Witam.

Przeszuka³am dzia³ ¶redniowiecze wczesne i rozkwit, a zw³aszcza temat o ruskich strojach ale nie wiele znalaz³am kobiecych. Potrzebujê informacji o ruskim XIIIw stroju kobiecym (najlepiej z pierwszej po³owy XIII). Przy czym najbardziej by mi zale¿a³o na stroju mieszczañskim. I na nakryciach g³owy do stroju mieszczañskiego. Bardzo proszê o pomoc.


Pozdrawiam

Kinia

hejo!

Co do nakryæ gowy to rzuæ okiem na to - datowanie XII 1 polowa XIII wieku (na Rusi ciê¿ko co¶ ¶ci¶lej wydatowaæ):

http://www.bractwo.sanok.com.pl/kolty.htm

Pozdrawiam

Hej!
W sieci rosyjskiej znalaz³am opis sukni z pocz±tku XIII w. z Izjas³awia. Opis to cytat z artyku³u M.A.Saburowej z wydania Археология. Древняя Русь. Быт и культура (t³umaczenie moje)
„ Jeszcze jedn± ca³± sukniê znaleziono w Izjas³awiu. By³a ona uszyta z kilku rodzajów cieniutkiej we³nianej tkaniny o splocie p³óciennym, a skrojona z góry i odcinanej spódnicy. Góra sukienki jest na podszewce. Wyciêcie na szyjê obszyte jest lamówk± z gêstszej tkniny. Lamówka jest z³o¿ona na dwoje i przeszyta ¶ciegami horyzontalnymi. Rozciêcie, po³o¿one z lewej strony wyciêcia pod szyjê, przechodzi w szew na ramieniu. Na poziomie talii do stanu przyszyta jest spódnica, zebrana w drobne fa³dki. Aby to uzyskaæ, góra spódnicy jest przeszyta czterema równoleg³ymi szwami. Na szew, ³±cz±cy stanik ze spódnic±, naszyta jest przetykana z³otem ta¶ma, obramowana z dwóch stron jedwabn± nitk±, skrêcon± jak sznureczek. Na podo³ku by³a naszyta lamówka. S±dz±c wed³ug szwów, rêkaw by³ przyszyty poni¿ej ramienia, tam gdzie naszyty by³ pas tkaniny szeroko¶ci 5 cm. Ten detal przyszyty jest w poprzek rêkawa drobniutkim szwem „przed ig³±”, a potem w odwrotnym kierunku. Przestrzeñ miêdzy szwami jest zape³niona tak dok³adnie, ¿e ca³o¶æ sprawia wra¿enie szwu maszynowego. O d³ugo¶ci sukienki s±dziæ trudno. (...) je¶li proporcje zebranej sukienki s± prawid³owe, to dochodzi ona do kolan. "
Spróbujê znale¼æ t± ksi±¿kê w bibliotece, mo¿e jest tam wiêcej, mo¿e jakie¶ rysunki...
Pozdrawiam!
Vlasta

Na ukrainie w zeszlym roku wydali takie cudo:

"Ukrainian Chronicle of Clothing" tom I .. czyli od prehistori do 13 wieku wlacznie.
Kupilem sobie. Moja ulubiona pozycja w domu. Ksiazka gruba na 450 stron. format A4.

Luknijcie sobie w kilkanascie stron ktorym zrobilem dla was zdjecia.

http://azor.cisovanet.pl/inne/ukrainian_cl...clothing_01.jpg
http://azor.cisovanet.pl/inne/ukrainian_cl...clothing_02.jpg
... zmieniaj koncowke linka od 03 do 16 ...
http://azor.cisovanet.pl/inne/ukrainian_cl...clothing_17.jpg

Kazda strona wyglada jak te wyzej, mnostwo ilustracji rekonstrukcji lub oryginalow. Stroje, wykroje, bizuteria. Zarowno wersje ubozsze jak i te dla bogatych mieszczan.

Polecam do bólu.

watcher

Kakaiu jeste¶ wielki a to jest przepiêkne!

Ja chcê ta ksi±¿kê!

