Witam!

Czy kto¶ z Was zna chocia¿ w przybli¿eniu historiê skarpet?
Czy w ¶redniowieczu i wcze¶niej u¿ywa³o siê co¶ takiego?

W którym¶tam Dragonie jest ¼ród³owy tekst angielski o tym jak s³uga ma przygotowaæ swego pana na spotkanie nowego dnia, ewidentnie zimowego. Pada tam s³owo "sokys" albo "sockys" wraz z innymi rzeczami zak³adanymi na nogi. To pó¼ny XV wiek. Zreszt± i nogawice i spodnie mia³y (spodnie nie wszystkie) stopy, wiêc problem rozwi±zywano raczej dodatkow± par± takowych, jak mi siê zdawa. Jak by³o za czasów lu¼nych spodni w stylu skandynawskim czy ruskim to nie wiem. pozdrawiam
Gwyn

Teraz bede sobie spekulowa³
Je¿eli pojawiaj± siê nogawice i spodnie ze strzemi±czkiem to w pewien sposób oczywistym siê staje obecno¶æ skarpet. Trzeba byæ szaleñcem ¿eby nosiæ skórzane buty na go³± stopê zim±...
Tylko nie jestem do koñca pewien czy nogawice ze strzemi±czkiem s± w pe³ni uzasadnione historycznie...
Speculation mode off.
End of transmision.

Taa... skarpety... A onuce? Czy przypadkiem nie one by³y wczesniejsze? Oczywiscie, ja siê tam nie znam, ale mo¿e jednak w³a¶nie onuce?

Witam,
Technik± robienia skarpet i rêkawiczek znan± ju¿ od neolitu jest tzw. naalbinding (tudzie¿ nalebinding), chyba nie ma polskiej nazwy, ja to nazywam tkaniem ig³±. Polega ona na splataniu kó³eczek z nici we³nianych lub jedwabnych przy pomocy ig³y, trochê to podobne do robienia na szyde³ku, ale pracujemy tutaj krótkimi kawa³kami nici, dowi±zuj±c kolejne kawa³ki w miarê powstawania robótki, a przy poci±gniêciu za niæ nie spruwamy robótki, tylko jeszcze mocniej zaciskamy pêtelkê. Powstaj± w ten sposób bardzo trwa³e, grube i ciep³e skarpety.

Najwcze¶niejsze znaleziska skarpet i rêkawiczek, robionych t± technik±, datuj± siê na III w. (Szwecja) i IV-VI w. (Egipt), a z terenów Skandynawii, Polski i Rusi Kijowskiej (Nowogród) z X wieku.

Technika ta jest z pocz±tku trudna (podobno istnieje ponad tysi±c rodzajów splotów!), ale gdy ju¿ za³apie siê, gdzie tê ig³ê trzeba wk³uwaæ, idzie bardzo szybko.
U nas ju¿ powstaj± dwie przepiêkne skarpety (wygl±d splotów jest rzeczywi¶cie bardzo ³adny, a na razie pracujemy przy pomocy podstawowego ¶ciegu) autorstwa Joanny z Brochowa oraz Kanclerza Dejrisa Ostarisa!

Pozdrawiam,
Finnarwen
Ksiêstwo Draconii Czarnej

Dziêki za informacje. Koniecznie umie¶æcie zdjêcia i opis metody tkania ig³± w necie jak ju¿ dokoñczycie to epokowe dzie³o!


A jak sobie radzicie na licznych imprezach ¶redniowiecznych? Zak³adacie historyczne buty na niehistoryczne skarpety, czy na go³e stopy?

Info powinno sie pojawiæ po 20 kwietnia, bêdzie o naalbindingu i tabliczkach.

A co do dotychczasowych imprez: albo na bosaka (raczej tylko dziewczyny, bo nie walcz± i ich stoy nie s± tak eksploatowane ), albo mieli¶my owijacze na stopy z tkaniny lnianej, albo posi³kowali¶my siê we³nianymi skarpetami góralskimi robionymi jak wiadomo na drutach. Technika podobna, chocia¿ ¶cieg wygl±da inaczej. No, i wystêpuj± tylko w smêtnych kolorach szarych, a skarpety robione ig³± mog± by cudownie kolorowe, bo przecie¿ by³y robione z kawa³ków nitek, praktycznie z resztek pozosta³ych po szyciu strojów z we³ny.

