p³ask± p³ytkê rogow± co najmniej formatu A3, a obok niego w prasie ¶ci¶niêtej klinami prostuj± siê nastêpne. Nie wiem czy rozprostowanie takiego rogu przeprowadzano po namoczeniu w jakiej¶ k±pieli czy po prostu na gor±co (materia³ jest termoplastyczny), w ka¿dym razie efekt by³ zadowalaj±cy.

Obie ilustracje w za³±czeniu.

Pozdrawiam -

Witam

Z tym co najmniej A3 to chyba trochê przesadzi³e¶. Aby uzyskaæ taki arkusz trzeba by mieæ w miarê prosty 30cm odcinek rogu o ¶rednicy ponad 13 centymetrów na ca³ej d³ugo¶ci. 42cm/pi= 13,4 cm.

Niez³a krówka b±d¼ bawolik.

Pozdrowienia

Faktycznie, Vislawie, masz racjê ¿e to podejrzanie du¿o. Ja tylko oceni³em rozmiary tego co widaæ na rycinie z Mendla. Mo¿e trochê przesadzi³em z tym A3. A mo¿e i artysta przesadzi³ rysuj±c.

Ale s±dzê, ¿e i co¶ takiego mog³o byæ wykonalne. Mo¿e ta p³yta jest zrobiona rzeczywi¶cie z rogu bawolego albo np. turzego? To te¿ by³ kiedy¶ materia³ dostêpny - chocia¿ nie jestem pewien, czy róg tura dosiêga³ a¿ takich rozmiarów.

A mo¿e sklejano jakim¶ klejem np. kostnym mniejsze p³ytki i pod t± pras± z ilustracji w³a¶nie nastêpuje wi±zanie kleju a nie samo prostowanie? Nie wiem...

Jak zwykle, trzeba by znale¼æ kogo¶, kto spróbowa³(by) tak± technikê przetestowaæ i wtedy mo¿naby oszacowaæ prawdopodobieñstwo takiej hipotezy. Mo¿e kto¶ z odtwórców-rogowników próbowa³ rozwiniêcia i prostowania albo ³±czenia rogu?

turze rogi miewaly rzekomo do 80 cm dlugosci wiec plytki spore daloby sie wyciac
problem jest taki ze w XV wieku tury byly juz pod ochrona i wystepowaly tylko w jakims rezerwacie w Polsce
Watpie by ksiaze ktory je mial pozwalal sobie na robienie latarenek z ich rogow

Jak popatrzycie na te rekonstrukcje lampki

http://www.freha.pl/download.php?id=3777

Czy tez rekonstrukcje okna rogowego



To widac wyraznie, ze sa one robione z mniejszych elementow. Mysle ze jednym z powodow moze byc rowniez (poza kwestiami koniecznosci uzycia jedynie ogromnych rogow do produkcji), ze rog w calosci nigdy nie jest jednakowo przezpoczysty, przechodzi z czesci bardziej przezroczystych w bardziej mleczne, calkiem matowe (nawet gdy jest bardzo cienko oszlifowany). Stad moze istniec potrzeba wybierania takich malych kawalkow rogu i laczenia je na lampce na zakladke, aby byly jak najbardzoej uzyteczne dajac jak najwiecej swiatla. Niewatpliwie wtedy stawiano na jakosc latarenki pod katem ilosci swiatla jakie daje ..

Zobaczcie w dragonie na laterenki :
- tablica 1 - numery: 3,4,8,10,12,21,24,29, 40 .... wyraznie widac jak malarz chce pokazac ze tam rogowe panele na siebie nachodza .... a na 37 i 39 az nawet te panele sa laczono dodatkowo na jakies nity
- na pozostalych tablicach na kolejnych stronach jest tego tez od groma...