Ale nie mów mi ile kosztowa³a i gdzie kupiæ tylko kiedy dasz mi j± do moich ³apek bym obejrza³a

No i mam wiêksze ni¿ mia³am smaki...

pozdrawiam

Kinia

Ksiazka jest potwornie droga, dalem za nia 330 z³ ... ale by³o warto.
Jest na pewno jeszcze jedna sztuka jej, i to w smoczej kompani. Ma j± Kena.

Wiec siup do niej na pogaduszki i ogladanie ksiazki. Na pewno do warszawy masz blizej niz do mnie do Gdyni.
a te kilkanascie stron ktore pokazalem to nic w porownaniu do tego ze jest tam ich ponad 400

watcher

Hej

Bardzo fajne... Jak zwykle jest trochê w tym megalomanii (jak zawsze je¶li chodzi o pokazanie strojów przez naszych wschodnich s±siadów) ale wygl±da nie¼le. Ucieszy³o mnie, ze jest tam sporo dobrych zdjeæ z ikonografii - czêsto jak widzê do¶æ ma³o znanych - i to jest chyba w tym najcenniejsze.
A prpos dostêpno¶ci. Kakaj ,bêdziesz to rozprowadza³?

Pozdrawiam

Niemir

Witam,
interesuje mnie wygl±d wczesnego stroju ruskiego kobiety (X/XI wiek). Co siê na niego sk³ada³o, jakie motywy haftów.
Z góry dziêkuje za pomoc.

Poniewa¿ tytu³ w±tku i kolejne posty okre¶laj± raczej szerokie datowanie, zaproponujê na dobry pocz±tek to:

http://www.strangelove.net/~kieser/Russia/KWC.html

Tekst angielskojêzyczny, stanowi±cy g³ównie streszczenie prac Puszkariewej, obejmuje okres od X do XV wieku, od tematów bardzo ogólnych jak idea³ piêkna kobiecego na dawnej Rusi przez materia³y a¿ po omówienie zasadniczych czê¶ci stroju i trochê odno¶ników. Najwiêcej jest jednak o wy¿szych warstwach, ksiê¿niczkach i bojaryszniach.

Fragmenty dotycz±ce mieszczek wklejam poni¿ej we w³asnym t³umaczeniu (nie maj±c orygina³u cyrylic± niektóre nazwy w³asne musia³em pozostawiæ bez przek³adu, nie mog±c znale¼æ odniesienia):

Strój staroruskich mieszczek by³ bardziej skomplikowany i zawiera³ wiêksz± liczbê elementów. Na d³ugiej koszuli (soroka/rubacha) nosi³y one jedn± lub kilka tunik, prostych lub rozszerzanych, i szatê z krótkim rêkawem (raspasznoje). Liczba tych warstw zale¿a³a od pory roku i od sytuacji materialnej rodziny (Puszkariewa 1989).

Zewnêtrzne szaty by³y krótsze ni¿ odzie¿ spodnia i mia³y szersze rêkawy. Obrêbienie dolnej krawêdzi i mankiety odzie¿y spodniej by³y wiêc widoczne spod wierzchniej, daj±c efekt "schodkowy". Jest to generalna zasada, stanowi±ca o specyficznym charakterze staroruskiego i ¶redniowiecznego rosyjskiego stroju. Tak jak i w ubiorze ch³opskim obowi±zkowym dodatkiem by³ pas.

Nakrycia g³owy mieszczek we wszystkich przypadkach (koruny dla dziewic i kiki s powojami dla mê¿atek) w swym kszta³cie niewiele odbiega³y od ch³opskich, co wynika³o z ich wiejskiej genezy, ich zdobienie by³o jednak¿e "kompleksowe" i znacznie bardziej skomplikowane. Ko³ty? na riasznych? (³añcuchy z "kaczeñców" ?) s³u¿y³y za ozdobê g³owy, podczas gdy szyjê mieszczki okala³y metalowe griwny i naszyjniki z pere³. Bojarynie i ksiê¿niczki nosi³y na nadgarstkach i przedramionach masywne karbowane bransolety, zak³adane na wierzch rêkawów, podczas gdy ubo¿sze zadowoliæ siê musia³y bransoletkami z ró¿nokolorowych szkie³ek (Puszkariewa 1989).

