Pe³na wersja: Laski (drewniane kije) w ¶redniowieczu
Moim zainteresowaniem jest prze³om XII/XIIIw. Jednak to tylko wierzcho³ek góry lodowej tego, co lubiê. Tak najbardziej w moim gu¶cie jest prze³om XIX/XXw. Dekadencja, styl, architektura, klimat... Jako¶ to mi bardzo le¿y i to od zawsze. Jednym z elementów, które szczególnie sobie upodoba³em s± lasski (nie kobiety, a te drewniane kije, którymi siê podpiera -dlaczego s³owo lasska przez jedno s jest zemianiana na czosnek). Czy takowe przy¿±dy by³y u¿ywane w ¶redniowieczu w interesuj±ctm mnie okresie? Jak wygl±da³y? Czy pe³ni³y tylko funkcjê praktyczn±, czy te¿ dekoracyjn±, jako dodatek? Dopiero teraz mnie ol¶ni³o, ¿e gdyby by³a mo¿liwo¶æ chadzania z lassk± na imprezach "rycerskich" by³bym wiecej ni¿ szczê¶liwy. Oczywi¶cie chêtnie poszerzê temat o wszystkio co "lasskopodobne". W pó¼nym ¶redniowieczu mieszczanie nosili z sob± kij zakoñczony d³oni± trzymajac± sztylet (kto widzia³, ten wie). To dosyæ blisko lasski ;) Ale niestety nie mój okres. Czy ktokolwiek wie cokolwiek? Gdzie mo¿na by szukac informacji o czym¶ takim? Nigdzie siê jeszcze z tym nie spotka³em.
Przenoszê temat tutaj bo z strojem ma sie nijak.
Och, dziêkuje za pomoc w propagowaniu tematu 
Puki co przej¿a³em wszystkie ksi±zki o uzbrojeniu, jakie mam w domu, przej¿a³em Maciejowskiego i wszystkie zgromadzone na dysku obrazki -skutek ¿aden 
Czekam jeszcze a¿ kolega odda mi ksi±zkê :jesieñ ¶redniowiecza", moze siê co¶ znajdzie. Puki co absolutne zero.
Puki co przej¿a³em wszystkie ksi±zki o uzbrojeniu, jakie mam w domu, przej¿a³em Maciejowskiego i wszystkie zgromadzone na dysku obrazki -skutek ¿aden
Czekam jeszcze a¿ kolega odda mi ksi±zkê :jesieñ ¶redniowiecza", moze siê co¶ znajdzie. Puki co absolutne zero.
Wygrzeba³em w ksi±¿ce o z³otnictwie lasskê z XVIw. By³a to lasska burmistrza, ale by³a... Co do XIIIw dalej nic:(
Przysz³y mi te¿ na my¶l pastora³y, ale nie bawiê siê w duchownego.
Przysz³y mi te¿ na my¶l pastora³y, ale nie bawiê siê w duchownego.
Szukam ca³y czas. Trafi³em na takie oto zjawisko: http://www.abbaye-fontevraud.com/images_ab..._FONTEVRAUD.jpg
Niestety nie wiem dok³adnie co jegomo¶c (Król Ryszard "Lwieserce") trzyma w rêkach, ale lassske przypomina. Datowane jest na XIIw.
Ponad to mam nastêpuj±cy kawa³ek strony (podaje strony,a nie wklejam obrazki, ¿eby¶cie mogli skorzystaæ z ca³ej reszty zawartych tam informacji): http://vrcoll.fa.pitt.edu/medart/image/fra...vezport011s.JPG
Niestety nie wiem dok³adnie co jegomo¶c (Król Ryszard "Lwieserce") trzyma w rêkach, ale lassske przypomina. Datowane jest na XIIw.
Ponad to mam nastêpuj±cy kawa³ek strony (podaje strony,a nie wklejam obrazki, ¿eby¶cie mogli skorzystaæ z ca³ej reszty zawartych tam informacji): http://vrcoll.fa.pitt.edu/medart/image/fra...vezport011s.JPG
Witam
To ja mogê do³±czyæ kilka przyk³adów lasek/kiji/kosturów pielgrzymich, nie s± one zbyt ozdobne, ale te pó¼niejsze maj± charakterystyczne cechy.
