Mam taki pytanie. A mianowicie: Jak robiono kiedy¶ garnki bez gliny i stal/¿elaza? Chcia³bym zrekonstruowaæ kilka takich elementów jak garnek palenisko(ju¿ mam musi tylko wyschn±æ) i w ostateczno¶ci jaki¶ sza³as bez no¿a stalowego zamiast sznurka korzeñ ¶wierku? Jak zrobie to wstawiê zdjêcia.

Pozdrowienia Mateusz!!!

Edit: Chocia¿ formalnie nie mamy akurat na tym Forum zakazu pisania niezrozumia³ych tytu³ów w±tków, nie nale¿y tego robiæ z oczywistych wzglêdów - uczytelni³em go wiêc.
Co do sza³asu, poszukaj w w±tku pt. Sza³as... (link) oraz w dziale Wypraw w opisach noclegów - ale nie w Kuchni. I w ogóle muszê Ci zaleciæ lekturê Regulaminu, zw³aszcza odno¶nie szukania i zadawania pytañ.
Pozdrawiam!
Mod. Andrzej / Viator

Kawa³ek skóry w wykopanym do³ku i gor±ce kamienie. Ale mam te¿ smutn± wiadomo¶æ - taki sposób gotowania jest najlepszy je¶li odtwarzasz.. paleolit lub mezolit.

¦liczne wczesno¶redniowieczne garnki ma Helfi (na forum jako Lepiglina).

Pomy³ka garnki z gliny. Ale ze mnie!!! jestem na siebie ¿e da³em wam z³± informacjê jak jest garnek zrobiony z gliny to jak robiæ ¿eby nie przecieka³? Chodzi mi o historyczne rozwi±zanie?

W trzeba wstawiæ prawdziwego mleka by skwa¶nia³o. Tylko sk±d je wzi±æ?
Gdzie¶ czyta³em o tym ¿e mo¿na u¿yæ zakwasu jak na ¿urek, ale nie mam pojêcia czy zadzia³a.

Dobrze wypaliæ to raz. Mo¿esz te¿ zawoskowaæ, tylko wtedy bêdzie tylko do zimnych rzeczy. Mleko podobno te¿ dzia³a.

A prawdziwe mleko ze sklepu - wybraæ opcjê w woreczku.

Witaj Mati

Garnki bez gliny to pó³nocna Skandynawia i steatyt (kamieñ mydlany) - podgrzewanie tak jak napisa³a Yhm, czyli gor±ce kamienie.

Podgrzewanie w skórze z u¿yciem gor±cych kamieni to klimaty bardziej koczownicze, zreszt± do czasów jak najbardziej wspó³czesnych.

Nauka wypalania garnków z gliny - najlepiej jak siê wybierzesz na któr±¶ z imprez warsztatowych i po prostu sam spróbujesz to zrobiæ. Takich spotkañ przewija siê trochê przez Frehê. Warto zagl±daæ do dzia³u Wyprawy.

Nie bardzo rozumiem wykluczenie stali/¿elaza. Epoka wczesnego ¿elaza to trochê wcze¶niej ni¿ wczesne ¶redniowiecze.

Wypalanie garnków:
bardziej fachowo

prosty piec ziemny (w po³owie albumu)

pozdrowienia Vislav

Mleko to nie problem dla mnie, ale je¶li chodzi o stal/¿elazo to moje palenisko pewnie nie wytrzyma temperatury 300 stopni Celsjusza z ¿eby roz¿arzyæ stal/¿elazo potrzeba ok 3,5 razy wy¿szej temperatury. Co to jest za kora Vislav. Na 102 zdjêciu co to jest za "sznurek"? A w tym pierwszym albumie to jakie to jest drewno.

Witam


Pierwszy album, czyli wypa³ ceramiki - drewno li¶ciaste dobrze wysuszone/wysezonowane.