W odró¿nieniu od wie¶niaków, mieszkañcy miast i przedstawiciele warstwy rz±dz±cej chodzili ?wszyscy w butach". Skórznie z X÷XIII wieku - porszni, lekkie buty, "pó³buty" i buty bez obcasu na miêkkiej podeszwie - wszystkie charakteryzowa³y siê prostym krojem i surowo¶ci± wykoñczenia, by³y jednak¿e jaskrawo barwione (Puszkariewa 1989).

W ubiorze miejskich szlachcianek, ksiê¿niczek i bojaryñ, dominowa³y drogie, w wiêkszo¶ci importowane materia³y. Z aksamitu szyto szaty z krótkim rêkawem (raspasznyje) w rodzaju sukni, spinanej na prawym ramieniu, stanowi±cej od¶wiêtny strój ksi±¿êcy (Puszkariewa 1989).

Generalnie stroje ksiê¿niczek i bojaryñ mia³y wiêcej detali ni¿ u¿ywane przez ni¿sze klasy (Puszkariewa 1997). Ubrania przedstawicieli feudalnej szlachty równie¿ mia³y wiêcej ozdób / detali na ka¿dym elemencie stroju, a na kompletny ubiór sk³ada³o siê wiêcej elementów (Puszkariewa 1989).

Arystokratyczne stroje od¶wiêtne demonstrowa³y zamo¿no¶æ w³a¶cicielki poprzez sw± wielobarwno¶æ, srebrne i z³ote hafty oraz drogie futra. Jeden z p³aszczy, nale¿±cy do ksiê¿niczki, uszyty by³ na podbiciu z czerwonego sukna, pokrytego lisim futrem, podczas gdy pojedyñcza lisia szuba stanowi³a równowarto¶æ wiêcej ni¿ srebrnego rubla - rocznego wynagrodzenia ch³opa (Puszkariewa 1997).

Stroje przedstawicielek klas uprzywilejowanych, nawet te nie maj±ce charakteru oficjalnego i od¶wiêtnego, by³y bogato zdobione. Szereg przyk³adów znajdujemy w miniaturach ze Zbioru ¦wiatos³awa z 1073 roku. Jedna z postaci ksiê¿niczek nosi tam obszern±, prost± sukniê z rozszerzanymi, d³ugimi rêkawami, uzupe³nion± naruchami (naruczjami). Suknia jest przepasana; dopasowane kolorystycznie naruchi (naruczja) i pas s± gêsto utkane z³oconym haftem. Dó³ sukni posiada ozdobny obr±bek, a dekolt - okr±g³y, wy³o¿ony ko³nierz. Suknie z naruchami (naruczjami) i takim samym ko³nierzem s± widoczne na wielu innych portretach, a tak¿e w Ewangelii z 1270 roku (Puszkariewa 1989).

(...)

Zw³aszcza na pocz±tku X wieku, ubiór arystokracji by³ zdobiony takimi elementami jak koltsi (kó³ka?), per³y, naczilniki, cekiny (Stamierow). Kolczyki nie by³y zbyt powszechne w X÷XIII stuleciu, za to bransolety, pier¶cienie, per³y i naszyjniki - bardzo. Gros bi¿uterii wykonywano z metalu - bi¿uteriê biedaków z miedzi, br±zu lub s³abej jako¶ci srebra; bi¿uteriê dla szlachetnie urodzonych z regu³y ze srebra a czasem ze z³ota (Stamierow). Wykorzystywano przy tym znane ju¿ techniki jubilerskie: posrebrzanie, filigran i emaliowanie (Kiriejewa).

Precyzyjne bicie monet, grawerowanie, t³oczenie wzorów stemplem, odlewanie, lutowanie dla otrzymania drobnych kulek (ziern), filigran oraz emaliowanie fragmentów wyrobu to techniki szczególnie rozwiniête w Kijowie (Stamierow). Blaszane cekiny ró¿nych kszta³tów naszywano w formie wzorzystych pasów i wst±¿ek, np. na karczku itp., czêsto dodaj±c klejnoty (Stamierow).