Generalnie dla pielgrzyma laska to by³a podpora w podró¿y i ochrona np. przed wilkami i podobnymi.
To ja mogê do³±czyæ kilka przyk³adów lasek/kiji/kosturów pielgrzymich, nie s± one zbyt ozdobne, ale te pó¼niejsze maj± charakterystyczne cechy.
Generalnie dla pielgrzyma laska to by³a podpora w podró¿y i ochrona np. przed wilkami i podobnymi.
I jescze pare...
Ale wypas, jeste¶ wielki, dziêki! Staff-tego jeszcze nie szuka³em zaraz pewnie dokopiê siê wiêkszej ilosci obrazków;)
http://vrcoll.fa.pitt.edu/medart/image/Eng...house-003-s.jpg
http://www.soton.ac.uk/~history/pg/skinnerb3.jpg
Ju¿ za pare dni.
Za dni pare.
Zrobie lasskê z drewna.
I nie bêdzie mroczna wcale.
Kilka lasek sk³ada siê z kija i dwuch "kulek" w górnej czêsci. Przychodzi komu¶ do g³owy w jakim celu zosta³y tam umieszczone?
http://vrcoll.fa.pitt.edu/medart/image/Eng...house-003-s.jpg
http://www.soton.ac.uk/~history/pg/skinnerb3.jpg
Ju¿ za pare dni.
Za dni pare.
Zrobie lasskê z drewna.
I nie bêdzie mroczna wcale.
Kilka lasek sk³ada siê z kija i dwuch "kulek" w górnej czêsci. Przychodzi komu¶ do g³owy w jakim celu zosta³y tam umieszczone?
a po co sie pytasz- strugaj se lasske 
wed³ug mnie s³u¿y³y zwyczajnie do podpory. mozna by pogawedzic o f-cjach bojowych takiej laski 
wed³ug mnie s³u¿y³y zwyczajnie do podpory. mozna by pogawedzic o f-cjach bojowych takiej laski
Wystruga³em se lasskê (staff).
Tutaj inspiracja, a w za³±cznikach efekty mojej pracy.
Lubiê rzeczy ³adne tak wiêc g³owica jest z "czarnego" dêbu, rêkoje¶æ z ko¶ci i cisu, dodatkowe oparcie dla d³oni jako plecionka ze skóry i nici konopnej. Drzewce z cisu i koñcówka z rogu.
Jako, ¿e jestem cz³owiekiem pragmatycznym poszerzy³em j± o funkcjê bojow± czyli mo¿e byæ w ka¿dej chwili u¿yta jako proca drzewcowa (staff sling).
THE STAFF-SLING: GUIDELINES FOR CONSTRUCTION & USE
GREAT WEAPONS OF THE ANCIENT WORLD NUMBER 48: THE STAFF SLING
W drodze, lasska jeszcze bez g³owicy
Tutaj inspiracja, a w za³±cznikach efekty mojej pracy.
Lubiê rzeczy ³adne tak wiêc g³owica jest z "czarnego" dêbu, rêkoje¶æ z ko¶ci i cisu, dodatkowe oparcie dla d³oni jako plecionka ze skóry i nici konopnej. Drzewce z cisu i koñcówka z rogu.
Jako, ¿e jestem cz³owiekiem pragmatycznym poszerzy³em j± o funkcjê bojow± czyli mo¿e byæ w ka¿dej chwili u¿yta jako proca drzewcowa (staff sling).
THE STAFF-SLING: GUIDELINES FOR CONSTRUCTION & USE
GREAT WEAPONS OF THE ANCIENT WORLD NUMBER 48: THE STAFF SLING
W drodze, lasska jeszcze bez g³owicy
No wypas! Ja nad moj± dalej pracujê. Te¿ nie mog³em siê powstrzymaæ od dodania czego¶ od siebie. Moja sk³ada siê z kija i 2 kul -jedna na szczycie, jedna oko³o 30cm ni¿ej. Górna ma otwierane wieczko i jest wydr±¿ona wewn±trz tworz±c miejsce na sam nie wiem co, ale pewnie siê przyda. Teraz chcê owe kulki pomalowaæ wzory podpatruj±c w Maciejowskim -chodzi o te ozdobne szlaczki naoko³o ilustracji, zapomnia³em, jak to siê fachowo nazywa. Chyba pokuszê siê te¿ o tak± plecionkê skórzan± na rekoje¶ci, bardzo mi siê ona podoba.
