Witam!
Czy posiada kto¶ jakie¶ informacje dotycz±ce strojów jakie nosili siê w tym okresie duchowni???
Sam trochê szukalem, lecz wla¶ciwie nic nie udalo mi siê narazie znale¶æ
Pozdrawiam

Zak³adam, ¿e pytasz o siebie, czyli o strój mêski.

Strojów liturgicznych kap³añskich i biskupich szukaj w ikonografii, jest tego trochê, zarówno obrz±dku wschodniego jak i zachodniego. Tu masz link do bardzo dobrej wêgierskiej bazy danych o ikonografii z wygodnym wyszukiwaniem dzie³ po okresach historycznych i regionach (pañstwach): http://www.kfki.hu/~arthp/index1.html

Strojów zakonnych z dok³adno¶ci± do obuwia (zwykle by³y to patynki, na bose nogi lub na nogawice ze stopk±) szukaj w regu³ach dzisiejszych zakonów. Habit zazwyczaj od czasu ustanowienia regu³y ulega³ minimalnym zmianom, z dok³adno¶ci± do zamiany troków na guziki (o ile by³y wystepowa³y) w ~XIV i ewentualnie guzików na suwaki w XX wieku.

I oczywi¶cie je¶li chcesz uzyskaæ konkretn± odpowied¼, zadaj konkretne pytanie. Je¶li chodzi o strój zakonny, to masz na my¶li benedyktynów, dominikanów, franciszkanów? To ma byæ braciszek konwentualny - klauzurowy z zakonu kontemplacyjnego czy wêdrowny mnich ¿ebrz±cy? Bo raczej nie chodzi Ci o zakony rycerskie, a to przecie¿ te¿ stan duchowny. Sprecyzuj!

Pozdrawiam!

http://www.wga.hu/index1.html magiczna stronka... najlepiej w³a¶nie przejrzeæ ikonografiê

podpisuje siê pod Twoim stwierdzeniem Viator

pozdrawiam

Witam!
Dziêkujê najmocniej za odpowiedzi!
Macie racjê, powinienem od razu zadaæ konkretne pytanie, lecz skoro tego od razu nie zrobi³em to teraz i skonkretyzujê:

Strój mêski
Zakon: Benedyktyni lub Bo¿ogrobcy (czê¶æ duszpasterska nie wojenna)
Okres: XIII w.
Miejsce: Ziemia ¦wiêta
Bardziej mnie interesuje braciszek konwentualny (lecz z przyjemno¶ci± wys³ucham o innych je¿eli macie takie informacje )

Pozdrawiam RS

Witam!

Z tego co pamiêtam to w Regule jest wszystko na ten temat ale... i w Regule s± pewne niejasno¶ci.
Wiadomo, ¿e benedyktyñski strój by³ czarny i sk³ada³ siê ze spodniej tuniki w kolorze czarnym (ale niektóre ¼ród³a podaj±, ¿e móg³ to byæ kolor bia³y) a na wierzch zak³adano czarn±, szerok± tunikê o szerokich rêkawach z do³±czonym kapturem (w ¼ród³ach podaj±, ¿e kaptur by³ du¿y, swobodnie u³o¿ony na ramionach tworzy³ swoist± pelerynkê). W stroju by³ te¿ obecny szkaplerz (równie¿ czarny), który s³u¿y³ do ochrony przy pracy, a w pó¼niejszym czasie staje siê obowi±zkowym elementem ubioru, zwi±zanym z "kultem" maryjnym. Widzia³em na ikonografii, ¿e sprawa obuwia nie jest jasna. Wspominane patynki niekoniecznie wystêpowa³y same ale czasem widaæ mnicha (g³ównie widzia³em dominikanów) w standardowym obuwiu z epoki.

Postaram siê odszukaæ dok³adnie te ¼ród³a. Wiêkszo¶æ mam zapisane jako obrazki w domu a piszê z kompa w pracy.

Mnie, natomiast, nurtuje temat koloru, chcia³bym wiedzieæ jak bardzo czarny móg³ byæ habit i...
gdzie ³ysy mo¿e dostaæ peruczkê imituj±c± dobrze zakonny "fryz".