Bi¿uteria z regu³y by³a wykonywana na indywidualne zamówienie. Srebrne i z³ote wyroby ze szlachetnymi lub pó³szlachetnymi kamieniami bywa³y zwykle przekazywane z pokolenia na pokolenie (Puszkariewa 1997).

(...)

W wiekach XIV÷XV (pó¼ne ¶redniowiecze) ogólny charakter obszernego, "schodkowo" u³o¿onego wielowarstwowego stroju, wyra¿aj±cego ow± statnost' (stateczno¶æ i godno¶æ) rosyjskiej kobiety, niewiele siê zmieni³. Innowacje niemal wcale nie wywar³y wp³ywu na strój wie¶niaczy, choæ stopniowo znik³y z wiejskiego nakrycia g³owy najbardziej archaiczne elementy: kab³±czki skroniowe (wyznaczniki przynale¿no¶ci etniczno-plemiennej), jak i, na przyk³ad, wydaj±ce d¼wiêk priwieski (bêd±ce ¶ladem blisko¶ci z plemionami ugrofiñskimi).

Ulubionym kolorem pozosta³ tradycyjnie kolor czerwony. Ilo¶æ i jako¶æ posiadanych ubiorów oraz ich zdobienie pozosta³o, jak dawniej, wyznacznikiem statusu spo³ecznego ich w³a¶cicielek (Puszkariewa 1989).

W stroju szlachty miejskiej, bojaryñ i ksiê¿niczek w miejsce tunik pojawi³y siê lietniki, "korieli", "opaszni". W ch³odne dni jesienne i zimowe noszono ko¿uchi oraz szuby (ko¿uchy i futra), które w bogatych rodach u¿ywano chêtnie wraz z jaskrawymi, drogimi tkaninami (Puszkariewa 1989). W XV wieku opoñcze i kaptury by³y rzadziej u¿ywane, a wraz ze zmian± form strojów zmianom ulega³ tak¿e zestaw tradycyjnych dodatków. Niemal zupe³nie wysz³y z u¿ycia fibule ([otwarte] zapinki). Natomiast obowi±zkow± czê¶ci± garderoby ¿eñskiej pozosta³ pas (Puszkariewa 1989).

Pozdrawiam -

bardzo dziêkuje

Witam,

Czy mo¿e kto¶ posiada jakie¶ ¼ród³a dotycz±ce ubioru kobiet z terenów Nowogrodu Wielkiego w XI wieku. Jak dot±d nie uda³o mi siê nic konkretnego znale¼æ, a nie chcê rekonstruowaæ opieraj±c siê jedynie na przypuszczeniach...

dlatego b³agam o pomoc...

Na pocz±tek to - http://www.strangelove.net/~kieser/Russia/KWC.html, z reszt± ten link pojawia³ siê przed chwil±...

witam witam!!!
mam pytanie...czy kto¶ z Was ma mo¿e skany ksi±¿ki "Ukrainian Chronicle of Clothing" od Watchera???? dosta³am od Niego wiadomo¶æ, ¿e kto¶ powinien mieæ...
bêdê baaardzo wdziêczna o przes³anie mi ich na maila: kul_dziewoja@interia.eu

z góry dziêkujê
Martyna

Martyno, znalaz³am w sieci takie co¶: http://picasaweb.google.com/styrvinurhrafn...icleOfClothing#
Jako¶æ s³aba, wiêc poczytaæ siê nie da, ale obrazki s±, mo¿na ogl±daæ.