Pozdrawiam,
Finnarwen
Ksiêstwo Draconii Czarnej

Witam!

W ksiazce "Kobieta w sredniowieczu",niestety nie pamietam czyjego jest ona autorstwa jest rycina z XII lub XIII wieku przedstawiajaca kobiete zajeta robieniem skarpet lub ponczoch. Robi je ona z nici (najprawdopodobniej welnianych) na czterech drutach. Wiem, ze wspolczesnie skarpety, rekawiczki tez wykonuje sie taka metada.
U mnie w bractwie nosimy zazwyczaj buty na gole stopy albo uzywamy welnianych skarpet.

Ludka Excalibur

PS. Na rycinie luty z "Godzinek Ksiecia de Berry" wyraznie widac, ze wiesniacy suszacy sie przy ogniu nie nosza zadnych skarpet a nawet bielizny:)

Co¶ w rodzaju skarpet noszono ju¿ w czasach rzymskich. Tak¿e do sanda³ów. Mam niejasne podejrzenia, ¿e mog³o to mieæ wp³yw na powstanie pó¼niejszych nogawic. To nie by³a dzianina. Z biegiem czasu noszono to do spodni zwanych feminalia, co uzupe³nia³o powierzchniê cia³a os³onieta przed ch³odem.

Weniane poñczoszki u kobiet w XVw to w³a¶ciwie te¿ forma skarpet...

Jeszcze a propos skarpet, znalaz³am dzisiaj informacje na temat skarpet robionych na drutach w ¶redniowiecznym ¶wiecie muzu³mañskim:
http://witch.drak.net/lilinah/EgyptKnitIntro.html

Pozdrawiam,
Finnarwen

Znalaz³am dzisiaj tak± ciekawostkê, a propos poñczoch we³nianych, ale datowane na 1560 r.

http://www.dabbler.com/ndlwrk/stocking.html

Pozdrawiam,
Finnarwen

polecam :
http://www.viking-experience.co.uk/authent...basickit10.html
wogole cala strona jest gitos, mnostwo wykrojow i takie tam

W okresie Wêdrówek Ludów kobity te¿ nosi³y we³niane poñczochy wi±zane pod kolanami, co w sumie bardziej przypomina³o skarpetki.

Witam!
Jaki¶ czas temu poruszony zosta³ temat skarpet w ¶redniowieczu, a w zwi±zku z nim tak¿e temat onuc. Nie zosta³ on jednak rozwiniêty. Czy kto¶ wie jak dok³adnie powinny wygl±daæ i jak powinny byæ zak³adane onuce? Moje informacje ograniczaj± siê tylko do tych, jakie mog± mi przekazaæ babcia i dziadek, za których czasów onuc jeszcze u¿ywano. Nie jestem jednak pewien, czy ta wiedza tyczy siê tak¿e ¶redniowiecza...

Polecam przestudiowanie zawarto¶ci poni¿szego linka i w ogóle ca³ej strony...
http://www.viking-experience.co.uk/authent...basickit10.html

...Ale ¿eby Ci nie by³o g³upio ¿e ciê jak Wszystkich Innych z Bardzo Prostym Pytaniem Wielcy Pañstwo frehowicze sp³awiaj±, to odpowiem Ci wprost:-)

We wczesnym ¶redniowieczu noszono onuce - takie zupe³nie identyczne jak niedawno jeszcze noszone w woju, tj. po prostu kwadrat matearia³u na którym stawiasz stopê i zawijasz go dooko³a. Je¶li nie zrobisz za du¿ych zagiêæ na p³ótnie to mo¿na ca³y dzieñ chodziæ bez zmieniania.
Równolegle upowszechnia³y siê skarpetki robione metod± naalbindingu (o tym ju¿ si³y nie mam pisaæ, efekt podobny jak robienie we³n± na drutach albo szyde³ku ale robi siê to ig³±), z pocz±tku niskie, potem (tj. na moje oko :-) ko³o XIIw) osi±gnê³y d³ugo¶æ regularnych poñczoch, tj do pó³ uda. Te¿ mi³o siê w tym chodzi, ale technika robienia jest do¶æ upierdliwa.