Pozdrawiam
Adam

Zwróæ uwagê na datê przy zapytaniu Roberta

Co do habitów braciszków - unikaj smolistej czerni, id¼ raczej w stronê koloru "czekoladopodobnego".

Obecnie zakonni z XIIIstki (a przynajmniej Ci, którzy chc± byæ dobrze zrobieni) "odczerniaj± siê".

Je¶li chcesz wiêcej, napisz do mnie na PM.

Salve


Je¶li chodzi o stój zakonny by³ dobierany odpowiednio do pory roku, miejsca itp... . Nie by³ bym w 100% pewien je¶li chodzi o tak czêste noszenie ,,habitu"(ubrania które my postrzegamy jako habit i tak nazywamy) chyba Anka z Warszawskiej Komandorii Templariuszy pisa³ w temacie zwi±zanym o tempalriuszach ,¿e pojêcie habitu w naszym rozumieniu jest po prostu ¼le przet³umaczon± czê¶ci± regu³y ze starofrancuskiego,i bracia rycerze w ogóle nie nosili ,,habitów"tylko cotte i ewentualnie garde corps , garnache itp, itp lecz to siê tyczy braci rycerzy.

Teraz je¶li chodzi o duchowieñstwo to praktycznie na wszystkich ilustracjach jakich widzia³em wydaje mi siê ,¿e maj± oni pod ,,habitem" typowe cotte.Zreszt± duchowieñstwo przedstawiane na ¼ród³ach jest g³ównie przedstawiane podczas modlit i w od¶wiêtnych sytuacjach. Co zaprowadza nas do tego ,¿e to co my znamy pod has³em ,,habit" to mo¿e byæ jaki¶ specjalny rodzaj od¶wiêtnego stroju wierzchniego stostowanych przez braci, choæ zazywaczaj do zwyk³ych czyno¶æ i pracy nosili tylko cotte.

Je¶li chodzi o kolor czarny , czysty czarny do by³ on bardzo drogi do uzyskania ,wiêc raczej odpada³ ,chyba ¿e dla wysoko postawionych. Raczej ciemne kolory szaro¶ci ,br±zy itp.

Mo¿liwe ,¿e siê w niektórych sprawach siê myle je¶li tak to czekam na o¶wiecenie

Witaj braciszku

To co pisa³am odnosi sie tylko do Templariuszy, bo to jedyni "zakonnicy" w ktorych siê jako tako orientuje:) I nie pisa³am, ze wogóle nie nosili, tylko, ¿e zarówno Regu³a jak i ikonografia przekazuje nam inny ubiór, który dla odtwórców jest bardziej "pewny" - jak pisa³es - cotte, p³aszcz, garnache. Mamy sporo przedstawieñ cz³onków nie rycerskich zakonów, którzy s± ubrani w "normalny" habit. To tak drog± sprostowania, my¶le, ¿e zakony rycerskie by³y pewnego rodzaju ewenementem i tak te¿ pod wzgledem ubioru powinny byæ postrzegane.

Salve Fratres!

Tak naprawdê to uogólniaj±c ile zakonów tyle habitów Najpro¶ciej bêdzie odtworzyæ wzór ¶w. Franciszka z Asy¿u.

Pozdrawiam Grzegorz

Zastanawialem siê czy z tego nie zrobiæ osobnego tematu o strojach zakonnych, ale musia³by byæ osobny o strojach zakonów rycerskich itd. W ka¿dym razie duchowny to cz³owiek ¶wiecki, który otrzyma³ ¶wiêcenia jakie¶ (akolita, lektor, diakon, kap³an, biskup) i potocznie oznacza duchownego diecezjalnego, czyli NIE duchownego zakonnego.

Ad meritum. Tunika ¶w.Franciszka jest lokalnym w³oskim (czy nawet tylko umbryjskim) ewenementem, choæ s± analogie do koszuli ¶w.Ludwika. Zachowany habit pochodzi ze schy³kowego okresu ¿ycia Poverella i niew±tpliwie nie jest "prostym strojem w kszta³cie krzy¿a" noszonym przez Franciszka w pocz±tkach misji (lu¿ny prostok±t z T-rozciêciem na g³owê i doszyte proste prostok±tne rêkawy za ³okieæ, wersja zimowa z drugim doszyciem od ³okcia do nasady palców d³oni).