Mam równocze¶nie pytanie o rêkawy w wierzchniej, strojnej (dworskiej) sukni ruskiej. Mianowicie czy mog± byæ one szerokie, a je¶li tak, to krojone z prostok±ta, czy mog± rozszerzaæ siê ku nadgarstkowi, krój z trapezu? Chodzi mi o Ru¶ Kijowsk±, o po³owê XIw. Szuka³am trochê przedstawieñ i wysz³o mi, ¿e ¿ona Kniazia ¦wiatos³awa, na pierwszym za³±czniku, ma rozszerzane rêkawy, krótkie do ³okci... Czy mo¿e to bardzo szerokie rêkawy z prostok±ta, podkasane do ³okcia daj± taki efekt? Jak my¶licie?
Kniahini Olga, na drugim za³±czniku, na pewno ma rêkawy z trapezu, do¶æ krótkie, na podszewce, ale nie mam pojêcia, jakie to datowanie. Wziê³am obrazek z "Ukrainian Chronicle of Clothing".
Wiêc jak to jest z tymi szerokimi rêkawami w XIw?

Akurat strona z przedstawieniem ksiê¿nej jest nieczytelna, ale poprzednia jest prawie OK. Pisz± tam o tunice spodniej i o wierzchniej szacie: "W X-XIII wieku tunika, któr± nosi³y zamo¿ne kobiety na Rusi Kijowskiej, by³a strojem codziennym. By³a ona d³uga, obszerna, z d³ugimi zwê¿anymi rêkawami i okr±g³ym dekoltem. Na krawêdziach ozdabiana by³a z³otolit± ta¶m±, do której mocowane bywa³y szlachetne kamienie, obszywana per³ami lub ... (?) Jak stwiedzono podczas XIX-wiecznych badañ, najczêstsze by³y kolory czerwony i niebieski, przepasane z³otym pasem.
Strój wyj¶ciowy obejmowa³ na³o¿on± na tunikê dalmatykê. Otrzymana w efekcie sylwetka ju¿ od III w n.e. stanowi³a charakterystyczn± oznakê osób wysoko urodzonych. Szyte by³y tak¿e z najlepszych importowanych bizantyjskich tkanin (...) krój tunikopodobnej dalmatyki stanowi³ krzy¿ z otworem na g³owê. Niewielka d³ugo¶æ dalmatyki oraz skrócone i rozszerzone rêkawy pozwala³y pozostawiæ na widoku bogato zdobione obszyciami dó³ i rêkawy tuniki. [Dalmatykê] przewi±zywano szerokim lub w±skim z³oconym pasem lub pozostawiano bez przepasania. Górn± czê¶æ rêkawów ozdabiano prostok±tnymi lub okr±g³ymi w kszta³cie, z³oconymi na³okietnikami (?) a ich zakoñczenie obszywano ta¶m± (...)"

To siê ucieszy³am, bêd± rozszerzane rêkawy
Dziêkujê bardzo za rozja¶nienie tych krzaczków w "Ukrainian Chronicle".

Witam!
Zwracam siê z ma³± pro¶b±
Czy kto¶ dysponuje mo¿e wykrojami do rubachy z ko³nierzem(mam nadziejê, ¿e dobrze piszê- chodzi mi o sukniê spodni±) oraz nawiersznika?

Rubacha - pierwszy wynik wyszukiwania grafik w Googlu, ³adnie rozrysowane.
Nawiersznik - jak "zwyk³a" kiecka tylko rêkawy nie zwê¿ane i krótsze.

Je¶li dobrze siê orientujê w wykroju to nie do koñca jest to, o co mi chodzi- chcê uszyæ dok³adnie co¶ takiego(pos³u¿ê siê ¼ród³em ze strony www.czarnywaz.waw.pl):

No to to masz uszyte dok³adnie jak zwyk³± kieckê, taka najprostsza (chyba nawet nie ma klinów-kwadratów pod pachami) tylko jest doszyta stójka i, o ile siê mo¿na dopatrzyæ, zak³adka na rozciêciu dekoltu - ale to siê te¿ mo¿e tak materia³ uk³adaæ na zdjêciu po prostu.

Dopiszê jeszcze, bo chyba na razie nikt o tym nie wspomnia³ wyra¼nie, ¿e do charakterystycznych cech ¶redniowiecznego stroju ruskiego (i damskiego, i mêskiego zreszt±), obok "schodkowego" zachodzenia szaty wierzchniej na spodni±, nale¿a³ (odziedziczony chyba w spadku po wikiñskich Rusach) "g³adki" front i ty³, czyli brak klinów z przodu i z ty³u. Poszerzenie obwodu u do³u uzyskiwano albo przez trapezowato rozszerzony wykrój frontu i ty³u, albo przez dodanie klinów, ale tylko bocznych.