Co do plociennych rozwiazan. owszem stosowano szyby z plotna pociagniete woskiem, ale raczej do okien. Do latarenek balbym sie osobiscie.
Zobaczcie ponizej ile swiatla one daja ... dopiero na zdjeciu z lampa blyskowa widac ze tam jest woskowany material

Witam

Poza niew±tpliwie s³usznymi uwagami Watchera nt. przezroczysto¶ci rogu wystêepuje jeszcze jeden problem.

Róg niew±tpliwie staje siê plastyczny pod wp³ywem temperatury, jednak "rozprasowanie" wiêcej ni¿ po³owy ¶rednicy rozgrzanego rogu jest bardzo trudne.

Przy ¶rednicy rogu oko³o 6cm, mo¿na uzyskaæ po rozciêciu go na po³owê wzd³u¿ p³ytki o szeroko¶ci do 10cm. Na tak± te¿ szeroko¶æ mo¿na szacowaæ p³ytki u¿yte w rekonstrukcji okna rogowego (foto od Watchera).

pozdrowienia

Jeszcze w kwestii papieru.

T³umaczê fragmenty z Dragona nr 9. Autor artyku³u (John Howe) twierdzi, ¿e s± poszlaki na stosowanie papieru w latarniach, choæ ¿aden zabytek takiej latarni nie zachowa³ siê. Cytuje w³oski traktat in¿yniera Taccoli De Rebus Militaris (O Rzeczach Wojskowych), w którym ten¿e opisuje jak przeprowadziæ nocn± szar¿ê kawalerii, wykorzystuj±c latarnie niesione przez co pi±tego z je¼d¼ców na drzewcach, na tarczach a nawet wprost na he³mach w miejscu klejnotu (jest taki frapuj±cy rysunek na jednej z ostatnich tablic). Latarnie s± w/g niego o tyle lepsze od pochodni, ¿e nawet w ulewnym deszczu nie zgasn±. Twierdzi, ¿e do takiego celu najlepiej u¿yæ latarni z obudow± z rogu albo z lnianego p³ótna naci±gniêtego na drewnianych ramach. Brak dowodów na to ¿e u¿yto kiedykolwiek tego fortelu, ale z drugiej strony wiemy, ¿e wiele innych jego (lub tylko zanotowanych przez niego) pomys³ów naprawdê wykorzystano, tak ¿e Taccola uznawany jest powszechnie za wiarygodnego autora.

Mi siê wydaje, ¿e byæ mo¿e mo¿na by³o czym¶ takie p³ótno zaimpregnowaæ, a mo¿e po prostu przy bezchmurnym niebie brano pochodnie, a prodczas deszczu takie latarenki, których mokre wówczas p³ótna nie zajmowa³y siê od p³omienia.

Chiñskie lampiony te¿ od stuleci robione s± z papieru a jako¶ wytrzymuj± p³omieñ.

Natomiast fakt nieprzezroczysto¶ci papieru jest w tym wypadku raczej zalet± ni¿ wad±. Do ró¿nych zastosowañ lepsze bywa ¶wiat³o ostre, bezpo¶rednie albo ¶wiat³o rozproszone. Pierwsze daje silniejsze o¶wietlenie ale tylko niewielkiej powierzchni (latarka, lampa na biurko, reklektor samochodowy), drugie równomiernie o¶wietla ca³± przestrzeñ i likwiduje g³êbokie cienie a zarazem nie o¶lepia (lampa z matowym kloszem, latarnia parkowa, ¶wietlówka, a nawet firanka w oknie jako rozpraszaj±cy filtr dla ¶wiat³a s³onecznego). W pierwszym wypadku najlepsza jest latarenka metalowa, której tylna ¶cianka dzia³a jak refektor, odbijaj±c i skupiaj±c czê¶æ ¶wiat³a, a tylko przednia ¶cianka (najczê¶ciej stanowi±ca drzwiczki) jest przezroczysta. Do tego celu materia³ powinien byæ jak najbardziej przejrzysty. W drugim przypadku najlepsza bêdzie latarenka ca³a z materia³u prze¶wituj±cego, ale pó³matowego lub matowego.

