Pomoc - Szukaj - U¿ytkownicy - Kalendarz
Pe³na wersja: ubiór ¿ydów w pó¼nym ¶redniowieczu
> Ubiór i dodatki > Ubiory pó¼no¶redniowieczne > Inne ubiory pó¼no¶redniowieczne
Nikodem
chcia³bym siedopytaæ - jak ubierali sie ludzie wyznania moj¿eszowego w pó¼nym ¶redniowieczu, na terenach polski. chodzi mi o to czy wystepowa³y jakie¶ ró¿nice pomiedzy ich ubiorem, a ubiorem katolików?
pytam sie, bo, o ile wiem, pó¼niej, czyli w XVII wieku i pó¼niej ich strje by³y juz bardzo charakterrystyczne, az do XIX wieku skad moznajuz zobaczyæ zdjecia zydów z biednych zydowskich dzielnic np. Warszawy, ubranych w d³ugie czarne szaty.
Czy podbna róznica wystêpowa³a w XV weku? pytam sie raczej o tereny polski, bo jak mi wiadomo, tereny te by³y dosyc lubiane prez ludzitego wyznania, ze wzgledu na dosyc duza tolerancje...
Zatem, czy co¶ - oprócz charakterystycznego nakrycia g³owy i, niekiedy, ¿ó³tego kó³eczka na ramieniu wyróznia³o ludzi wyzania moj¿eszowego od innych?

P.S. nie pytajcie nawet dlaczego poruszam ten temat bum.gif
wilku
http://www.rigal.freeserve.co.uk/jewish/

i szukaj pod clothing ale nie tylko pewnie
czesc poznych grafik jest ale kilka sredniowiecznych bylo na pewno

http://www.rigal.freeserve.co.uk/jewish/clothing

uzyj tez googlowej przegladarki grafiki
Micha³ ¯elazo
.
Vlasta
Witam!
Za³±czam przedstawienie ¯ydów z Rêkopisu z Prüfening (1170-1180)
Nikodem
dzieki wielkie heart.gif
a czy mozna ten stój zastosowac w XV wieku? co ubraæ pod tak± szate i z czego j± uszyc? (chodz mi o ta chyba z tracht wehr und waffen, czyli XIV wieku, potencjalnie w XV wieu tez...)
napewno wiem ze taki strój musia³ zarywaæ kostki (?), takiby³ jaki¶ z dekretów, niepamietam czyj, juz w XII wieku, a ichyba tak zosta³o do konca sredniowiecza.
Micha³ /Gwyn/ Czerep
Ze znanej ksi±¿ki na temat ubiorów. Pozdrawiam
Gwyn
AdamS
macie jakies namiary na rycinki zydowskich kupcow lub karczmazy na okres okologrunwaldzki ?
Micha³ /Gwyn/ Czerep
Gutkowska, Historia Ubiorów, rozdzia³ ubiory przymusowe. Plus ikonografia. Ja znam jednego ¯yda czeskiego, ale to na pó¼ny XV. Niejaki Jakub Malovany, prowadzi firmê Arma Bohemia. Wrzuæcie nazwê w googla, skontaktujcie siê. Wporzo ch³opak, na pewno chêtnie siê pozdzieli tym co wie. Pozdrawiam
Gwyn
Szelma
szalom

¦wietny pomys³ smile.gif
Mo¿e i ja bym siê przy³±czy³. Bedzie tylko geszefciarstwo czy mo¿e jaki¶ pokazowy pogorm, ze strony krzyzackiej dla podtrzymania wielowiekowej tradycji bum.gif ?

Ale na powa¿nie.

Macie ju¿ pomys³ na za³o¿enia tego grunwaldzkiego kibucu ?

Oczywi¶cie pejsy i broda obowi±zkowe bigsmile2.gif (u mnie nie bêdzie ¿adnego problemu, mam wystarczaj±ce ow³osienie i to w koszernym kolorze, tylko niestety garbatego nosa i czarnych oczek niet icon_sad.gif ).

My¶lê, ¿e z dzionek-dwa, dla odmiany móg³bym pobiegaæ jako ¯ydek na Grunwaldzie.
Co trzeba zrobiæ , ¿eby do was przystapiæ, oprócz obciêcia napletka ?
EwKa
Polecam ta strone z Talhoffera, przedstawiajaca Zyda (ten kapelusz, to kolko naszyte na stroj...) i tak tez podpisanego:) Troche to pozne przedstawienie jak na Grunv ale zawsze...
http://base.kb.dk/pls/hsk_web/hsk_vis.side...=rel&p_lang=eng
Szelma
U Gutkowskiej tez jest bardzo podobny rysunek w rozdziale po¶wiêconym ubiorom przymusowym w bodaj¿e XIII - XIV w. wiêc moze ten wizerunek nie jest wcale zbyt pó¼ny na Grunv.
Mo¿e trzeba poszukaæ ¯ydków w inkonografii religijnej, sceny krzy¿owania, sceny w gaju oliwnym itp. tam powinno byæ troche ¯ydków w strojach z epoki
Szelma
synkowie Izaaka i Abrahama !!! chwalmy Pana

