Jak w temacie. Zastanawiam siê czy by³y u¿ywane zim± do transportu dobytku. Logika podpowada mi ¿e tak, ale jedyne wzory jakie znalaz³em pochodz± ze skandynawii.
Chcia³bym ustaliæ czy np. ma³e, piesze oddzia³y ci±ga³y za sob± graty (ew. sprzêt obozowy) i jak takie sanki wygl±da³y. Ryciny mile widziane

Pozdrawiam
Jacunio

Nie wiem od jak dawna sanie by³y w u¿ytku, ale najwcze¶niejsze znaleziska, o których wiem pochodz± z okolic Xw. z ziem s³owiañskich (p³ozy drewniane i ko¶ciane). Prawie na pewno by³y u¿ywane ju¿ wcze¶niej i na pewno w czasach pó¼niejszych.

Mi chodzi bardziej o ma³e, ci±gane za sob± saneczki. Taki drobiazg, ale móg³by dodaæ mnóstwo uroku jakiemu¶ zimowemu wypadowi. No i nie trzeba by targaæ ca³ego kramu na plecach (a w zimie ¶lisko bywa).
Mam jakie¶ rycinki, ale w³a¶nie te¿ z X-XII w., a jak dla mnie to za wczesnie. Mo¿e kto¶ ma co¶ z XIV lub XV???

Pozdrawiam
Jacunio

a dla mnie w sam raz. Da³by¶ rade jako¶ mi to wys³aæ ?

Pozdrawiam

Te¿ bym siê pisa³ na te rycinki

Jasne.
Jak dopadnê kogo¶ ze skanerem, a to mo¿e potrwaæ. Ale obiecujê, ¿e siê pojawi±
Tylko ostrzegam to s± wikingowe, czy jakie¶tam pó¼niejsze nieco (nie znam siê na wcze¶niakach) i strasznie obsrane p³askorze¼b±.
Jak macie czas to na pewno w Osebergu znaleziono w grobowcach kilka sztuk , bêdzie szybciej. Resztê do¶lê jak sprzêt dopisze.

Pozdrawiam
Jacunio

http://www.khm.uio.no/utstillinger/oseberg/indexE.html
Na tej stronce jest zdjêcie takich sañ! Mam nadzieje ze o te chodzi³o.

W za³±cznikach sanie. Te podpisane "Gokstad" s± na pewno stamt±d, a reszta - nie wiem sk±d.

Pierwszy i drugi za³±cznik to Oseberg.
Pozdrawiam!
Vlasta

Hensel podaje na s. 256 "S³owiañszczyzny wczesno¶redniowiecznej" z 1987 r. bardzo prymitywne, ale te¿ i ³atwe w wykonaniu saneczki z Nak³a nad Noteci±.

w wieliczce s± pod ziemi± saneczki wygl±daj±ce jako bardzo prawdopodobne aby istnia³y. dwie p³ozy z dwóch desek w kszta³cie prostok±ta + pó³kole (czyli kszta³t sanek widzianych z boku) po³±czonych dwoma lub trzema kwadratowymi w przekroju listwami. niestety przewodnik nie potrafi³ powiedzieæ o nich nic poza tym ¿e s± oryginalne.

Orginalne to mo¿e i s±, ale pytanie czy z Wieliczki:P Kilka eksponatów zaadoptowali z Bochni. Z twojego opisu mogê tylko zgadywaæ, ale s±dze, ¿e by³y to sanie s³u¿±ce do transportu poziomego i po pochylniach ba³wanów solnych. Ba³wany by³y bardzo drogie i ³atwo siê uszkadza³y, a uszkodzone traci³y mnustwo na warto¶ci, dlatego starano siê aby je chroniæ. Poza tym by³y piekielnie ciê¿kie. Normalnie jednego ba³wana toczy³o czterech ludzi. Ba³wany w XIV i XV w. wykonywa³y by³y, wedle nakazu ordynacji Kazimierza Wielkiego, w dwóch wielko¶ciach sze¶cio i siedmiocetnarowe. W pó¼niejszych czasach rozmiary ros³y. W XVIII w. wyrabiano tak¿e 25, 30, a nawet 50 cetnarowe.[Fischer, S., 1962. Dzieje bocheñskiej ¿upy solnej. Wydawnictwo Geologiczne, Warszawa] Jak widaæ by³y to wielkie ciê¿ary.

Ale wracaj±c do sanek. Je¿eli chodzi o wykorzystanie ich w XIV i XV wieku wykorzystywano je do transportu w zimie. By³y urzywane w górnictwie do transportu urobku z kopalni. S± spotykane, zarówno du¿e sanie - wozy, jak i ma³e sanki, na które k³adziono po 2, 3 worki urobku, siada³ cz³owiek i zje¿d¿a³ z górki. Kierowa³ tymi saniami za pomoc± kija i pojêcia nie mam jak to prze¿ywa³;P Ponoæ kierowali saiami z nara¿eniem ¿ycia, wiêc musia³a byæ niez³a jazda.... [Agricola, G., 2000. De re metalica librii XII, Jelenia Góra]

Niestety obrazek mogê wrzucic dopiero w poniedzia³ek. Mam nadziejê, ¿e nie zapomne.

No to ¶le obrazek sanek.

Drugi za³±cznik pokazuje te sanki z Wieliczki. Jak widaæ moja diagnoza by³a mylna, s³u¿y³y do przewo¿enia beczek. Z drugiej jednak strony mo¿liwe, ¿e przewo¿ono nimi te¿ ba³wany, chocia¿ tego akurat nie pokazano, ale akurat na tej rycinie nie ma ba³wanów:P. Jest to sztych J.E.Nilsona z 1760 r. wed³ug rysunku J.G.Borlacha z 1719 r.

W za³±czniku sanie z Nowogrodu (pod taka nazw± zalega³y u mnie na dysku),czy ktos dysponuje innym rysunkiem lub zdjêciem orygina³ów?

Sanie z Muzeum Mazurskiego w Szczytnie, datowania niestety nie znam (po prawdzie to i nie wiem, czy sanie to nie czyja¶ fantazja):
Kliknij, aby zobaczyæ za³±cznik