Witam
interesuje mnie czy gdzie¶ mo¿na znale¼æ sk³ad chemiczny stali u¿ywanych wieki temu. Czy s± prowadzone takie badania? i czy s± publikowane?
Mnie oczywi¶cie interesuj± bardziej wschodnie rejony lecz nie pogardze ¿adn± informacj± dotycz±c± innych rejonów.
dziêki z góry

mo¿na znale¼æ...;) Najwiêcej analiz metalurgicznych dotyczy jednak czasów najwcze¶niejszych i s± one zazwyczaj rozpatrywane pod k±tem ewolucji pocz±wszy od epoki br±zu. Trzymajmy siê tego, ¿e jestesmy w temacie o ¶redniowieczu.
My¶lê, ¿e jedn± z ciekawszych rzeczy jest tzw. stal damasceñska. Wytwarzano j± mniej-wiêcej od IX do XVIIIw na Bliskim Wschodzie (nazwa pochodzi zreszt± od Damaszku), a Europejczycy natknêli siê na wyroby z damastu podczas krucjat. Wbrew pogl±dom wielu "znawców", nie by³a robiona poprzez skuwanie ze sob± wielu warstw, lecz przez niewielki dodatek szk³a lub po prostu kwarcu (ogólnie krzemianów) do dymarki. Powoduje on powstawanie wêglika ¿elaza (cementytu), który tworzy regularne równoleg³e warstwy wpasowane w stal. Wêglik ¿elaza jest o wiele twardszy ni¿ stal wêglowa (ówczesna stal wêglowa to ok 1-1,5% wêgla, czyli du¿o wiecej niz w stosowanej obecnie) i po szlifie widaæ na stali wzory warstw wêglikowych. Z chemicznego punktu widzenia w stali takiej jest trochê krzemu (ok 0,2-0,5%) oraz ¶ladowe ilo¶ci manganu (ze szk³a) i siarki (zanieczyszczenia wêgla w stali). Niestety, pomimo posiadania "kilku" ksi±zek o broni nie dotar³em do ¿adnych informacji co do dok³adnego sk³adu stali u¿ywanej w ¶redniowiecznej Europie. Mo¿liwe, ¿e sk³ad stali niezbyt siê ró¿ni³ od wspó³czesnej stali wêglowej, ew. niskostopowej (Cu), dlatego ma³o kto siê nad tym rozwodzi...

ps. wiedzê o dama¶cie zaczerpn±³em z publikacji J.Verhoevena "The Key Role of Impurities in Ancient Damascus Steel Blades"

Witam

Materia³ów w sieci jest niema³o, wybra³em kilka przyk³adowych:
Iron Working
Blacksmithing in the Viking Age, Part Four: Swords
SWORDS OF IRON, SWORDS OF STEEL (PART I)
Wootz Steel - post Boleslaviusa
European vs Japanese blades

Po zapoznaniu siê mo¿na stwierdziæ, ¿e trudno jest okre¶liæ sk³ad chemiczny stali dla konkretnych wyrobów. W wiêkszo¶ci s± to stale kompozytowe,b±d¼ ³±czone elementy o ró¿nej twardo¶ci, i ró¿nej zawarto¶ci wêgla. Wspó³cze¶nie wytwarzane ostrza z jednorodnej stali ró¿ni± siê od historycznych.



pozdrowienia

Proponujê ksi±¿kê ,,O stali damasceñskiej" bodaj¿e Piaskowskiego

Boleslavius>> Co do stali damasceñskiej to masz racje, by³a wytwarzana na Bliskim Wschodzie. Jednak przez skuwanie ze sob± ró¿nych rodzajów stali wychodzi nam damast skuwany, a nie stal damasceñska. Opar³em sie tutaj o wiedze Pana S³awiñskiego.