W ostatnich dyskusjach widaæ wyra¼nie, ¿e trzeba wyja¶niæ sobie pojêcia jakimi siê pos³ugujemy. Czêsto nomenklatura szermierki klasycznej jest niejasna dla 'traktorów' za¶ terminy ¶redniowieczne i renesansowe zwi±zane z tradycj± miecza (i pochodnymi b±d¼ pokrewnymi w konkretnej linii przekazu, np od Liechtenauera po Mayera i innnych) niewiele mówi± ludziom którzy interesuj± siê szermierk± nowo¿ytn±. Spróbujmy wyklarowaæ nieco sytuacjê w kwestii podstawowych terminów (pomijam techniki, bo te mo¿na opisaæ pos³uguj±c siê w³a¶nie pojêciami podstawowymi).

A zatem, niemieckojêzyczne, ¶redniowieczne i renesansowe:
Am Schwert, Na mieczu- akcje wykonywane ze zwi±zania g³owni

Anbinden, Binden- zwi±zanie g³owni, kontakt ostrz

Durchlauffen, Einlauffen- przej¶cie od akcji szermierczej do akcji zapa¶niczej

Haw, Hauw, Hau- dos³. r±bniêcie. Uderzenie krawêdzi± tn±c± broni

Maisterhauwen- Verbogen Hauen

Ober-ka¿da akcja wykonywana od góry ku do³owi ( np. Oberhaw, uderzenie z góry)

Ort-sztych miecza, tak¿e pchniêcie

Ringen-techniki zapa¶nicze

Schnitt-dos³. krojenie. Ciêcie krawiêdzi± tn±c± z przy³o¿enia do cia³a

Unter- ka¿da akcja wykonywana od do³u ku górze, (np. Untere Schnitt, przy³o¿enie miecza do przedramion od do³u i odepchniêcie ich ruchem kroj±cym)

Winden, Zawijanie-akcja w której wi±¿emy ostrza a nastêpnie odsuwamy sztych przeciwnika jednocze¶nie sami gro¿±c mu w³asnym sztychem. Pojêcie chyba pokrewne Zamkniêciu w sz. klasycznej

Verbogen Hauen, Zakazane, Tajemne uderzenia- szczególna forma uderzenia, która pe³ni funkcje jedno¶nie ofensywne i defensywne. Zazwyczaj ma formê zas³ony odbijaj±cej z zamkniêciem, popartej wyra¼n± prac± nóg (zej¶cia). Zawsze wykonywane w kierunku cia³a przeciwnika a nie od niego.

Versetzen- ogólnie wszelkie akcje maj±ce na celu odsuniêcie ataku od naszego cia³a
za pomoc± w³asnej g³owni. W tradycji Liechtenauera czê¶ciowo jednoznaczne z Verbogen (Meister) Hauen

Na razie chyba wystarczy je¿eli chodzi o Niemcy. Zaznaczam ¿e nie chodzi o techniki czy grupy technik (mo¿e z wyj±tkiem VH), ale o terminy u³atwiaj±ce zrozumienie o czym dany poeta pisze w swoim po¶cie. Czekam na podobny s³owniczek ze strony nowo¿ytno-sarmackiej. Pozdrawiam
Gwyn

To ja też w kwestii nazewnictwa.



Czy według Ciebie osoba posługująca się rapierem wg, dajmy na to, Capo Ferro (rok wydania 1610) albo szpadą, wg podręczników Hope'a z drugiej połowy XVII w. jest szermierzem klasycznym tudzież nowożytnym?

Tak. Co prawda chodzi mi przede wszystkim o u³atwienie dyskusji a ta ostatnio najgorêtsza jest miêdzy 'Niemcami' a szermierk± nowo¿ytn± powi±zan± ze sportow± (i klasyczn±) oraz szabl±, ale ¿adnych informacji dodatkowych nie odrzucam. O¶wiecaj nas o Ferro i Hope. Podstawowe pojêcia. Pozdrawiam
Gwyn

Akurat nie chodzi³o mi o nudzenie nazewnictwem szpadowo-rapierowym, bo to póki co chyba zbêdne...
Kiedy pisa³em o nazewnictwie mia³em na my¶li, ¿e nieprawid³owo stosujesz termin „szermierka klasyczna”.

Szermierka klasyczna nie zajmuje siê w ogóle broni± historyczn±. Szermierze klasyczni twierdz±, ¿e sposoby pos³ugiwania siê broni±, jak i sama broñ rozwijaj± siê liniowo w czasie od form bardziej prymitywnych do bardziej zaawansowanych. Konsekwencj± tego pogl±du jest przekonanie, ¿e najdoskonalsz± form± walki na broñ bia³± jest wspó³czesna szermierka sportowa, a najdoskonalsz± form± broni bia³ej – narzêdzia u¿ywane przez wspó³czesnych szermierzy sportowych (zaostrzone oczywi¶cie). G³ówna i w³a¶ciwie jedyna ró¿nica miêdzy szermierzem klasycznym a sportowym jest taka, ¿e szermierze klasyczni trenuj± jakby przygotowywali siê do pojedynku na ¶mieræ i ¿ycie, a nie do zawodów sportowych (staraj± siê trafiaæ w witalne czê¶ci cia³a, nie nara¿aæ siê na jednoczesne trafienia itd.). Technika jest taka sama.