Akurat w tym zastosowaniu lepsze wydaje siê równomierne o¶wietlenie pola walki, ¿eby szybko wy³uskaæ z mroku wszystkich wrogów, ¶pi±cych lub nie. ¦wiat³em kierunkowym trzeba w dodatku kierowaæ a tu by³oby to trudne (rycerz z kierunkowym ¶wiat³em na he³mie nie móg³by poruszaæ g³ow± ¿eby nie straciæ z pola widzenia przeciwnika). A wiêc papier i z tego powodu by³by jak najbardziej na miejscu.

Witam!

Widzia³em kilka razy lampki bez drzwiczek. Mam pytanie co do autentyczno¶ci tego wzoru, i jego datowania.
Mam tak¿e pro¶bê. przymierzam siê do samodzielnego wykonania lampki i mam kilka pytañ:
- co z topi±cym siê woskiem?
- i jak mocowaæ ¶wieczkê (chodzi mi tutaj o model bezdrzwiczkowy) bo w przypadku drzwiczek to proste.
Pozdrawiam.

Nie wiem jak w latarniach, ale w oknach, obok impregnowanego papieru i szk³a, stosowano b³ony zwierzêce, w tym rybie pêcherze.

co ? gdzie? kiedy ? .. na podstawie jakich zrodel ta wiedza ?

Nie spotkalem sie ze szklem w latarenkach przed epoka napoleonska, ale w oknach oczywiscie bylo duzo wczesniej.
Natomiast ciekawi mnie skad ta wiedza ze niby z blon zwierzat miano by robic patchworki i wkladac to w okna ? W jakim okresie histori ? w jakim regionie swiata ?

W archeozoologii (pewnie w jako takiej zoologii równie¿) róg jest nazw± zastrze¿on± dla pustorogich (krowa, baran, koza itp) w odró¿nieniu od pe³norogich (wymienione powy¿ej przez Morrigan) które posiadaj± poro¿e
Poro¿e jest tworem tkanki kostnej, róg jest tworem tkanki skórnej (jak paznokcie, pazury czy siersæ) pod wzglêdem fizyczno- chemicznym s± ca³kowicie ró¿ne, ³±czy je tylko fakt znajdowania siê na g³owie zwierzêcia.

Trzymanie siê tego podzia³u upraszcza ¿ycie i pozwala unikn±æ pomy³ek (jak na przyk³ad próby zmiêkczania jednego z surowców metodami skutecznymi dla drugiego z nich)

Odno¶nie b³on zwierzêcych:
Jan Tajchman, Stolarka okienna, s³ownik terminologiczny architektury, Warszawa 1993, s. 1:

"b³ona, membrana"- pó³przezroczysty materia³ s³u¿±cy do wype³niania ram skrzyde³ okiennych, uzyskiwany z pêcherzy rybich, b³on ¿o³±dków krowich i cielêcych, preparowanych (przy pomocy oleju i terpentyny) skór cielêcych, owczych i kozich, papieru i p³utna, a tak¿e cienkich smolnych deseczek; stosowany w ¶redniowieczu (w okresie renesansu coraz rzadziej(...) gdy b³ony zast±pi³o szk³o, przyjê³a siê nazwa "b³ona szklana"

Czyli w sumie nic konkretnego bo niewiadomo skad sobie ow pan wytrzasnal te madrosc .. zeby okna robic z pecherzy rybich i tych blon zoladkow krowich. Pfu

Profesor Tajchman to cz³owiek z wielkim autorytetem je¶li chodzi o dawne techniki budowlane.
Za dwa tygodnie mam z nim zajêcia, to siê go zapytam sk±d wytrz±sn±³ tê m±dro¶æ.