Hej! W Archeologii ¯ywej reklamowa³a siê kiedy¶ wystawa w Muzeum Górno¶l±skim w Bytomiu, dali m. in. zdjêcie lasski drewnianej z XIIIw. (w za³±czniku)
Pozdrawiam!
Vlasta
Pozdrawiam!
Vlasta
Zamierzam zrobiæ kostur i mam kilka pytañ :
1 wytrzymalszy/trwalszy/ mocniejszy bêdzie z leszczyny czy z jesionu ?
2 jak w miarê szybko wysuszyæ drewno,
3 zamierzam owin±æ go na ¶rodku rzemieniem, jaki klej (syntetyczny) bêdzie najlepszy do po³±czenie skóry z drewnem ??
1 wytrzymalszy/trwalszy/ mocniejszy bêdzie z leszczyny czy z jesionu ?
2 jak w miarê szybko wysuszyæ drewno,
3 zamierzam owin±æ go na ¶rodku rzemieniem, jaki klej (syntetyczny) bêdzie najlepszy do po³±czenie skóry z drewnem ??
A na pytania:
1. Z jesionu, jesli to ma byc co¶ trwa³ego.
No i tylko jesion, jesli chcesz mieæ strugany kostur z litego drewna. Leszczyna z drugiej strony jest rzeczywi¶cie doskona³a na "co¶ naprêdce" -wycinasz kij, i nie potrzeba obróbki.
2. Zale¿y, co rozumiesz przez "w miarê szybko". Je¶li przez tydzieñ, to najlepiej w ogóle nie suszyæ - wyci±æ kijek, zostawiæ w korze i tak z nim chodziæ - sam siê wysuszy w miarê u¿ywania. W ¿adnym razie nie korowaæ ¶wie¿ego drewna - popêka jak ***!
Najlepiej wyci±æ kijek, zasmarowaæ koñce farb± olejn± albo czymkolwiek, ¿eby nie popêka³ przy suszeniu, po³ozyæ na strychu i zapomnieæ na parê miesiêcy. Nie stawiaæ ¶wie¿ego w k±ce opartego o ¶cianê - idealna droga do pokrzywienia, jesli nie jest naprawde solidny.
1. Z jesionu, jesli to ma byc co¶ trwa³ego.
No i tylko jesion, jesli chcesz mieæ strugany kostur z litego drewna. Leszczyna z drugiej strony jest rzeczywi¶cie doskona³a na "co¶ naprêdce" -wycinasz kij, i nie potrzeba obróbki.
2. Zale¿y, co rozumiesz przez "w miarê szybko". Je¶li przez tydzieñ, to najlepiej w ogóle nie suszyæ - wyci±æ kijek, zostawiæ w korze i tak z nim chodziæ - sam siê wysuszy w miarê u¿ywania. W ¿adnym razie nie korowaæ ¶wie¿ego drewna - popêka jak ***!
Najlepiej wyci±æ kijek, zasmarowaæ koñce farb± olejn± albo czymkolwiek, ¿eby nie popêka³ przy suszeniu, po³ozyæ na strychu i zapomnieæ na parê miesiêcy. Nie stawiaæ ¶wie¿ego w k±ce opartego o ¶cianê - idealna droga do pokrzywienia, jesli nie jest naprawde solidny.
LASSKI PIELGRZYMIE
Bardzo, bardzo proszê Ciê, drogi Owenie, je¿eli jeszcze po tylu miesi±cach znajdziesz dane, o podanie wszystkich, jakie jeszcze masz, ¼róde³ o lasskach i wyposa¿eniu pielgrzymimi, i je¿eli to tylko mo¿liwe ich datowania - zw³aszcza je¿eli dotycz± XIV wieku, ale my¶lê ¿e w tym miejscu mo¿na stworzyæ szerszy bank danych na temat lasek itp. przedmiotów pielgrzymkowych.