Na stronce British Library wystarczy wrzucic ha¶³o "jews", a juz wyskakuje pare interesujacych rzeczy, m.in
a jak¿e...
niecni ¯ydzi torturuja ch³opca ( Niemcy, ksiêga z oko³o 1475 r.) :
http://www.imagesonline.bl.uk/britishlibra...&height=2&idx=2

albo
niecni goye prze¶laduj± ¯ydów ( Anglia, wczesny 14 wiek )
zwróæcie uwagê na prawdopodobnie :tablice Mojzesza na piersiach oraz rekawice )
http://www.imagesonline.bl.uk/britishlibra...&height=2&idx=2


dla odmiany
Zbrojni ¯ydzi z koñca XIV w.i ich tradycyjne zabawy szczerba.gif ( prosze zwrócic uwage na interesuj±ce bia³o-czerowne kó³eczka - to¿ to napewno polscy ¯ydzi bigsmile2.gif )
http://www.imagesonline.bl.uk/britishlibra...&height=2&idx=2

a tak¿e
¯yd na marginesie (wczesny XIV w., Anglia)
http://www.imagesonline.bl.uk/britishlibra...=1&startid=6069

¿ydowscy rzemieslinicy (W³ochy, oko³o 1350 - 1399 r. icon_wink.gif )
http://www.imagesonline.bl.uk/britishlibra...&height=2&idx=2

no i wreszcie full wypas spiczastych szpanczapek, a do tego datowane na 1411 r. blinkie.gif
namaszczenie salomona (Paryz, 1411 r.)
http://www.imagesonline.bl.uk/britishlibra...&height=2&idx=2

Najfajniesze chyba z piewrszego i ostatniego linka.
Micha³ /Gwyn/ Czerep
Zwracam uwagê na czapkê (pierwsza ilustracja) po lewej, sto¿kowat± z kulk± oraz kó³ka naszyte na ubiory. To najczê¶ciej powtarzaj±ce siê elementy strojów ¯ydów ¶redniowiecznych w Europie. Pozdrawiam
Gwyn
Szelma
ciekawy materia³ o sredniowiecznych pogl±dach na powi±zanie ¯ydów z Belzebubem ...

http://uraeus.home.pl/czytelnia/dzyd.html (fragment ksi±zki )

zas na stronie http://www.rumburak.friko.pl/ARTYKULY/reli...chrzescijan.php

Mozna tam obejrzec parê innych przedstawieñ ¯ydów w ¶redniowieczu. Musze przy tym sprostowac, ze pierwszy rysunek z poprzedniego postu pochodzi - jak siê okazuje z 1493 r., a przedstawia wydarzenia z 1475 r.
trzeba przy tym zauwazyæ, iz przytoczona tam bulla Cum nimic absurdum jest wprawdzie z 1555 r. , ale mówi , iz "Wznawia siê dawny przepis, by mê¿czy¼ni nosili ¿ó³te kapelusze, a kobiety ¿ó³te welony".
Utwierdza mniê to w przekonaniu, ¿e porz±dny ¯yd w okolicach 1410 r. raczej nie powinien siê migac od noszenia ¿ó³tego kapelusza.
Niestety wszystkie dot±d zdobyte materia³y o strojach ¯ydów w XIV - XV w. dotycza g³ównie Zachodu, a nie Polski. Na dobr± sprawe jednak ¯ydzi przybywali do Polski w³a¶nie z Zachodu, wiec mo¿e zabierali ze sob± swoje kapelusze i nosili je w Polszcze smile.gif ?
Kto¶ wie z czego by³y te kapelusze ? Gdzie¶ wyczyta³em, ze z filcu, ale nie wiem gdzie.
Danniels
U Gutkowskiej kapelusze s± z filcu.
Gdzie¶ s³ysza³em, ¿e robili te¿ s³omiane, obszywane ¿ó³tym materia³em (jakim - nie wiem, ale podejrzewam, ¿e suknem)