Drugi album, czyli "polowy" wypa³ ceramiki w piecu ziemnym - wysuszona kora drzew iglastych, dobrze pokruszona/po³amana. U¿ywali¶my kory ¶wierkowej, sosnowa mo¿e te¿ byæ jak najbardziej. Mo¿na te¿ wypróbowaæ dobrze wysuszonej kory z topoli bardzo ³adnie siê ¿arzy i wypala do koñca. Zreszt± suche trociny te¿ powinny zadzia³aæ.

"Sznurek" to s± w³ókna z ¶ciêgna jelenia. Testowali¶my osadzanie grotów w warunkach polowych.

pozdrowienia Vislav

No piêknie ja tu siê powstrzymuje ¿eby pój¶æ do lasu na "³osie" lisy i tak dalej a wy mnie kusicie nie ³adnie tak .

-----

Pomy³ka moje palenisko wytrzyma³o próbê i wyku³em sobie nó¿.

-----

To znaczy:
1)Wykopaæ dó³ (jak g³êboki?)
2)zebraæ korê (jak grub±?)
3)ususzyæ j± (wokó³ ogniska czy jak)
4)wstawiæ naczynie (dnem do góry czy na odwrót?)
5)rozpaliæ ogieñ (mo¿na such± s³om±?)
6)zakopaæ ogieñ (po co jak mo¿na poczekaæ jak on san wyga¶nie a dó³ wykorzystaæ ile ¶tamnasicie razy? Jak d³ugo ma ta glina tam le¿eæ w tym popiole?)
7)Wykopaæ naczynia (zimne czy gor±ce)
8)czym¶ zabezpieczyæ ¿eby nie przecieka³o (jaka¶ ma¼ historyczna)

Pozdrowienia i dziêki za wszystkie odpowiedzi z t± i poprzedni± kwesti±.
Mateusz

Mati, drugi raz Ci dzisiaj zwracam uwagê. We¼ do licha poæwicz edytowanie swoich postów, u¿ywanie cytatów itp. w dziale Testowisko, OK? Pisanie trzech postów pod rz±d w jednym w±tku co parê godzin jest u nas karalne (Regulamin, psiakrew!). Te powy¿ej scali³em.

Aha, i zg³o¶ siê mo¿e na PW do adminów, ¿eby Ci poprawili obie literówki w nicku, bo patrzeæ hadko.

Pozdrawiam -
Mod. Andrzej / Viator

Ok jakie¶ namiary na adminów mo¿e zmieniê na "Mati archeolog do¶wiadczalny" co o tym powiecie.

Mateuszu, to przestaje byæ zabawne. Zajrzyj wreszcie do tego Regulaminu.

Link do niego widzisz? Prawie na samej górze po lewej, pod bannerem Freha.

A jak ju¿ zajrzysz, to siê zoriertujesz, ¿e autorem Regulaminu (tak siê jako¶ dziwnie z³o¿y³o, nie?) jest w³a¶nie Administrator, wiêc jak ju¿ tam bêdziesz to kliknij na jego nick i wybierz opcjê Wy¶lij wiadomo¶æ.

Wiêcej ju¿ Ciê nie bêdê do Regulaminu odsy³a³, uprzedzam.

Pozdrawiam,
Andrzej /Viator

Witaj Mati!
Poza niew±tpliwie s³usznymi uwagami Viatora, jeszcze z mojej strony:
jeden problem - jeden temat i to we w³a¶ciwym miejscu!
Co do nicka - Mati spokojnie wystarczy. Na przydomki zas³u¿ysz tym co robisz.


Ad.1 Oko³o 0,5 metra - oczywi¶cie zale¿y to od ilo¶ci i wielko¶ci naczyñ jakie wcze¶niej do wypalania przygotujesz

Ad.2 Zbierasz korê tak± jak± znajdziesz. Przede wszystkim z pniaków, które ju¿ jaki¶ czas le¿± na ziemi. £atwo siê zdejmuje i zazwyczaj jest ju¿ wystarczaj±co sucha. Je¿eli masz gdzie¶ w pobli¿u, tartak to wybierz siê z du¿ym workiem. Je¿eli jeste¶ obrzydliwie bogaty kup pokruszon± korê w sklepie ogrodniczym.

