Tak jak w temacie, szukam przedstawieñ ³opat i ogólnie przedmiotów do kopania z ok. X-XII w.

Pozdr. i czekam na odpowiedzi.

Hensel "S³owiañszczyzna Wczesno¶redniowieczna" s.86 - jest przedstawiona ³opata z Behren-Lubchin (Maklemburgia) z ok. Xi w. Drewno. Niestety w tej chwili skanera nie posiadam.

Na tej samej stronie (chocia¿ u mnie jest to 92 ) jest tak¿e przedstawienie Adama z ³opat±. A na stronie 547 jest jeszcze jedna ³opata na ikonografii.

Hej, moje pytanie dotyczy w³a¶ciwie ³opaty z prze³omu XIV/XV wieku, ale my¶lê, ¿e problem jest na tyle ogólny, ¿e mogê umie¶ciæ je tu.

Chcia³em zrobiæ sobie prost± ³opat±, na wzór takiej ze zdjêcia z artyku³u Gwyna "Czy jest pan rycerzem" na stronie Bagrita.
Wydawa³o siê, ¿e jest to proste jak budowa cepa, ale zaraz trafi³em na pierwszy problem - trzonek jest okr±g³awy,a kopaczka p³aska. Odpad³o kupno gotowego ko³ka w sklepie. :/
Kupi³em deskê grubo¶ci ok 4cm i wycinark± ¶ci±³em 90% d³ugo¶ci w kszta³t trzonka, a zostawi³em tylko szeroki koniec do kopania)

Pytanie pierwsze, czy tak siê je formowa³o?

Nastêpnie jak g³upi przez tydzieñ rêcznym d³utkiem nadawa³em ³opacie kszta³t, zaklepa³em na koñcu blachê 1mm i zacz±³em kopaæ.
Po kilku machniêciach trafi³em na korzeñ i ³opata pêk³a niedaleko od p³askiej czê¶ci na trzonku. :/
Mam teraz ³adnie wyzezbion± p³ask± czê¶æ i ¿al mi j± wyrzucaæ.

Pytanie drugie, czy w ¶redniowieczu w podobnych wypadkach naprawiano ³opatê, czy robiono now± bior±c ze starej np tylko okucie?
Trochê pracoch³onne jest zrobienie takiej ³opaty moj± metod±, mo¿e wykonywano je inaczej?

Jak ewentualnie zamocowaæ nowy trzonek do u³amanego starego? Okrêciæ na mokro rzemieniem? Zbiæ na gwo¼dzie albo ko³ki drewniane?

Przy okazji tematu podziele sie spostrzezeniami w kontekscie wypowiedzi kolegi Rugieiwta.

Ja mam podobny problem z XVII wiecznym sprzetem kopiacym.
Co do lamania sie lopat, to chyba nie byly uzywane tak jak my uzywamy ich obecnie.
Teraz uzywamy sercowek, szufel, sztychowek, lopat zwyklych i niezwyklych, mozemy kopac w ziemi ile sie da.

Z tego co mi sie wydaje lopaty sensu stricto sluzyly raczej do wywalania ziemi lub co najmniej do "wzruszania" ziemi luznej.
Do walki z ziemia zbita, twarda, kamienista, gliniasta itd uzywano pierwej specjalnych oskardow, kopaczek lub kilofow.
Lopata uzywana byla do wywalania lub ladowania ziemi do koszy, nosidel itp.
Jesli sie myle w moich wywodach prosze mnie poprawic.

Mia³o by to sens, tylko w takim razie po co okuwano ³opaty, je¶li s³u¿y³y tylko do noszenia ziemi?

