Witam

Czy kto¶ z Was orientuje siê mo¿e, od kiedy stosuje siê lunety, tudzie¿ inne przyrz±dy optyczne do obserwowania rzeczy z dalszej odleg³o¶ci? Przez co taki np. Kopernik patrzy³ na gwiazdy? Od kiedy stosuje siê takie wynalazki w wojsku i flocie?

Poszukujê w szczególno¶ci egzemplarzy i przedstawieñ piêtnastowiecznych, ewentualnie z I po³owy XVIw.

Pozdrawiam serdecznie,
S³odziutki.

Witam!
Z tego co wiem luneta po raz pierwszy wykorzystana zosta³a przez Galileusza... no wiêc niestety, najwcze¶niej pod koniec wieku XVI.

Pozdrawiam
Ukasz.

Pierwsz± lunetê skonstruowali ok. 1608 Z. Jansen i H. Lippershey; nieco pó¼niej, w 1609 zbudowa³ lunetê Galileusz.
Kopernik korzysta³ ze specyficznego rodzaju gnomonu, zachowanego we Fromborku, móg³ korzystaæ ze sfery armilarnej, triquetum i paru innych przyrz±dów. Jednak¿e ¿aden z nich nie zawiera³ soczewek czy zwieciade³, bêd±cych podstawowymi elemantami refraktorów i reflektorów.
Arabscy uczeni u¿ywali czego¶, co na pierwszy rzut oka mog³oby wygl±daæ jak teleskop. By³a to rura pusta w ¶rodku, ¿adnych soczewek czy czego¶ takiego. By³a przydatna o tyle, ¿e obserwator móg³ siê skupiæ na danym fragmencie nieba i nie razi³ go blask znajduj±cego siê na przyk³ad tu¿ obok Ksiê¿yca.

Na morzu do nawigacji stosowano w ¶redniowieczu i jeszcze du¿o pó¼niej astrolabia, które tez s± pozbawione optyki. Lunety na morzu - strzela³bym - ju¿ w pierwszej po³owie XVII wieku, do nawigacji jako element np. sekstantu - w pierwszej po³owie XVIII wieku.

Na interesuj±cy Ciê okres pozostaje oko...

O historii nawigacji trochê jest tutaj.

Lunety w broni wojskowej zastosowano na szersz± skalê pierwszy raz w Wojnie Secesyjnej. Znane s± egzemplarze karabinów wyborowych Withwortha i Wessona z lunetami o tubusie z br±zu. Clint Eastwood ma takiego sharpsa z lunet± na "Wyjêty spod prawa Josey Wales".
By³a to broñ niebywale kosztowna. W armii Konfederacji jedna sztuka takiego karabinu przypada³a ¶rednio na ca³± brygadê, niekiedy nawet dywizjê.
Termin "scope" pojawia siê w ¼ród³ach amerykañskich ju¿ oko³o 1740 roku, tyle, ¿e nie by³a to luneta optyczna, lecz celownik dioptryjny, gdzie muszka i szczerbinka ujête by³y w koñce mosiê¿nej rury, montowanej jak luneta na lufie. Stosowano ten wynalazek przy strzelaniach stricte sportowych.

Dziêki, Panowie Szkoda trochê. Zasugerowa³em siê siedemnastowieczn± lunet± w typie tej, której u¿ywa³ Galileusz, znajduj±c± siê w domu Kopernika w Toruniu.

Idê æwiczyæ oko

Pozdrawiam serdecznie,
S³odziutki.