Wgryzam siê w temat i absolutnie nie zgadzam siê z AmsteLem ¿e "wszystko jedno" po co by³y obie ga³ki w lasskach pielgrzymich. Uprzejmie proszê bardziej ¶wiadomych kolegów o podpowied¼ - na pewno górna ga³ka mog³a s³u¿yæ obronie (chyba jednak nie mog³aby byæ wówczas wydr±¿ona, chyba ¿e np. emitowa³a jaki¶ d¼wiêk - grzechotka, dzwonek? - ale tu by trzeba przebrn±æ przez materia³y pisane, ikonografia nie pomo¿e). Natomiast po³o¿enie dolnej ga³ki nie wskazuje jednoznacznie na funkcjê; ma ona te¿ czasem formê poprzeczki (lasska-krzy¿) a nie kuli. Pada zreszt± dalej jeszcze kilka pytañ.
Podrzucam tutaj ilustracje, które wyszpera³em w temacie lasek itp. akcesoriów pielgrzymich:
Za³±cznik 1. Relikwiarz Krzy¿a ¦wiêtego, Rzym, okres pontyfikatu papie¿a Paschalisa I (817-824) - fragment (skan z: Christopher Hibbert, Skarby ¶wiata - papie¿e, Wyd. Amber, Warszawa 1999, str. 32). Najstarsze przedstawienie lasski o dwóch ga³kach jakie znalaz³em - zw³aszcza typowy dla pó¼niejszych lasek pielgrzymich wygl±d ma lasska (ber³o?) zw³aszcza w rêku anio³a po lewej stronie. Tu jest to najwyra¼niej atrybut/symbol ich godno¶ci, funkcji lub pos³annictwa - temat ciekawy w zwi±zku z genez± takiej formy lasski pielgrzymiej.
Za³±cznik 2. Codex Manesse (ca 1325), str 371. Rozdzia³ dotycz±cy Johannesa Hadlauba, mieszczanina z Zurychu (1302-1340). Na dole ilustracji postaæ pielgrzyma z typow± lassk±, okr±g³ym kapeluszem z trzema plakietkami (badges) cynowymi i lnian± torb± przerzucon± przez ramiê.
Za³±cznik 3. Pielgrzymi u Grobu Pañskiego. Bli¿ej nieokre¶lona miniatura francuska z XIV wieku (wed³ug: Dariusz Piwowarczyk, Poczet rycerzy polskich XIV i XV w, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2004, str. 269). Widoczne takie same lasski i kapelusze.
Za³±cznik 4. Miseczka pielgrzymia ¦wiêtej Brygity (Birgitta) Szwedzkiej - drewniana (klonowa lub brzozowa), toczona; byæ mo¿e pierwotnie patena mszalna obrz±dku wschodniego. ¬ród³o (www.umilta.net/relic.html) podaje te¿ inne informacje: razem z lassk± pielgrzymi± z drzewa ja³owcowego i kilkoma innymi mniej charakterystycznymi przedmiotami (chustka, modlitewnik itp.) stanowi±cymi relikwie ¶wiêtej, przechowywana jest w klasztorze w Altomunster. Jej s³ynny p³aszcz pielgrzymi z æwierci ko³a (byæ mo¿e jest on w rzeczywisto¶ci rozprut± tunik±) opisany zosta³ przez I. Marc Carlsona (http://www.personal.utulsa.edu/~marc-carlson/cloth/birgitta.html).
Za³±cznik 5. Odno¶nie materia³u (drewna), inne ¼ród³o francuskie (www.tourisme64.com/gbbearn/b_art4.htm) dotycz±ce regionu Bearn, po³o¿onego na szlaku pielgrzymów zd±¿aj±cych do Santiago de Compostella, tzw. Via Tolosana, podaje, ¿e lasski dla nich by³y produkowane w Bearn (i jak siê zdaje do dzi¶ s± wyrabiane jako pami±tki dla turystów) z dêbiny, brzeziny lub z drewna jesionowego, podkute stalow± "stopk±" i zwieñczone srebrn± muszl± ¶w. Jakuba (brak danych w jakim okresie historycznym zastosowano te dwa ostatnie elementy). Rysunek stanowi tylko ilustracjê do tekstu.
c.d. w nastêpnym po¶cie ze wzglêdu na liczbê za³±czników.