Moja logika jest spaczona podej¶ciem XXI wiecznym, ale wydaje mi siê to bezdennie g³upie, ¿e zamiast wykuæ ³opatê z blachy (jasne, by³aby dro¿sza, ale chyba nie poza zasiêgiem przeciêtnego ch³oporobotnika) jak obecnie i osadziæ trzonek na tulejê w niej, strugano je ca³e z drewna.
Przecie¿, ¿eby wykopaæ choæby latrynê, musiano woziæ 2 razy wiêcej narzêdzi - te do rycia w ziemi i ³opaty do jej przek³adania do koszy.

ale do pracy w twardej, gliniastej i pe³nej korzeni glebie znacznie praktyczniejsza jest ciê¿ka, stalowa motyka.

Polecam K. Moszyñskiego, Kultura ludowa S³owian, t.1, s. 160-162.
Tam o ³opatach, motykach i podobnych na wsi tradycyjnej. ¯elazo by³o drogie i koniec. Okuwana ³opata to ju¿ pewien luksus, skoro do XIX/XX wieku wci±¿ jest zastêpowana nieokuwan±.
Ca³kowicie metalow± ³opatê kojarzê tylko jedn± w ikonografii. Zwyk³ego ch³opa za nic nie by³oby staæ na taka ilo¶æ metalu. Niech za porównanie pójdzie ilo¶æ gwo¼dzi znajdowanych na stanowiskach i pieczo³owito¶æ z jak± w XVI-XVIII wieku spisywano ka¿dy skobel, zawias i gwó¼d¼ na zamkach królewskich... nie dla picu, tylko ze wzglêdu na ich warto¶æ.

Ca³kowicie siê podpisuj±c pod postami Don Carlosa i Borga, dodam jeszcze:



Przypuszczam, ¿e pierwszy b³±d le¿a³ w konstrukcji. Spróbuj z desk± dart±, i struganiem jej w po¿±dany kszta³t.

Oki, spróbujê, i wezmê te¿ nieco grubsz±, bo ju¿ t± deskê ogl±da³em pod k±tem wybrania takiej z w³óknami równoleg³ymi do p³aszczyzny.

co do ceny ¿elaza jednak, to my¶lê, ¿e przyczyny stosowania ³opat drewnianych zamiast metalowych a nawet ich nieokuwanie, nale¿y upatrywaæ gdzie indziej.
Sk³aniam siê do teorii Don Carlosa o niewspó³czesnej metodologii kopania - po prostu nie u¿ywano tego narzêdzia tak jak dzi¶ i tyle.
W koñcu na ³opatê idzie ¿elaza mniej wiêcej tyle co na byle toporek, a te niezaprzeczalnie by³y w ¶redniowieczu do¶æ popularne.

A z ciekawo¶ci Borg, ta ca³kowicie metalowa ³opata, to z którego wieku? Wrzucisz tu obrazek?

Je¶li ³opata by³a w okuwce metalowej to trzonek by³ przez ca³± d³ugo¶æ, ale nie tarty tylko darty lub z okr±glaka i z boków mia³ do³o¿one jeden lub dwa p³askie kliny.
Jak na obrazku:
Kliknij, aby zobaczyæ za³±cznik
albo
Kliknij, aby zobaczyæ za³±cznik
Jakby¶ zmodernizowa³ okuwkê wg drugiego obrazka to wykorzystasz jeszcze swoj± produkcjê

Dziêki. Bardzo ciekawe rozwi±zanie.
Znalaz³em ju¿ ikonografiê z czê¶ci± p³ask± ³opaty dowi±zan± do kijka. I tak te¿ naprawi³em swoje dzie³o. (tylko bardziej prosto)
http://www.nuernberger-hausbuecher.de/75-Amb-2-317-45-r
Po naprawie zreszt± nasz³y mnie w±tpliwo¶ci, czy na obrazku nie jest pokazany facet z motyk±, bo na innym obrazku z innego wydania Hausbucha, jest ³udz±co podobne przedstawienie, tyle, ¿e w rêku wyra¼nie motyka.