Ad.3 Bezwzglêdnie nie obdzierasz ¿ywych drzew. Zebrana jak w p.2 zazwyczaj jest wystarczaj±co sucha.

Ad.4 Dnem na dó³. Je¿eli masz naczynia ró¿nej wielko¶ci, to mo¿na wstawiæ jedno w drugie. Przede wszystkim wcze¶niej wykonane naczynia musz± byæ dok³adnie wysuszone. Nie na s³oñcu, nie przy ognisku, lecz przez d³u¿szy czas w cieniu. Z pewno¶ci± nie da siê tego zrobiæ w ci±gu 1-3 dni. Oczywi¶cie samo wykonanie naczyñ to odrêbny problem.

Ad.5 Ustawione naczynia w dole przesypujesz kawa³kami kory. Im bardziej rozdrobniona kora tym lepiej. Zmie¶ci siê w dole du¿o wiêcej, dziêki temu bêdzie siê d³u¿ej ¿arzyæ. Zamiast kory mo¿na by u¿yæ kawa³ków drewna. Jednak kora ma tê przewagê, ¿e raz zapalona nie ga¶nie i praktycznie wypala siê do koñca daj±c wysok± temperaturê. Dó³ wype³niasz do wierzchu plus ma³y kopczyk (20-30 cm). Na wierzchu rozpalasz ma³e ognisko i dalej dzia³a to samo.

Ad.6 Po dobrym rozpaleniu siê ca³o¶ci mo¿na to przykryæ ziemi±. Chocia¿ w tym eksperymencie dok³adali¶my na wierzch kawa³ki kory i powsta³y popió³ by³ wystarczaj±cy. Ca³o¶æ kory pali siê i wy¿arza do kilkunastu godzin (ca³a noc). Naczynia le¿± w popiele tak d³ugo, a¿ wsad wystygnie do temperatury otoczenia.

Ad.7 Wydobywaæ naczynia ju¿ wystygniête. Niecierpliwo¶æ spowoduje, ¿e stygn±c zbyt szybko zazwyczaj pêkaj±.

Ad.8 Dobrze wypalone i nie pêkniête nie powinny przeciekaæ. Ponadto samo u¿ywanie naczyñ do gotowania i spo¿ywania potraw powoduje, ¿e dodatkowo siê uszczelniaj±. Naczynia na wodê lub inne napoje mog± siê trochê "pociæ" niczemu to nie przeszkadza. Ponadto latem woda paruj±ca z powierzchni naczynia trochê sch³adza zawarto¶æ.

pozdr.Vslv

a z jakiej gliny powinno siê je robiæ ?
taka pomarañczowa, szara ?
bo mam dostêp do du¿ej ilo¶ci gliny takiej szaroniebieskiej z podmok³ych terenów , jest ona bardzo g³adka, po prze³amaniu mokrej grudy powierzchnia jest g³adka ( glina t³usta ?)
co to s± margle ?
http://www.neopotter.pl/technologia.htm

Margiel - ska³a z³o¿ona w wiêkszo¶ci z wêglanu wapnia z domieszk± materia³u ilastego.

Ale czy nie mo¿na skorzystaæ z takiej ³adnej stronki (google, czy wikipedia) i tam poszukaæ? Czy jeste¶ a¿ tak leniwy?

Z t± szaroniebiesk± z podmok³ych terenów to nie przesad¼. Nie ¶mierdzi toto przypadkiem? Chyba raczej nie jest to czysta glina, choæ bywaj± i³y pstre o takim kolorze podobne do glin zwa³owych, ale skoro wyra¼nie piszesz o tym podmok³ym terenie to kolor niebieskoszary pochodzi zapewne raczej z fermentacji beztlenowej substancji organicznej. Pod poziomem wód gruntowych tworz± siê specyficzne osady jeziorne typu gytii (gliny s±, jak to siê mówi, zaglejone), i nie wiem jak taka domieszka pos³u¿y garncarskim celom, ale w±tpiê czy pozytywnie.