Bardzo, bardzo proszê Ciê, drogi Owenie, je¿eli jeszcze po tylu miesi±cach znajdziesz dane, o podanie wszystkich, jakie jeszcze masz, ¼róde³ o lasskach i wyposa¿eniu pielgrzymimi, i je¿eli to tylko mo¿liwe ich datowania - zw³aszcza je¿eli dotycz± XIV wieku, ale my¶lê ¿e w tym miejscu mo¿na stworzyæ szerszy bank danych na temat lasek itp. przedmiotów pielgrzymkowych.
Wgryzam siê w temat i absolutnie nie zgadzam siê z AmsteLem ¿e "wszystko jedno" po co by³y obie ga³ki w lasskach pielgrzymich. Uprzejmie proszê bardziej ¶wiadomych kolegów o podpowied¼ - na pewno górna ga³ka mog³a s³u¿yæ obronie (chyba jednak nie mog³aby byæ wówczas wydr±¿ona, chyba ¿e np. emitowa³a jaki¶ d¼wiêk - grzechotka, dzwonek? - ale tu by trzeba przebrn±æ przez materia³y pisane, ikonografia nie pomo¿e). Natomiast po³o¿enie dolnej ga³ki nie wskazuje jednoznacznie na funkcjê; ma ona te¿ czasem formê poprzeczki (lasska-krzy¿) a nie kuli. Pada zreszt± dalej jeszcze kilka pytañ.
Podrzucam tutaj ilustracje, które wyszpera³em w temacie lasek itp. akcesoriów pielgrzymich:
Za³±cznik 1. Relikwiarz Krzy¿a ¦wiêtego, Rzym, okres pontyfikatu papie¿a Paschalisa I (817-824) - fragment (skan z: Christopher Hibbert, Skarby ¶wiata - papie¿e, Wyd. Amber, Warszawa 1999, str. 32). Najstarsze przedstawienie lasski o dwóch ga³kach jakie znalaz³em - zw³aszcza typowy dla pó¼niejszych lasek pielgrzymich wygl±d ma lasska (ber³o?) zw³aszcza w rêku anio³a po lewej stronie. Tu jest to najwyra¼niej atrybut/symbol ich godno¶ci, funkcji lub pos³annictwa - temat ciekawy w zwi±zku z genez± takiej formy lasski pielgrzymiej.
Za³±cznik 2. Codex Manesse (ca 1325), str 371. Rozdzia³ dotycz±cy Johannesa Hadlauba, mieszczanina z Zurychu (1302-1340). Na dole ilustracji postaæ pielgrzyma z typow± lassk±, okr±g³ym kapeluszem z trzema plakietkami (badges) cynowymi i lnian± torb± przerzucon± przez ramiê.
Za³±cznik 3. Pielgrzymi u Grobu Pañskiego. Bli¿ej nieokre¶lona miniatura francuska z XIV wieku (wed³ug: Dariusz Piwowarczyk, Poczet rycerzy polskich XIV i XV w, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2004, str. 269). Widoczne takie same lasski i kapelusze.
Za³±cznik 4. Miseczka pielgrzymia ¦wiêtej Brygity (Birgitta) Szwedzkiej - drewniana (klonowa lub brzozowa), toczona; byæ mo¿e pierwotnie patena mszalna obrz±dku wschodniego. ¬ród³o (www.umilta.net/relic.html) podaje te¿ inne informacje: razem z lassk± pielgrzymi± z drzewa ja³owcowego i kilkoma innymi mniej charakterystycznymi przedmiotami (chustka, modlitewnik itp.) stanowi±cymi relikwie ¶wiêtej, przechowywana jest w klasztorze w Altomunster. Jej s³ynny p³aszcz pielgrzymi z æwierci ko³a (byæ mo¿e jest on w rzeczywisto¶ci rozprut± tunik±) opisany zosta³ przez I. Marc Carlsona (http://www.personal.utulsa.edu/~marc-carlson/cloth/birgitta.html).