I tak to wygl±da³o we wczesnym ¶redniowieczu, o epokach pó¼niejszych dywagowaæ tu nie bêdê bo siê nie znam.

Pozdrówki

Ale¿ prosze bardzo:

http://www.viking-experience.co.uk/authent...basickit10.html

http://www.viking-experience.co.uk/authent...kit/annex6.html

Chyba najbardziej konkretna stronka o robieniu skarpetek, przynajmniej jaka ja znalazlem. Zdjec niestety nie znalazlem, sam bylbym zainteresowany fotkami reprodukcji takowych skarpetek. Powodzenia

pani Anna Grossman umie robiæ ca³kiem dobrze takie skarpetki o ile sie nie myle...
na pewno spotkaæ bêdzie j± mo¿na na Biskupinie
to ta pani od krajek

Dodajê stronkê o naalbinding...jest tam te¿ parê innych ciekawych technik splatania :
http://www.stringpage.com/naal/naal.html

A o to zdjêcie czego¶ takiego zrobionego technik± naalbinding ale nie jest to rekonstrukcja chyba (chocia¿ wikingowie na pewno mieli takie rêkawice:))

Witam!

Bardzo czesto rycerze nosili na stopach nogawice jak sie szylo ww z sukna to poprostu dodawalo sie piete. Pisze o nogawicach XIV i XV ale nie o wszystkich.
W XIV wieku byly nogawice ze skorzanymi pietkami te nadawaly sie tylko do uzytku reprezantycyjnego i byly noszone glownie przez tych co podozali za moda.

Ludka Excalibur

A czy kto¶ nie wie, czy nogawice ze stopami, na które zak³adano buty, te¿ mia³y skórzan± podeszwê?

Z góry dziêkujê.

W Europie nie bedace Rusia, glownie pn-zachodniej...

Ja owijam sobie stopy welnianymi onucami, krotkimi (uwaga - onuca to "chustka" materialu, nie jak sie sadzi, pas) - ale czy na pewno dobrze czynie? Moze istnieja jakies historyczniejsze sposoby?

Pozdrawiam!
Bryan

Witam

Za "skarpety" s³u¿y³y równie¿ po prostu skarpety wykonywane z we³ny.

Wykorzystywane by³y m.innymi:
Naalbinding
Coppergate sock

oraz

Sprang

Pozdrowienia Vislav

z tego co wiem, poza onucami mo¿liwe s± jeszcze skarpety wykonane technik± naalbinding
mo¿na o niej co nieco pocztaæ tutaj , jak równie¿ tutaj

pozdrawiam

dodane: no tak, Vislav wyprzedzi³ mnie o kilka sekund...

W jaki sposób wojowie s³owiañscy chronili swoje stopy przed otarciem ich przez buty ??
czy u¿ywali skarpet takich z we³ny jak np robi± aktualnie babcie ?
czy owijali je jakim¶ materia³em ?

co robili ??

Chronili stopy owijaczami z we³ny, które mocowali do nóg krajkami i tym podobnymi (rozwija siê to pieroñstwo, ci±gnie za cz³owiekiem i mo¿na siê ³atwo o nie zabiæ). s± te¿ znale¼iska skarpet we³nianych z Rusi, robionych za pomoc± ig³y (niestety technika wykonania jest mi obca).
Pozdrawiam

czyli wydziergane przez babcie skarpety z we³ny mrokiem nie sa ??

Pod warunkiem ¿e nie w myszkê Miki

Krzy¶ko -> polecam lekturê
http://www.freha.pl/index.php?showtopic=1556

Technika naalbinding to po polsku po prostu dzianie ¶ciegiem ig³owym, w odroznieniu od dziania na drutach (dwoch ,czterech lub wiecej).