Znalaz³em te¿ co¶ takiego - Urlich von Richenthal kronika soboru w Konstancji. 1465 rok
http://tarvos.imareal.oeaw.ac.at/server/images/7008541.JPG
Porz±dne "nowo¿ytne" ³opaty + fajna taczka/wózek + kolejne przedstawienie Husa w ikonografii :P

W Dragonach te¿ jest trochê ³opat - na XV w. jak wszystko w nich.

W numerze 2 konkretnie.

Wg mnie to kiedy¶ robili tak
1) Wydr±¿ali w ziemi dó³.
2) A woln± ziemiê wybierali du¿ym p³askim kamieniem nastêpnym razem wstawiê filmik na YouTube
3) I tak wiele razy.

Ale nie mogê powiedzieæ ¿e to nawet w 1% historyczne. Tak kopa³em dzisiaj jak próbowa³em bawiæ siê w wielkiego survival-owca.

Przepraszam ale kto tak robi³? W czasach kultury pucharów lejkowatych czy ceramiki wstêgowej rytej? Choæ i w neolicie by mnie drewniana ³opata nie zdziwi³a.
Nie rozumiem czemu ma s³u¿yæ Twój post. W sumie pasuje do pewnego cytatu Marka Twaina...

Tak wam mówiê jak mog³o byæ a nie musia³o.

Mo¿e nosili dresy ale nie musieli... ka¿da taka pierdo³a powtarzana potem dalej z czasem staje siê dla wielu prawd± objawion±... to niespecjalnie jest miejsce na "wydaje mi siê" z argumentacj± "bo tak".

Nie, tak wam piszê przez dostêpno¶æ materia³ów. Je¿eli teraz mam p³aski kamieñ i kija to dlaczego nie mog³o tak byæ w XI w. b±d¼ X w a nawet w X w p.n.e.

nie wytrzyma³em i muszê co¶ napisaæ...

ja mam taki pomys³, ¿eby kolega Mati np. kopa³ przy pomocy plastikowej ³opatki, bo przecie¿ ropa wcze¶niej te¿ by³a, a chyba z tego siê robi.

A tak na powa¿nie to niech kto¶ z moderatorów siê w koñcu zajmie koleg± Matim bo za¶mieca forum produkuj±c debilne posty i jeszcze debilniejsze tematy. Ja rozumiem, ¿e ka¿dy kiedy¶ by³ m³ody, ale to co robi teraz to przesada.

Proszê o skasowanie tego posta jak tylko mój post zostanie zauwa¿ony.

Mati,

Jest mi bardzo przykro, ale teraz ja muszê Ci podnie¶æ poziom ostrze¿enia.

Ten temat traktuje o ³opatach znanych nam z wykopalisk z X-XII wieku (taki nosi tytu³ i taki zakres u¶ci¶la pierwszy post autora tematu).

Jest niezrêczno¶ci± i offtopem omawiaæ tutaj zabytki i eksperymenty rekonstrukcyjne dotycz±ce innego datowania. A jest chamstwem (niewa¿ne zamierzonym czy nie) pisaæ jakie¶ banialuki o zabawach piaskiem nie dotycz±ce w ogóle ³opat i nie bêd±ce ani rekonstrukcj± zabytku, ani eksperymentem.

Czy Ty w ogóle kopa³e¶ kiedy¶ (nie dla zabawy, tylko tak z metr sze¶cienny) w piasku, w ¿wirze, w mokrej glinie, w suchej glinie? Kamieniem mo¿esz kopaæ co najwy¿ej w suchym piasku. I chyba d³oñmi by³oby efektywniej.

A na przysz³o¶æ je¿eli bêdziesz mia³ do obgadania jakikolwiek temat, który nie jest nawet w 1% historyczny, gadaj o nim gdzie chcesz ale NIE na Freha. Zwraca³em Ci ju¿ na to uwagê - nie pomog³o.

Tematu na razie nie czyszczê, poradzi sobie z tym jego w³a¶ciciel, tylko dzi¶ pewnie jest ju¿ jedn± nog± w Czersku.

Pozdrawiam,
mod. Andrzej / Viator