Za³±cznik 5. Odno¶nie materia³u (drewna), inne ¼ród³o francuskie (www.tourisme64.com/gbbearn/b_art4.htm) dotycz±ce regionu Bearn, po³o¿onego na szlaku pielgrzymów zd±¿aj±cych do Santiago de Compostella, tzw. Via Tolosana, podaje, ¿e lasski dla nich by³y produkowane w Bearn (i jak siê zdaje do dzi¶ s± wyrabiane jako pami±tki dla turystów) z dêbiny, brzeziny lub z drewna jesionowego, podkute stalow± "stopk±" i zwieñczone srebrn± muszl± ¶w. Jakuba (brak danych w jakim okresie historycznym zastosowano te dwa ostatnie elementy). Rysunek stanowi tylko ilustracjê do tekstu.
c.d. w nastêpnym po¶cie ze wzglêdu na liczbê za³±czników.
Kontynuacja:
Za³±cznik 6. Spiezer Schilling - kronika Diebolda Schillinga Starszego z Berna (lata 1480.), ¯o³nierze Jehana de Rechberga przebrani za pielgrzymów w drodze do Reinfelden. Ma³o czytelny rysunek, widaæ jednak lasski niesione na ramieniu i torby zarzucone na plecy.
Za³±cznik 7. Pielgrzymi przybywaj±cy do Rzymu na obchody jubileuszu (Roku ¦wiêtego?). Ilustracja z w³oskiej kroniki z XV wieku (wed³ug: Dariusz Piwowarczyk, op. cit., str. 279). Rysunek symbolicznie uproszczony, zawiera jednak szereg charakterystycznych detali: lasski (dolna "g³owica" najwyra¼niej dorysowana pó¼niej), p³aszcz z ko³a bez rozciêæ, buk³ak i torba niesione na plecach (identycznie noszony jest buk³ak w Nawróceniu Szaw³a (1567) u Piotra Bruegla Starszego), wêze³ek przerzucony przez lasskê na ramieniu, okr±g³e kapelusze. Novum: na lassce w po³owie odcinka pomiêdzy ga³kami pojawia siê hak niewiadomego przeznaczenia. Sugestie:
- do zawieszania na nim latarni w nocy?
- do noszenia wêze³ka na ramieniu?
- do z³o¿enia z kilku lassek i p³aszczy namiotu?
- do oparcia na dwóch lasskach / dwóch parach lassek ro¿na lub prêta do zawieszenia kocio³ka nad ogniem?
Za³±cznik 8. W heraldyce wystêpuje czêsto ca³a postaæ ¶w. Jakuba Starszego lub jego lasska pielgrzymia, zw³aszcza w miejscowo¶ciach, w których jego wezwanie nosi³a pierwsza parafia / pierwszy ko¶ció³. Poni¿ej przyk³ady (od lewej): z Polski (Olsztyn), Austrii (Sankt Jakob im Walde) i Hiszpanii (Queralbs).
Na trzecim herbie lasska ma kszta³t krzy¿a (poprzeczka zamiast dolnej ga³ki). Spotykane te¿ s± przedstawienia takie jak na czwartym zamieszczonym (wspó³czesnym) herbie - z poprzeczkami zamiast obu ga³ek. Wówczas góra lasski pielgrzymiej upodabnia siê do zakoñczenia zwyk³ej kuli b±d¼ lasski "starczej", takiej jak na rze¼bach w za³±cznikach u Owena (Opactwo z IX wieku w Vezelay, Francja: http://vrcoll.fa.pitt.edu/medart/image/fra...vezport011s.JPG albo w ko¶ciele w Wells z prze³omu XII i XIII w, z wie¿± z XIV wieku: http://vrcoll.fa.pitt.edu/medart/image/Eng...house-003-s.jpg ).