Mi te¿ sie niegdy¶ obi³o o uszy o rybich pêcherzach ale to w czasach gdy jeszcze by³em dzieckiem... w ka¿dym razie mo¿e byæ w tym jakie¶ ziarno prawdy pytanie teraz czy ludowej czy dokumentowej

Pewnie podczas czytania "Krzyzakow" . Zygmuncie dziekuje za oswiecnie

z lekkim wstydem przyznam ¿e nie przeczyta³em "Krzyzaków" bo generalnie to nie trawie Sienkiewicza w ka¿dej postaci. Tak¿e by³o to zdecydowanie cu¶ inszego.... ale co to naprawdê nie pamiêtam... dobra koniec mglistych wspomnieñ i b³azenady.

Faktycznie "pfu" i smród niemi³osierny, tote¿ stosowano je tylko w najubo¿szych, prymitywnych budowlach.

Co do szk³a, to w ¶redniowieczu to nie mog³o to byæ szk³o taflowe (bo wówczas nie posiadano umiejêtno¶ci robienia takiego¿), ewentualnie szklane gomó³ki (nie by³y wcale takim elitarnym towarem), pytanie tylko, czy gomó³ki faktycznie by³y stosowane w lampkach?
Obi³o mi siê te¿ o uszy, ¿e za "szybê" móg³ robiæ bardzo cienko wyszlifowany alabaster (oczywi¶cie u ludzi bardzo zamo¿nych), ale czy móg³ byæ stosowany równie¿ w latarenkach?

Remington1 napisa³:

"b³ona, membrana"- pó³przezroczysty materia³ s³u¿±cy do wype³niania ram skrzyde³ okiennych, uzyskiwany z pêcherzy rybich, b³on ¿o³±dków krowich i cielêcych, preparowanych (przy pomocy oleju i terpentyny) skór cielêcych, owczych i kozich, papieru i p³utna
Zatem mam takie pytanie odno¶nie tego - czy u¿ycie p³ótna ( w sensie lnu )aby ob³o¿yæ latarenke by³oby b³êdem. Próbowa³em wytrzasn±æ pêcherz ¶wiñski, bo s³ysza³em ze po dok³adnym wyczyszczeniu i wyschniêciu wcale nie ¶mierdzi i nadawa³by siê wy¶mienicie do tego, ale ponoæ tego typu odpady s± od razu wyrzucane w ubojni, wiêc jest du¿a trudno¶æ z za³atwieniem czego¶ takiego

s± wyrzucane, to fakt, ale z za³atwieniem tego nie ma problemu je¶li siê ma doj¶cia.
Co do p³ótno to ju¿ kilkakrotnie wsominano w tym temacie,¿e ejst historyczne, wieæ w czym problem?
pozdrawiam

A ja nawet co¶ takiego widzia³am- na Rodods. W pa³acach szpitalników na wyspie i w ko¶cio³ach. I s±dz±c po ilo¶ci w jakiej by³o to stosowane (hurtowo) to wcale nie by³ to tak bardzo drogi towar- akurat jest go tam sporo. I o dziwo wcale taki cienki nie by³- jedna z "szyb" by³a lekko ut³uczona i mo¿na by³o zobaczyæ, ¿e ma tak na oko ko³o 1 cm grubo¶ci. I taka grubo¶æ dawa³a ca³kiem spory dostêp ¶wiat³a.

Jak zamocowaæ ¶wieczkê w drewnianej latarence z 'drzwiczkami", oraz uchwyt ze skóry? Po prostu wbiæ gwó¼d¼? (a jak jest z historyczno¶ci± gwo¼dzi?)

Mam pytanko czy mia³ by kto¶ inne ni¿ te wzory/zdjêcia metalowych latarenek z XIV/XV wieku i czy te w ogóle s± historyczne? S³ysza³em ,¿e takie siê zdarza³y oraz ,¿e jedna zachowana stoi w Londyñskim Muzeum.
http://www.nieczar.civ.pl/metal_akcesoria.htm
Z góry dziêkuje za odpowiedz.