By³em w maju w relikwiarzach w Asy¿u (i w Sacro Convento i u klarysek - a'propos - wczoraj mia³y 800-lecie Dei gratias!). Zachowana tam odzie¿ mog³aby rozczarowaæ entuzjastów "franciszkañskiej prostoty" i co do kroju i co do liczby. ¦w.Franciszek, podobnie jak inni zakonodawcy (regu³odawcy) kierowa³ siê podstawow± zasad± chrze¶cijañsk± - "bez przegiêæ" (mi³osierdzia). Bracia mieli nie tylko habity (z integralnym kapturem i bez), ale i w standardzie nogawice - pytanie czy typu "spodnie" czy "Strumpfhose" wi±zane do pasa. Pewnie i jedne i drugie. Sam ¦w.Franiszek nosi³ nie tylko sanda³y ze sprz±czkami (!), ale w chwili stygmatyzacji (ok 14 wrze¶nia) mia³ na sobie nogawice podwi±zywane, a zim± nosi³ nawet co¶ w rodzaju przeciwpancernych filcowych bamboszy. Milo¶ników przepasywania siê linami okrêtowymi ¶pieszê rozczarowaæ - sznurek zamiast paska by³ raczej cieniutki (¶rednica ok 0,8 cm). I tu,za pomoc± sznurka, mo¿na p³ynnie przej¶c do innych zakonników.

Sznur ZAMIAST pasa wprowadzi³ ¶w.Franciszek w pewnym okresie swojego religijnego rozwoju, w którym pocz±tkowo u¿ywa³ standardowego stroju pustelniczego jaki pierwotnie dosta³ tj. tuniki, nogawic i skórzanego pasa. Sznur przyj±³ na znak szczególnej pokory, bo co to kiedy¶ by³ za szpan nosiæ zamiast pasa sznurek. Dzi¶ tez chyba sznurek sizalowy do spodni nie by³by jazzy. Spotkawszy ¦w.Dominika Guzmana ofiarowa³ mu swój sznurek, i M.IN. dziêki temu i dominikanie upodobnili siê tym elementem do franciszkanów i obie te rodziny zakonne, "sznurkowe", zaliczane s± do zakonów ¿ebraczych.

Ca³a reszta nosi, jak wczesniej, skórzany pas. Benedyktyni wspó³cze¶ni np. dla wygody pozyskiwania zwyk³y skórzany czarny pas oficerski wojsk lotniczych, tylko klamrê nosi siê na lewym biodrze, by nie uwiera³a w brzucho przy pok³onie w czasie "Pater noster...". Zakonnice/mniszki rodziny benedyktyñskiej nie inaczej. To, ¿e zakonnik/ca kojarzy nam siê ze sznurem w pasie wynika z tego, ¿e franciszkañska rodzina zakonna liczy ogromn± liczbê zgromadzeñ ró¿nego typu, dominikanów tez jest niema³o i "tych ze sznurkami" spotyka siê najczê¶ciej. Podsumowuj±c - odtwarzaj±cy co¶ zakonnego przed ca. 1200 na pewno mog± sobie sznurki darowaæ, a ju¿ liny cumownicze w ka¿dym czasie.

Kwestia kolejna to krój habitu, czyli po prostu sukni zwyczajnej (suknia wówczas nie by³a pojêciem zaw³aszczonym przez p³eæ piêkniejsz±). W Italii, gdzie krawcy i tkacze szaleli wymy¶lno¶ci± stroje te by³y bardzo obszerne. W koszulê ¶w.Klary wesz³aby ¶w.Klara z calym pierwotnym konwentem. W XIII wieku, przez skromno¶æ w okazywaniu budowy cia³a, chyba wszystkie stroje by³y obszerne. Stroje zakonne jednak generalnie by³y dosyæ obszerne i te¿ podlega³y modzie - i co do kroju kaptura, mucetu od kaptura, rêkawów, korpusu, d³ugo¶ci itd. W obszernosci przodowali benedyktyni "chórowi", czyli ci zobowi±zani do odmawiania godzin kanonicznych z brewiarza, bo spêdzali d³u¿szy czas w zimnym kosciele, gdzie szerokie rêkawy pe³ni± rolê dodatkowej os³ony nóg. Jest te¿ specjalny strój zakonny do modlitw konwentowych - lu¼ny, z wielkimi rêkawami - culla, po to by cieplej by³o (mo¿na wspó³cze¶nie zobaczyæ w Tyñcu lub na kawalerach maltañskich w procesji). Bracia profesi, co prowadzili zycie zakone w polu i na dzwonek odmawiali 5 razu Ojczenasz mieli stroje i mniej obszerne i krótsze. A a'propos braci rycerzy:

Ograniczenia liczby strojów, wymagania s³u¿by, zasada umiaru i odró¿niania siê od muzu³manów powodowa³a, ¿e strój w zakonanch rycerskich nie móg³ siê technicznie co do zasady ró¿niæ krojem od rycerskiego/¿o³nierskiego. To na to sz³a przeszywa i kolczuga i w tym nale¿a³o wsi±¶c na konia. Nie da siê tego zrobiæ we wczesnofranciszkañskich habicie "krzy¿owym" gdzie w rêkaw mo¿na wsadziæ g³owê za to chodzi siê krokiem gejszy, ani z benedyktyñskimi zwisrêkawami. Cotte pod kolana, tak do 2/3 wysoko¶ci ³ydki, rêkawy dopasowane do przedramienia, korpus lu¼ny od pach w dó³, zebrany w pasie skórzanym pasem z ¿elazn± klamr±, to najprostszy opis.

Najkrócej o obuwiu - wojownicy chrze¶cijañscy mieli zakaz noszenia obuwia sznurowanego "jak saraceni" wiêc dobór obuwia te¿ jest bardzo prosty.

W³osy. Te¿ prosta kwestia. D³ugow³osi byli wprost karceni w pismach jako "wygl±daj±cy jak sodomici". Do stanu duchownego od roku AD 0036 do roku AD 1974 wchodzi³o siê przez tonsurê - obciêcie w³osów w okre¶lony sposób (duchowni diecezjalni - cztery kêpki na krzy¿). Zakonnik-kleryk goli³ tonsurê pozostawiaj±c wianek (b±d¼ kepkê, gdy ju¿ ³ysia³) nad czo³em, uszami i szyj±. Zakonnik-rycerz goli³ ³eb na zero, czyli raz na jaki¶ czas móg³ wygl±daæ na je¿a, a zim± w Europie pewnie i na le¿±cego je¿a. Lazaryci, byæ mo¿e (domys³!) z powodów medycznych nie nosili zarostu na twarzy, bo sprzyja rozwojowi chorób skórnych. Zasada jest prosta i w Ko¶ciele do dzisiaj - albo gêba g³adko ogolona, albo puszczona samopas. Na wymy¶lne w±ski i bródki a'la Lenin, Trocki, jarl Pierdziwulf, Outlander miejsca nie ma. Raczej buzia jak Fidel lub CheGuevara. Wzorem mo¿e byæ Henryk Brodaty w wersji Matejki (prywatnie rycerz-mnich pochowany w Trzebnicy w jednym grobie, razem ze swoim najwiêkszym kumplem, WM Krzy¿aków).

A na koniec o kolorach, pro domo sua: Joannici i Lazaryci ( w sumie mieli tego samego Za³o¿yciela) szaty czarne. Joannici, na mocy przywileju papieskiego analogicznego do kardyna³ów od 1259 roku zak³adali do walki czerwon± tunikê z bia³ym krzy¿em ³aciñskim (prostym). Do walki. Stroj zakonny zwyk³y, czarny (do dzisiaj, zanim by³em w Asy¿u go¶ci³em u maltañczyków w Rzymie na Via Condotti).