W powy¿szych ¼ród³ach lasski maj± te¿ bardzo ró¿n± d³ugo¶æ - od oko³o 1,20 m do, jak siê wydaje, ponad 2 metrów. Nie wiem, czy to wynika tylko z maniery artystycznej (zauwa¿my, ¿e na JEDNYM obrazku lasski maj± zawsze JEDN¡ i tak± sam± d³ugo¶æ), czy mo¿e odzwierciedla to zmiany w czasie?
Proszê o rozwijanie tematu...
Za³±cznik 6. Spiezer Schilling - kronika Diebolda Schillinga Starszego z Berna (lata 1480.), ¯o³nierze Jehana de Rechberga przebrani za pielgrzymów w drodze do Reinfelden. Ma³o czytelny rysunek, widaæ jednak lasski niesione na ramieniu i torby zarzucone na plecy.
Za³±cznik 7. Pielgrzymi przybywaj±cy do Rzymu na obchody jubileuszu (Roku ¦wiêtego?). Ilustracja z w³oskiej kroniki z XV wieku (wed³ug: Dariusz Piwowarczyk, op. cit., str. 279). Rysunek symbolicznie uproszczony, zawiera jednak szereg charakterystycznych detali: lasski (dolna "g³owica" najwyra¼niej dorysowana pó¼niej), p³aszcz z ko³a bez rozciêæ, buk³ak i torba niesione na plecach (identycznie noszony jest buk³ak w Nawróceniu Szaw³a (1567) u Piotra Bruegla Starszego), wêze³ek przerzucony przez lasskê na ramieniu, okr±g³e kapelusze. Novum: na lassce w po³owie odcinka pomiêdzy ga³kami pojawia siê hak niewiadomego przeznaczenia. Sugestie:
- do zawieszania na nim latarni w nocy?
- do noszenia wêze³ka na ramieniu?
- do z³o¿enia z kilku lassek i p³aszczy namiotu?
- do oparcia na dwóch lasskach / dwóch parach lassek ro¿na lub prêta do zawieszenia kocio³ka nad ogniem?
Za³±cznik 8. W heraldyce wystêpuje czêsto ca³a postaæ ¶w. Jakuba Starszego lub jego lasska pielgrzymia, zw³aszcza w miejscowo¶ciach, w których jego wezwanie nosi³a pierwsza parafia / pierwszy ko¶ció³. Poni¿ej przyk³ady (od lewej): z Polski (Olsztyn), Austrii (Sankt Jakob im Walde) i Hiszpanii (Queralbs).
Na trzecim herbie lasska ma kszta³t krzy¿a (poprzeczka zamiast dolnej ga³ki). Spotykane te¿ s± przedstawienia takie jak na czwartym zamieszczonym (wspó³czesnym) herbie - z poprzeczkami zamiast obu ga³ek. Wówczas góra lasski pielgrzymiej upodabnia siê do zakoñczenia zwyk³ej kuli b±d¼ lasski "starczej", takiej jak na rze¼bach w za³±cznikach u Owena (Opactwo z IX wieku w Vezelay, Francja: http://vrcoll.fa.pitt.edu/medart/image/fra...vezport011s.JPG albo w ko¶ciele w Wells z prze³omu XII i XIII w, z wie¿± z XIV wieku: http://vrcoll.fa.pitt.edu/medart/image/Eng...house-003-s.jpg ).
W powy¿szych ¼ród³ach lasski maj± te¿ bardzo ró¿n± d³ugo¶æ - od oko³o 1,20 m do, jak siê wydaje, ponad 2 metrów. Nie wiem, czy to wynika tylko z maniery artystycznej (zauwa¿my, ¿e na JEDNYM obrazku lasski maj± zawsze JEDN¡ i tak± sam± d³ugo¶æ), czy mo¿e odzwierciedla to zmiany w czasie?
Proszê o rozwijanie tematu...