A przyczepi³em siê tak do tej szermierki klasycznej, bo nie chcia³bym ¿eby kto¶ przypina³ tak± ³atkê mi albo Lorice. Tak samo jak nie jest szermierzem klasycznym kto¶ kto bije siê XVII-wieczn± szabl±.

Masz racjê, zrobi³em autoedit. Spotka³em siê ju¿ z takim rozró¿nieniem i definicj±. Nie zmienia to stytuacji, ¿e gdyby kto¶ z 'wra¿ej' strony by³ jednak ³askaw co¶ napisaæ o 'swojej' terminologii by³bym bardzo wdzêczny. Przyda siê i pocz±tkuj±cym i innym szko³om. Np. rozró¿nienie typów zas³on mo¿e troszkê wyluzowaæ ludzi, którzy reaguj± alergicznie na to s³owo. Zaczniemy do siebie rozmawiaæ, a nie obok siebie jak ostatnimi czasy.

Oczywi¶cie mo¿ecie te¿ stwierdziæ, ¿e niech têpaki sami siê dowiedz±. No coz, AdamS przyznal sie do niewiedzy i zalozylem temacik. Nie sadze, by znajomosc niemieckiej terminologii byla wieksza u innych postaci zajmujacych sie XVIIw plus. Wiec moze jednak ktos sie zmusi i ponudzi nas. Wyjdzie wszystkim na dobre. Pozdrawiam
Gwyn

http://www.arma.lh.pl/zrodla/glosariusz.html

I jeszcze troszke tu: http://www.arma.lh.pl/artykuly/ojciec.html (na koncu)

Mam nadziejê ¿e Rafa³ wybaczy mi wychodzenie przed szereg- podstawy terminologii rapieru w³oskiego XVII w. (próbowa³em nie przegadaæ bo jest tego strasznie du¿o):

Czê¶ci ostrza

Forte. "mocna" czê¶æ broni. Po³owa ostrza od rêkoje¶ci do ... po³owy d³ugo¶ci. Jej zadaniem jest obrona (parowania). W zasadzie nie pe³ni funkcji ofensywnej.

Debole. "S³aba" czê¶æ. Jej przeznaczeniem jest atak. To ostra czê¶æ g³owni, s³u¿±ca zarówno do pchniêæ jak i ciêæ, ale nie nadaj±ca siê do obrony. Od sztychu do po³owy.

Filo dritto (dos³onie "prawdziwe ostrze")- krawêd¼ która skierowana jest ku do³owi kiedy rapier jest w pochwie, przy pasie.

Filo falso ("fa³szywe ostrze"). Pe³ni o wiele mniej znacz±c± rolê (wiêkszo¶æ ciêæ - a nie ma ich wielu w rapierze) wykonywanych jest filo dritto.

Piatto- p³az. Czê¶æ nie wykorzystywana w ¿aden sposób. Wa¿ne- w tradycyjnym rapierze w³oskim paruje siê krawêdzi± (co zw³aszcza dla kolegów od miecza mo¿e brzmieæ jak herezja)

Finimento, fornimento- rêkoje¶æ. St±d w staropolszczy¼nie nazwa wszelkich tego typu rêkoje¶ci- furdyment.

Zastawy, Gardy.

W³a¶ciwiej by³oby mówiæ o postawach czy u³o¿eniach d³oni- rapier w³oski nie zna pojêcia oddzielnej zastawy, wszystkie akcje obronne s± równocze¶nie elementem ataku (atak i obrona to jedno tempo). Omówione tu s± najbardziej podstawowe z podstawowych i powtarzaj±ce siê we wszystkich systemach

Prima- zastawa w której d³oñ trzymaj±ca rapier skierowana jest wnêtrzem do zewn±trz, na prawo. Rapier zwykle znajduje siê ponad ramieniem, skierowany nieco w dó³. Typowo ofensywna i raczej mêcz±ca.

Seconda- w tej zastawie wnêtrze d³oni skierowane jest ku ziemi. Ostrze na wysoko¶ci ramienia, skierowane w lewo (do wewn±trz).

Terza- "naturalna" postawa- wnêtrze d³oni w lewo. Ot- tak jak ka¿dy laik staje z mieczem przed sob±, sztychem lekko w górê. Najmniej mêcz±ca, czêsto nazywana jedyn± prawdziw± zastaw± z racji tego ¿e pozosta³e s± o wiele bardziej ofensywne.

Quarta- wnêtrze d³oni trzymaj±cej rapier skierowane w górê.

Bastarda- zastawa ³±cz±ca cechy dwu innych, bêd±ca "pomiêdzy".

