Korzystaj±c z opracowania Grabarczyka jako ¼ród³a wysoko¶ci ¿o³du a tak¿e przeciêtnych cen kilku elementów uzbrojenia ochronnego, a tak¿e Historii Kultury Materialnej Polski t.2, G³oska i Nowakowskiego zrobi³em proste zestawienie warto¶ci ró¿nych dóbr materialnych jakie ¿o³nierz w ¿yciu spotyka³ i z jakich korzysta³.
Podstawowy przelicznik- 1 grzywna=4 wiardunki=24 skojce=48 groszy. Floren (gulden) mniej wiêcej 20 groszy.
A zatem:
Przez wiêkszo¶æ interesuj±cego nas okresu ¿o³d piechura-strzelca wynosi³ 5 florenów kwartalnie=100 groszy, co daje 33 grosze miesiêcznie b±d¼ 8 groszy i ciut-ciut tygodniowo. Kopijnicy i pawê¿nicy otrzymywali ¿o³d podwójny, rotmistrzowie przeciêtnie piêciokrotny. Nale¿y pamiêtaæ, ¿e czasem wydawano równie¿ tkaniny, szczególnie w przypadku oddzia³ów nadwornych i miejskich.
¯o³nierze nie otrzymywali przydzia³owego wy¿ywienia a uzbrojenie równie¿ musieli wnie¶æ w³asne. To równie¿ utrudnia³o ¿ycie
¯o³nierz musia³ byæ uzbrojony. Przyk³adowe ceny oblaszenia- he³m 15 gr, narêczak 8 gr, napier¶nik 8 gr, pawê¿ zale¿nie od jako¶ci i rozmiarów 6-36 groszy. Do bicia ludzi- tasak/kord 8-30 gr, miecz podobnie, wiêkszy dro¿ej. Ale ju¿ koncerz pewnego podstolego- 7 florenów. Na prze³omie XIV-XVw kusza kosztowa³a ok. 48 gr., zak³ada siê, ¿e to cena z pe³nym wyposa¿eniem.
Trza ch³opaka ubraæ. Zak³adamy, ¿e do ubrania wystarczy 8 ³okci sukna (³okieæ- ok. 60cm, postaw to 30 ³okci). £okieæ najtañszego, polskiego niefarbowanego i niefolowanego sukna ma warto¶æ ok. 2-3 groszy. Farbowanie podwaja cenê, ¿e nie powiem o zagranicznych folowanych suknach top-class, np. z Florencji. Zak³adam, ¿e podstawow± bieliznê lnian± wyniós³ z domu, i ¿e prosty niebielony len to naprawdê u³amki groszy. Para niskich butów to 2-3gr, wysokich 2-3 razy tyle.
Niech co¶ zje, bo padnie nam z g³odu. Miêcho najpierw: ja³ówka- 16 gr, wieprz- 12 gr, 2 gêsi- 1 gr, 6 kurcz±t- 1gr, æwieræ wo³u- 6-8 gr. Korzec ziarna (53 litry wg przelicznika krakowskiego) na m±kê i do gotowania; za pszenicê- 2gr, za ¿yto lub owies, 1gr. Setka ¶ledzi zasolonych i nieodmoczonych 12 gr., odmoczonych (mniej soli, umartwienie)-10.
Cz³owiek nie wielb³±d, a ju¿ po tych ¶ledziach...beczka piwa lokalnego, bez renomy, normalny napój codzienny to wydatek rzêdu 7 groszy. Beczka to ok. 2,5 hektolitra. Za beczkê miodu miêdzy 30 a 60 groszy, za wino 120 do 300 (ma³mazja). Achtel (16 litrów) ¶wietnego piwa pierwszego waru od 4 do 20 groszy.
Powinno daæ nam to blade pojêcie o warto¶ci realnej ¿o³du. My¶lê, ¿e naje¶æ mo¿na by³o siê i napiæ spokojnie za 3 grosze w tygodniu, co daje nastêpne piêæ na niewiasty wszeteczne.Przy odrobinie oszczêdzania raz na jaki¶ czas mo¿na by³o kupiæ sobie jaki¶ element ubrania czy co¶ ³adnego a przydatnego, tudzie¿ naprawiæ czy nabyæ broñ. ¬le nie by³o, o ile p³acili w miarê regularnie Pozdrawiam
Gwyn