Pozdrawiam
Jacunio
Micha³ /Gwyn/ Czerep
A takowe ¿ó³te ¿ydowskie kapelusze z kulk± wyrabia ma³¿onka Kakajowa. Wiem, bo widzia³em, Bart (Pysiak) jest bodaj¿e w posiadaniu. Pozdrawiam
Gwyn
Szelma
1) Dyskusja w synagodze , w³oski fresk z 1452 - 1465
2) bibka u Heroda- ¼ród³o jak wy¿ej

cos mnie siê widzi, ¿e poza detalami (kapelusze, okr±g³e znaczki ), ¯ydzi ubierali siê w zwyk³e mieszczañskie stroje

Tak przy okazji, znalaz³em Xv w. czapke uszatkê (przynajmnej na to wygl±da) i to nie na byle kim, bo na samym cysorzu Zygmuncie Luksemburczyku shocked.gif . w za³±czeniu tempera niejakiego Pisanello z oko³o 1433 r. z wiedeñskiego Muzeum Sztuki
Borg
szalom
dwa pytania
a nawet trzy
raz czy noszono jarmu³ki?
dwa czy czapki z ilustracji z kuleczka musza byc zolte?
trzy jak sie formuje taka kulke? czy da sie to uformowac z takich formatek czy trzeba od podstaw?
pozdrawiam
Mosze BORGstein icon_wink.gif
Danniels
Szalom

Czapeczki raczej musz± byæ ¿ó³te. By³ to podstawowy kolor którym oznaczano/piêtnowano w ¶redniowiecznej Europie. Czasem zdarza³y siê takie przymusowe znaczki w kolorze czerwonym (np krzy¿e na ubraniach blu¼nierców), ale przy okazji ¿ydów mowa jest wy³±cznie o kolorze ¿ó³tym. Aczkolwiek Mosze Szelma da³ link z kó³eczkami bia³o-czerwonymi, ale dla mnie to egzotyk jaki¶ cool.gif
Kulkê chyba trzeba zrobiæ z filcu go³ymi rêkami (wrz±tek i te sprawy mad.gif )
Jarmu³ki widzia³em dopiero u XVII kowych ¿ydów, ale nie zarêczam, ¿e wcze¶niej ich nie by³o.

Pozdrawiam
Mosze Jacuch smile.gif
Szelma
Na tropie starszych braciw wierze ...

http://www.nypl.org/research/chss/jws/nuremberg1.html

Andreas Würfel, Historische Nachrichten von der Juden-Gemeinde welche ehehin in
der Reichstadt Nürnberg angericht gewesen aber Ao. 1499 ausgeschaffen worden.
Nuremberg : Georg Peter Monath, 1755. -- za³aczam link bo na stronce jest opis kilku rysunków po angielsku

reszta w za³acznikach

Na stronce http://ddickerson.igc.org/jewish-badge.html , mo¿na poczytaæ trochi o róznych oznaczeniach ¯ydów w ró¿nych krajach Europy. Anglia - tablice moj¿eszowe, Niemcy - ¿ó³ty pier¶cieñ, itd.
Szelma
cze¶c za³±czników mi nie wesz³a.

Za³aczam wiêc obrazek z ¯ydkiem hiszpañskim w jarmu³ce (ponoc jaki¶ fresk z Saragossy, datowania nie znalaz³em ). Tak mi siê wydaje, no chyba, ¿e to tonsura.Mam jeszcze jedno takie przedstawienie ¯ydów z Niemiec bodaj¿e. Tak czy inaczej na pó¼niej ni¿ XV w. to mi to to nie wygl±da.

chcia³bym tez zauwa¿yæ, ¿e czapeczki nie musz± byæ koniecznie z kulk± ( zawsze jednak by³y spiczaste ), ani nawet ¿ó³te (choc ten kolor dominuje). Kulkê mo¿na sobie uszyc z 4 kawa³ków materia³u o wrzecionowatym kszta³cie. Tak bedzie ³atwiej i zapewne ³adniej wyjdzie.

Pozdrawiam
Mordechaj Szelmbaum
Danniels
Szalom
Ciekawostki, radzê poczytaæ.
http://www.geocities.com/Athens/Academy/86...6/Clothing.html
Wygl±da na to, ¿e noszono te¿ czerwone kr±¿ki i d³ugie, zakrywaj±ce stopy robe (ale nie za drogie-je¿eli ¿yd by³ zbyt kosztownie ubrany móg³ siê spodziewaæ konfiskaty stroju bigsmile2.gif ).

Pozdrawiam
Mosze Jacuch
Wotawa
Przy okazji zajrzyjcie do jakiej¶ gminy i popytajcie. Kontakt z PUS¯em te¿ nie powinien stanowiæ k³opotu.
Mia³em przyjemno¶æ rozmawiaæ ju¿ o tych kwestiach - polecam. Prawie uda³o sie namówiæ na wizytê na imprezach ¶redniowiecznych w strojach. icon_wink.gif
Odradzam oczywi¶cie radosne ¿arciki o geszefciarstwie i epatowanie jarmu³karstwem (jak w tym temacie), bo ka¿dego by irytacja wziê³a na takie poklepywanko po ramieniu.