Margiel to ska³a osadowa, podobna do wapienia, na pierwszy rzut oka bardziej ¿ó³tawa (wapieñ jest najczê¶ciej szaro-bia³y), ró¿ni siê sk³adem chemicznym (ma wiêcej wêglanu magnezu zamiast czystego wêglanu wapnia w wapieniach). Ale chyba w sieci znale¼æ informacjê nietrudno? Musisz i tak sam poszukaæ jak toto wygl±da i jak siê rozró¿nia, bo informacja o sk³adzie nic Ci przecie¿ od praktycznej strony nie da.

Inna rzecz to sk±d go wzi±æ. Margiel jest surowcem do wyrobu kruszyw i mas budowlanych, wiêc jest wydobywany w ró¿nych miejscach, ale w handlu go nie ma. Wiêkszo¶æ ska³ mo¿na obejrzeæ i/lub kupiæ (w mniejszych lub wiêkszych kawa³kach i za mniejsze lub wiêksze pieni±dze) w sklepach z materia³ami i ro¶linami do urz±dzania ogrodu; niestety, margiel jest ma³o trwa³y, rozlasowuje siê pod wp³ywem opadów, wiêc jest w ten sposób bardzo rzadko wykorzystywany i tam go raczej nie znajdziesz.

Jesli potrzebujesz "naukowej" ekspertyzy gliny, to jej sk³ad granulometryczny (krzyw± uziarnienia) mo¿na oznaczyæ rozpuszczaj±c próbkê i przesiewaj±c osad przez kalibrowane sita, no ale trzeba by mieæ dostêp do nich - mog± (powinni) takie podrêczne laboratorium mieæ w betonowniach i kruszywowniach. Glina zbyt g³adka (to mo¿e byæ jeszcze drobniejsza frakcja czyli i³) wymaga rzeczywi¶cie doziarnienia (schudzenia) piaskiem, inaczej wykazuje za du¿y skurcz i wyroby pêkaj±. Ale przypuszczam ¿e do odpowiedzi czy ta konkretna glina siê nadaje mo¿esz doj¶æ metod± najprostsz±: wypróbowania.

Je¿eli chodzi o ten margiel to koledze chodzi³o chyba o "margiel" opisywany w artykule ze stronki któr± poda³ i jak siê okaza³o niekoniecznie musi to byæ margiel . Gdy¿ jak wynika z definicji margla:
Margiel – ska³a osadowa, zwykle szara; sk³ada siê z wêglanów (wapnia lub magnezu) i minera³ów ilastych, u¿ywany do wyrobu cementu, tak¿e jako nawóz mineralny (sztuczny), ma s³aby, nieprzyjemny zapach. Dobrze reaguje z kwasem solnym (HCl), pozostawiaj±c b³otnist± plamkê. W technologii ceramiki czêsto marglem okre¶lane okruchy wêglanów powy¿ej 0,5 mm wystêpuj±ce w surowcach ilastych.
Po prostu jakiekolwiek wêglany w glinie s± tak nazywane

A tak na marginesie analizê granulometryczn± czegokolwiek drobniejszego ni¿ piasek drobnoziarnisty nie robi siê na sitach tylko metod± areometryczn±

Ach to nazewnictwo.Glina jest glina, margiel jest margiel, szamotka jest szamotka i koniec bez dyskusji!!!

A, sorry, na stronkê nie zajrza³em i o jaki margiel tam chodzi³o nie sprawdzi³em :-)

Co do gliny, oczywi¶cie masz racjê, ale my¶lê, ¿e przy analizie dla celów garncarskich wystarczy³oby odsiaæ grubsze frakcje i obliczyæ "resztê" pylasto-ilast±. Robili¶my to oczywi¶cie na æwiczeniach z geotechniki, ale ju¿ nie chcia³em koledze mieszaæ. Ale jakby siê uprzeæ, to aerometr stanowi jeszcze mniejszy problem, bo takowy mo¿na nabyæ w lepszym sklepie akwarystycznym (przeznaczony jest do okre¶lania zasolenia, ale wyskalowany jest normalnie, w jednostkach gêsto¶ci).