Praca nóg

Znowu- ledwie zarys, ka¿dy z mistrzów ma nieco odrêbn± terminologiê

Pie fermo ( "z pewnej stopy") - atak wykonywany przez wysuniêcie ramienia i zgiêcie cia³a i kolan, bez ruszania stóp z miejsca

Passata- przej¶cie. Atak wykonany z przekrokiem.

Girata- "obrót". Rodzaj zej¶cia z linii przez zatoczenie ko³a nog± zakroczn± (u praworêcznych lew±) w ten sposób, ¿e w momencie zakoñczenia obrotu stoi siê do przeciwnika plecami.

Formy ataku

Distesa - wypad. Warto pamiêtaæ ¿e w rapierze w³oskim stopa zakroczna pozostaje w miejscu a tu³ów zgina siê w celu zwiêkszenia zasiêgu.

Taglio, coltellata- ciêcie (ogólnie). Wykonywane g³ównie na g³owê lub koñczyny.

Punta, stoccata- pchniêcie (ogólnie).

Ciêcia

Nazwa ciêcia sk³ada siê z dwu cz³onów- sposobu prowadzenia (mandrito- od prawej strony tn±cego i riverso- od lewej) i kierunku (fendente- pionowo w dó³, squalembrato- uko¶nie w dó³, tondo- poziomo, ridopio- uko¶nie w górê). Mamy wiêc mandrito ridopio czy riverso squalembrato... itd. itp.

Nazwy czterech ciêæ wy³amuj± siê z tego schematu:

Falso dritto: ciêcie uko¶ne wznosz±ce, od prawej do lewej, fa³szywym ostrzem.

Falso manco: ciêcie uko¶ne wznosz±ce, od lewej do prawej, fa³szywym ostrzem.

Sottomano: ciêcie pionowe wznosz±ce, od prawej strony prowadz±cego ciêcie.

Montante: ciêcie pionowe wznosz±ce, od lewej strony prowadz±cego ciêcie.

Ciêcia mo¿na wyprowadzaæ:

dalla spalla (z ramienia)

dal gomito (z ³okcia)

Dal polso, dal nodo della mano (z nagarstka). Odmian± ciêcia z nadgarstka jest ciêcie stramazzone, w którym ruchem nadgarstka powoduje siê zatoczenie przez sztych ko³a i ciêcie trochê jak strzelenie biczem. Wiêkszo¶æ mistrzów zdecydowanie odradza dwa poprzednie sposoby wyprowadzania ciêæ jako zbyt powolne.

Pchniêcia:

Pchniêcia w klasycznym rapierze w³oskim nigdy nie s± wyprowadzane wyrzuceniem ramienia. Tak Capoferro jak i Fabris po¶wiêcaja odrêbne rozdzia³y swoich traktatów napiêtnowaniu tego rodzaju ataku, przypisuj±c mu wszystkie mo¿liwe wady z powodowanie ro¶niêcia w³osów na d³oniach w³±cznie.

Stoccata- wed³ug niektórych mistrzów "stoccata" to wy³±cznie pchniêcie z trzeciej zastawy.

Imbroccata- pchniêcie z primy

Cavazioni

Cavazione. Po polsku chyba by³oby "oderwanie". Anglicy mówi± na toto "disengage". Zmiana linii ataku polegaj±ca na przeniesieniu miecza na przeciwn± stronê miecza przeciwnika. Zwykle wykonywane w czasie wyprowadzania pchniêcia, w jednym tempie

Controcavazione. Odpowied¼ na cavazione polegaj±ca na wykonaniu w³asnego cavazione.

Ricavazione. Odpowied¼ na contrcavazione (rzadko wykonywana bo nie ma na to czasu- ponowne, drugie z kolei cavazione)

Mezza cavazione- cavazione "zatrzymane w po³owie"- po jego wykonaniu ostrze znajduje siê nie obok, ale pod ostrzem przeciwnika.

Commettere di spada- przerwanie lub zrezygnowanie z cavazione i powrót miecza na pozycjê wyj¶ciow±.

chcia³em siê przyczepiæ do definicji
"Ober-ka¿da akcja wykonywana od góry ku do³owi ( np. Oberhaw, uderzenie z góry)"
ober jest owszem ciêciem z góry ale jako przeciwieñstwo zorna (czosnek o kulistych kszta³tach jestem z niemieckiego i jeszcze dyslektyk ale huba tak siê to pisze)
ober ciêcie z nad lewego ramienia
zorn z nad prawego

Niekoniecznie.
Zornhaw to jedno z Oberhaw (uderzeñ z góry) - o do¶æ konkretnej trajektorii i zastosowaniu. Oberhaw'ami s± te¿ np. Schielhaw i Scheitelhaw.
To, ¿e w niektórych grupach treningowych przyj±³ siê skrót my¶lowy, ¿e jak wo³any jest Oberhaw, to nie Zorn i ca³a reszta nazwanych, tylko z góry z lewej strony d³ugim ostrzem, to tylko to - skrót, ¿eby nie kombinowaæ z nazwami typu "lewy Zorn" itp.

Pozdrowienia

Mam pro¶bê o interpretacjê "Brechfenster"

dobra, ju¿ sobie poradzi³em.