Dodajmy dla porz±dku, ¿e powszechny dzi¶ chasydyzm (ta³es, pejsy itd), to wynalazek mocno nowo¿ytny, niejako polsko-ukraiñski, swego czasu zwalczany mocno przez tradycyjnych ¯ydów. ¦rednowieczny ¯yd patrzy³by na chasyda jak na kosmitê.

Liczne upomnienia ¶redniowieczne zwracaj±ce ¯ydom uwagê na konieczno¶æ odró¿niania siê strojem od chrze¶ciajan, sugeruj±, ¿e raczej czêsto zdarza³o siê, ¿e nie przestrzegano tej segregacji strojowej. Inaczej nie trzeba by³o by o tym przypominaæ.
Szelma
Z deklaracji papie¿a Marcina V " o ochronie ¯ydów " (1419)

Whereas the Jews are made to the image of God, and a remnant of them will one day be saved, and whereas they have sought our protection: following in the footsteps of our predecessors We command that they be not molested in their synagogues; that their laws, rights and customs be not assailed; that they be not baptized by force, constrained to observe Christian festivals, nor to wear new badges, and that they be not hindered in their business relatiosn with Christians.

z wyt³uszczonego zwrotu rozumiem, ¿e zakazywano nak±³dania na ¯ydów obowi±zku noszenia innych niz dotychczasowe oznaczeñ.

Troche o historii ¯yów w sredniowieczu i znanych ¿ydowskich postaciach z epoki ( krótkie ¿yciorysy ) na http://www.hum.huji.ac.il/Dinur/Internetre...es/medieval.htm
(mnóstow ¼róde³ pisanych - stety albo i niestety po angielsku)
Co do strojów:
znalaz³em seriê malowide³ z koñca XV w. bodaj¿e z W³och przedstawiajacy prze¶ladowania ¯ydów, którzy zbeszczescili hostiê czy cu¶. Na obrazku m±¿ - ¯ydek ubrany jest w czerwony, krótki strój (cos wrodzaju houpelande). Gdyby nie opis,to bym siê w ¿yciu nie domy¶li³, ¿e to ¯yd. ¯adnych znaczków, nawet brody czy czapeczki (zwyk³y czerwony czaperon). My¶lê wiêc, ¿e generalnie s³uszne jest twierdzenie, ¿e im pó¼niej w ¶redniowiecze tym ró¿ne nakazy co do stroju by³y s³abiej przestrzegane, zw³aszcza ¿e ¯ydzi znajdowali oparcie ju¿ nie tylko u niektórych w³adców, ale i powoli zyskiwali ochrone Ko¶cio³a. Wed³ug mnie nalezy wiêc zdecydowaæ siê na taki strój, który odpowiada wszelkim nakazom. Odtwarzanie ¯ydów niepokornych, nie nosz±cych badgesów, szpiczastych czapek i d³ugich strojów (tak najczê¶ciej przedstawiani sa w ¼ród³ach chrze¶cijañskiego pochodzenia ), nie ma w ogóle sensu, bo wtedy kazdy z jakimkolwiek strojem móg³by rzec, ¿e odtwarza ¯ydka. I wtedy o zgrozo bigsmile2.gif nie wiedzieliby¶my, kto jest ¯ydem, a kto nie.
Moim zdaniem nalezy dopu¶cic jarmu³ki, znajduje to bowiem potwierdzenie w ¿ród³ach.
Co do pejsów - jestem na tropie. Wie kto¶ jak sa "pejsy" po angielsku ?

Mysle, ze lepszy efekt niz szukani gmin ¿ydowskich, da³o by napisanie maila do
The Dinur Center for Research in Jewish History
The Hebrew University of Jerusalem
Mount Scopus, Rabin Building
Jerusalem, Israel, 91905
Phone: 972-2-5881894/ Fax: 972-2-5883894
dinur@h2.hum.huji.ac.il

ale to dla naprawdê zainteresowanych. Myslê, ¿e u nich mo¿na liczyæ na naprawde profesjonalna pomoc.

chasydyzm pojawi³ siê ju¿ na poczatku XVIII w., ale podobno wywodzi sie od zyj±cego w koñcu XV w. mistyka Gershoma Scholema
To jest wersja lo-fi g³ównej zawarto¶ci. Aby zobaczyæ pe³n± wersjê z wiêksz± zawarto¶ci±, obrazkami i formatowaniem proszê kliknij tutaj.
Invision Power Board © 2001-2024 Invision Power Services, Inc.