A ja mam pytanie dotycz±ce stójki, poniewa¿ szykuje sobie now± kieckê i chcia³abym ¿eby jak najmniej mi wlatywa³o w cy... hmm dekolt, wiatru i innych takich tam, mia³am rozterki dotycz±ce stójki w ubiorze damskim, nie uda³o mi siê znale¼æ ani potwierdzeñ ani zaprzeczeñ.... no i jestem w kropce, poniewa¿ chcia³am sobie zrobiæ takow± stójkê, nie za wysok±. Pytanie drugie o "mankiety" czy mogê delikatnie po plisowaæ rêkawy ¿eby je zwêziæ i wszyæ rêkawowi "stójkê" czy muszê od ³okcia zwê¿aæ od nowa ( nie chce mi sie tego rozpruwaæ i zszywaæ od nowa)

Hmmm czyli nic nie wiadomo w tym temacie.... bêdê siê sugerowaæ w takim wypadku strojami mêskimi, najwy¿ej mnie kto¶ kiedy¶ zlinczuje i odprujê stójkê :P

Sakramentalna trójca pytañ: o jakie konkretnie datowanie pytasz, jakiej narodowo¶ci osobê odtwarzasz (tu zak³adam ¿e rdzennie ruskiej) i jakiej zamo¿no¶ci/profesji/jakiego stanu jest to postaæ?

A poza tym na poprzedniej stronie w tym samym temacie masz akurat rekonstrukcjê sukni ze stójk±... i zdjêcie, i potwierdzenie Olof ¿e to jest OK, a ona siê akurat na tym zna... przeczyta³a¶ zanim zapyta³a¶?

Rozumiem,czytaæ ze zrozumieniem umiem a rekonstrukcje obejrza³am ze wszystkimi szczegó³ami, jednak pyta³am o znaleziska lub ikonografie stójek, je¶li chodzi o postaæ i okres odtwarzania, te¿ nie wydaje mi siê bardzo istotny w tym temacie ze wzglêdu na to ¿e dobrze by by³o wiedzieæ kiedy i gdzie zaczê³y stójki siê pojawiaæ, i tu nie tylko dla mnie ale dla innych osób odtwarzaj±cych inne okresy wczesnego ¶redniowiecza. Pozdrawiam Tak jak wspomnia³am wcze¶niej bêdê siê sugerowaæ ubiorami mêskimi Chyba ¿e uda mi siê jakie¶ ciekawe obrazki znale¼æ wtedy niezw³ocznie podrzucê je tutaj.

Prawdê mówi±c, to ja z wczesnego siê za bardzo nie doszuka³am przedstawieñ na których by³oby co¶ w rodzaju stójki w kobiecych sukniach (inna rzecz ¿e przewa¿nie maj± g³owy i szyje wraz z ramionami okryte zawojem, wiêc nie widaæ góry sukni) . Ju¿ raczej co¶ w rodzaju ¶ci±ganego sznureczkiem dooko³a szyi dekoltu (je¶li zak³adaæ ¿e suknia z Pskova nosi³a wp³ywy miejscowej mody).
Te stójki to chyba raczej z etnografii i strojów ludowych.

Dziêkujê za odpowied¼, no w³a¶nie ja tez nie znalaz³am nic co by jednoznacznie potwierdzi³o istnienie stójek, mimo ¿e na ikonografii s± suknie pod sam± szyjê nie umiem stwierdziæ jednoznacznie czy to przedstawienie stójki czy wyobra¼nia autora, mia³am nadzieje ¿e kto¶ tutaj mo¿e znalaz³ co¶ co jednoznacznie wygl±da na stójkê.Nied³ugo wybieram sie w odwiedziny do zaprzyja¼nionych archeologów, mo¿e oni maj± jakie¶ informacje na ten temat nie publikowane nigdzie. Jeszcze raz dziêkujê za pomoc a je¶li mi uda siê co¶ znale¼æ na pewno wrzucê.