Odpowiadajac co na same stopy ? ... skarpetki
a z czego takowe ? no to juz trzeba postudiowac konkretne regiony i okres ktorym sie interesujesz.

na pewno masz do wyboru skarpetki wykonane
1. z filcu .. oczywiscie chodzi o filc recznej roboty a nie taki co mozna go dzis w sklepie technicznym kupic. Polecam m.in opracowanie Nahlik i Kaminskiej " w³okiennictwo gdanskie w 10 - 13 wieku". Mozna w nim wyczytac jak filc byl popularny w tym okresie w rejonach geograficznych Polski, gdzie na stanowiskach archeologicznych z terenow s³owianszczyzny na 1 fragment tkaniny znajduje sie dzis od 10-20 do nawet 50-100 fragmentow filcowych, w zaleznosci od stanowiska. W zakresie uzytku odziezowego z filcu wykonywano m.in. nakrycia glowy, skarpetki, szaliki, sweterki

2. uszyte z materialu welnianego,czyli inaczej mowiac sukienne - znane od czasow rzymskich, ale stopniowo wypierane przez dziane

3. dziane -> do 13 wieku znany byl tylko scieg iglowy, zmudny i pracochlonny. Od 13 wieku mozna nosic skarpetki wykonane na drutach. 16 wiek, to szalenstwo w Europie na obcisle ponczochy dziane (zarowno dla mezczyzn i kobiet). Powstaje mnostwo cechow dziewiarskich. Ogromne zapotrzebowanie na dziane ponczochy spowodowalo przewrot techniczny i wymyslenie w 1589 roku pierwszej maszyna dziewiarskiej. Uzyskiwano na niej fragmenty dzianiny w ksztalcie trojkatow badz prostokatow zszywano jak tkanine aby otrzymac idealnie przylegajaca do nogi ponczoche. Czesto ponczochy byly dodatkowo folowane, czyli inaczej mnowiac spilsniane.

watcher

a w za³±czniku skarpeta z Coppergate, X w.
Pozdrawiam!
Vlasta

Witam
Felt boots - pe³ny opis wraz z zdjêciami jak wykonaæ but/skarpetê z filcu od podstaw.

Przy okazji filcowe kapciuszki felt slippers

a tutaj fotka rekonstrukcji

No tak Vislavie dzieki za linki,
choc wprawdzie to nie o skarpetach stricte tylko o butach, ale to tez na nogi sie nadaje
a sposob wyrobu skarpet z filcu NICZYM sie nie rozni, tylko dac trzeba ciensza warstwe runa i mniejszy wykroj.

Buty z filcu na zime znane sa od zarania, a jak wczesnie pojawiaja sie statuty cechowe filczarzy i czapnikow tak wczesnie o nich mowa w pismie a takze o filcowych kapciach do chodzenia po domu.

Takie buty robiono w Europie do calkiem niedawna. Zalaczam zdjecie z poczatkow 20 wieku, ukazujace finski zaklad produkcji takiego zimowego filcowego obuwia.

Wracajac do skarpetek filcowych to np w Kodeksie dyplomatycznym miasta Krakowa zawierajacym dzieje w latach 1257 -1506, czytamy w statutach z 1377 roku, ze czapnicy krakowscy mieli na sztuke mistrzowska wykonac 3 rozne kapelusze filcowe (bobrowy, owczy i z zajeczej siersci) oraz pare skarpet filcowych.

W Gdansku w 1458 roku wymagano wykonania jedynie kapelusza filcowego z jagniecej siersci i skarpet. (za O.Timidior "Der Hut unde Seine Geschichte" )

watcher

Witam
Szykuj±c siê do wyprawy zimowej uszy³em buty filcowo-skórzane. Niestety filc "fabryczny" (na wszystko przyjdzie czas) tak wiêc wykrój skarpety z trzech kawa³ków jak but - podeszwa plus dwa boki. By³a to moja pierwsza praca tak wiêc nie ustrzeg³em siê b³êdów. Zbyt ³atwo przemaka³y, jednak mimo temperatur bliskich zera i ca³kowicie mokrych butów przez trzy dni nie zmarz³em w stopy.
Materia³y:
---filc na boki gr.3 mm
---filc na wewnêtrzn± podeszwê gr.5 mm + 3 mm
---skóra naturalna - nie lakierowana
---szycie z u¿yciem we³ny


__________
W trakcie szycia________________Buty po wyprawie

Jak juz jestesmy przy szczegolach odnosnie stop, pytanie o cos nieco innego - jak wiazano buty? Wydaje mi sie malo prawdopodobne zeby byla to dzisiejsza kokardka

Ragnarr

Zacytuje sam siebie .. .bo pisalem to z glowy
a wlasnie odkrylem ze sa jeszcze wczesniejsze ..
Na 12 wiek datuje sie znalezione dziane na drutach wyroby welniane znalezione w miejscowosci Rownina Dolna w dawnym wojewodztwie olsztynskim, a takze podobne z terenow £otwy. Znaleziono tam fragmenty nakryc glowy, rekawic, szali i innych czesci odziezy wykonanej na drutach.