Lazaryci u¿ywaj± zielonego krzy¿a na bia³ym tle na fladze zakonu (i to te¿ od niedawna - jakich¶ ca. 200 lat). Strój lazaryty jest czarny, znaki zielone. Najczcigodniejsi Bracia Brata Grzegorza z Choragwi Zachodniopomorskiej Kazimierza V chodz± w strojach bia³ychi i tak te¿ maluj± tarcze. I nie ma z tym k³opotu, jesli w tym baliwacie mieli akurat we³nê bia³a pod rêk±. Przypuszczam (domys³!), ¿e w Ziemi ¦wiêtej na os³onê he³mu, kolczugi i konia (waffenrock, labry) bracia rycerze wszystkich zakonów u¿ywali bielonej surówki z jakiego¶ lekkiego p³ótna ro¶linnego. W Czechach i na S³owacji bracia w c.k.mundurach lazaryckich te¿ siê nosz± na bia³o, bo tak siê armia austriacka nosi³a od XVIII wieku, ale p³aszcze i culle (duchowni habity i mucety) nosz± oczywi¶cie czarne. Ale ja jestem bardzo rad z istnienia w RR lazarytów "bia³ych", bo jak siê wreszcie wykluj± w wiêkszej liczbie czarni (i czarne, siostry szpitalniczki), to bedzie wiadomo, ¿e "biali", z mieczami, to do wybitki i wypitki, a "czarni", z tasakami (falchionami), to do banda¿añca, ró¿añca i zbierania ¶mieci.

Mam nadziejê, ¿e pomog³em, a nie zamiesza³em.

Salve Fratres!

Braciszku tylko troszku namiesza³e¶. Szaty nie tylko czarne. Podstawowym kolorem u nas by³ bialy. Kolejna rzecz - krzy¿. Wielki Mistrz Zakonu Thomas de Sainville (1277-1312) na swoim nagrobku ma zielony krzy¿ grecki na p³aszczu.
Kawaler Zakonu ¶w. £azarza Krzysztof Kolumb na fokmasztu "santa Marii" mia³ Chor±giew ¶w. £azarza
Kilka wieków póxniej w czasie panowania króla Ludwika XIV po³±czone Zakony ¶w. £azarza z Jerozolimy i Naj¶wiêtszej Marii Panny z Góry Karmel odtworzy³y flotê wojenn± (Armadê ¦wiêtego £azarza), której wydzielona eskadra w sile 10 fregat broni³a wybrze¿y Bretanii, a inne jednostki zwalcza³y berberyjskich piratów i ochrania³y szlaki handlowe na Morzu ¦ródziemnym. Na swych ¿aglach widnia³ zielony Krzy¿.

Pozdrawiam Grzegorz

ps. fajnie ¿e odkopa³es ten temat

Miserere mihi pro pisanina niejasna! Gdzie¿ ja bym ¶mia³ co¶ do zieleni mieæ! ZIELONY KRZY¯ SEMPER! No pewnie. Ab initio. Ja tylko dawa³em upust swoim spostrze¿eniom na temat t³a, bo Czc. Bracia lat tyle Panu Bogu i ¶w. £azarzowi na chwa³ê, a sobie na uciechê, rycersko w bia³ym odzieniu stawaj±, ¿e inne Osoby w RR gotowe pomy¶leæ, ¿e to barwa wy³±czna.

Chyl±c jeszcze raz czo³a i sk³adaj±c pok³on g³êboki starszym (co najmniej w rekonstrukcji) Lazarytom "bia³ym", którzy najtrudniejsza robotê dla dobrego imienia Zakonu odwalili (a dok³adnie zrobili i nadal czyni±, a nie odwalaj±), b±kn±³em tylko co¶ i o czarnym, by jak siê wreszcie wyklujemy, nikt w nas kamieniami nie rzuca³ i naszym czarniawym habitom mroku nie zadawa³ (bo jak tu zreszt± czarnemu mrok zadaæ, hê )

Pierwsz± (niepunktowan±) walkê na miecze pod znakiem Zielonego Krzy¿a stoczy³em zreszt± swego czasu, dziêki uprzejmo¶ci Bia³ego Brata, w garnku bia³ym i chroni±c siê tak±¿ bia³± tarcz±, za co do dzi¶ jestem wdziêczny. Benedicat et custodiat Vobis, Fratres Albi, Deus Omnipotens in aeternum! I piêknego spotkania w Chwarszczanach!