³±czer

Watcherku, , czy to z ksi±¿ki P. Turnau dane?
Pozdrawiam!
Vlasta

Tak to dane z ksiazek pani Turnau , ktorych mam obecnie 11 .. jeszcze nie dotarlem do samego opracowania archeologicznego z Rowniny Dolnej, ale mysle ze warto tam dotrzec.

Co do samego dziewiarstwa, i pewnosci do tego czy archoelogowie, etnolodzy itd (polscy i zagraniczni) w swoich pracach przypadkiem nie wrzucaja do jednego wora sciegu iglowego i robienia na drutach , mowiac o znalezisku ze to dzianina ... starannie przestudiowalem to co pisza.
.. I co jest dla mnie ogromna ciekawostka.

Ze TAK. Wyraznie to odzielaja. Malo tego, zarowno w pracach polskich czy angielskich, naalbinding (scieg iglowy) nie jest w ogole zaliczany do dziewiarstwa (ang. knitting) !!.

Za kazdym razym gdy autor pisze o dzianinach, ma na mysli znalezisko, ktorych sploty wyraznie pokazuja ze zrobiono to na dwoch lub wiecej drutach. Co wyraznie zaznacza definiujac na poczatku ksiazki co dla niego znaczy dzianie czy knitting.
Bardzo ciekawe podejscie. Bo przecierz to co otrzymuje sie sciegiem iglowym jest bardzo podobne i ma podobne wlasciwosci i przeznaczenie.

watcher

Dzieñdobry Pañstwu!
Chyba wiem o co chodzi!Kiedy pracujemy drutami , czy szyde³kiem - wyciagamy OCZKO Z OCZKA, w sciegu ig³owym oczka jakotakiego nie ma. Jest co¶, co mo¿na nazwaæ uszytym supe³kiem ci±gniêtym z otwartej nici-za ig³±.
Dziwnie to brzmi-wiem...ale chyba logicznie.Pozdrawiam

O !! Bardzo slusznie. Twoje spotrzezenia wynikajace jak sie domyslam z praktyki, pieknie pasuja do tego co sie znajduje w angielskojezycznej literaturze.
Scieg iglowy nazywaja oni czesto knotless netting.

watcher

Pozdrawiam!
Ró¿nica g³ówna pomiêdzy naalbindingiem a dzianin± polega równie¿ na tym , ¿e dzianinê da siê spruæ, a technika ig³owa na to nie pozwala.
Tak za nawiasem - robie sobie i wychodzi...jhako¶ - moje dzieciêcie ma sw± pierwsz± ¶redniowieczn± czapeczkê.

I jeszcze jedna skarpetka, robiona technik± ig³ow±, Ralswiek, VIII/IX w. Rysunek z ulotki skansenu Ukranenland, wspomniana te¿ jest tutaj.( i inne ciekawe rzeczy te¿)
Pozdrawiam!
Vlasta

a ja wroce do onuc
kwadrat materialu, tak? no to jeszcze moze jakie wymiary ma miec i jak toto wiazac?
najlepszy byl;by rysunkowy guide, bo niestety niemam na kogo liczyc z pokazywaniem ;/

Tak, czy kto¶ móg³by podzieliæ siê wiedz± na temat zak³adania na stopê kawa³ka materia³u?
Czy na s³owiañskie onuce sprawdzi siê czysty len?

Pozdrawiam!

Watman, je¶li siê wybierasz na Gunwald to mnie odszukaj a ja Ci poka¿ê co siê robi z onucami (jeste¶my o ile siê nie mylê w jednej chor±gwi).
Pozdrawiam

Drogi Andrzeju z Sielca; nie wszyscy mog± byæ na Grunwaldzie.
Prosimy o radê.

znajde, znajde ;]
tylko napisz teraz jak duze kawalki materialu ( i jakiego - czy welna czy len ;] ) przygotowac