Witam
a co mo¿na powiedzieæ o tych laskach? "Laska Starosty"
Jakie mia³y dok³adnie znaczenie? przez osoby które je nosi³y?
http://storm.nazwa.pl/wiki/index.php?title=Laska_z_Sigtuny
http://storm.nazwa.pl/wiki/index.php?title...%C3%B3d_WIk.%29
http://storm.nazwa.pl/wiki/index.php?title...%85_%28Wolin%29
http://storm.nazwa.pl/wiki/index.php?title...%C3%B3d_WIk.%29
a co mo¿na powiedzieæ o tych laskach? "Laska Starosty"
Jakie mia³y dok³adnie znaczenie? przez osoby które je nosi³y?
http://storm.nazwa.pl/wiki/index.php?title=Laska_z_Sigtuny
http://storm.nazwa.pl/wiki/index.php?title...%C3%B3d_WIk.%29
http://storm.nazwa.pl/wiki/index.php?title...%85_%28Wolin%29
http://storm.nazwa.pl/wiki/index.php?title...%C3%B3d_WIk.%29
Borys Rybakow w ksi±¿ce "Jazyczestwo Drewniej Rusi" pisze, ¿e takie laski - z zakoñczeniami z formie g³owy ludzkiej, ptasiej, b±d¼ z symbolami ziemi i s³oñca, znajdowane w warstwach dat. na od X do XIII w. mog³y s³u¿yæ jako rekwizyt, wykorzystywany przez kap³ana w obrzêdach dorocznych (czego prze¿ytki przetrwa³y w etnografii). Thietmar opisuje co¶ podobnego w swojej "Kronice" -wioskowy pasterz obchodzi³ domy ze specjaln± lask±, z zakoñczeniem w kszta³cie rêki, trzymaj±cej pier¶cieñ, wo³aj±c "Hennilu, czuwaj!", co mia³o zapewniæ mieszkañcom ochronê bóstwa. A w "Sadze o Eryku Rudym" pojawia siê postaæ wieszczki, z kosturem "z ga³k±, oprawion± w ¿ó³t± mied¼, i wysadzan± klejnotami".
Chcia³bym wróciæ do lassek. Czy kto¶ zna przypadkiem orygina³y z II po³owy XV wieku? Interesuj± mnie laski bardziej dworsko-codzienne ni¿ kostury pielgrzymie. Ot co¶ w tym stylu:
Uploaded with ImageShack.us
Uploaded with ImageShack.us
W³oskie z II po³. 1473 dok³adnie.
dodam cos z wczesnego ¶redniowiecza
Grzebsk, prze³om Xi i XII wieku do po³owy XII
Kliknij, aby zobaczyæ za³±cznik
polecam ca³y artyku³, sporo tam uwag "pielgrzymkowo-wedruj±cych" z zagadkow± plakietk± na czele, chocia¿ publikacja starutka
Zawadzka-Antosik Barbara, Wczesno¶redniowieczne cmentarzysko w obudowie kamiennej w Grzebsku, pow. M³awa, Wiadomo¶ci Archeologiczne, T.38, z.3-4, 1973, s.461-492
Grzebsk, prze³om Xi i XII wieku do po³owy XII
Kliknij, aby zobaczyæ za³±cznik
polecam ca³y artyku³, sporo tam uwag "pielgrzymkowo-wedruj±cych" z zagadkow± plakietk± na czele, chocia¿ publikacja starutka
Zawadzka-Antosik Barbara, Wczesno¶redniowieczne cmentarzysko w obudowie kamiennej w Grzebsku, pow. M³awa, Wiadomo¶ci Archeologiczne, T.38, z.3-4, 1973, s.461-492
Witam
Wiem, ¿e to temat ju¿ d³ugo nie poruszany, ale chcia³bym siê upewniæ co do jednej rzeczy któr± tu przeczyta³em: czy te kule które widaæ na ró¿nych przestawieniach lasek s± strugane, czy przypadkiem nie s± w jaki¶ sposób kute, albo mo¿e pokrywane(poz³acane czy cu¶ co wydaje mi siê najbardziej prawdopodobne)
Chodzi mi dok³adnie o te foty
Uploaded with ImageShack.us
Tutaj jakby poz³acane od miejsca gdzie zaczynaj± siê kule?
Uploaded with ImageShack.us
Uploaded with ImageShack.us
no tu ju¿ ewidentnie pokryte ca³e, albo nawet zrobione?
Pozdrawiam
Wiem, ¿e to temat ju¿ d³ugo nie poruszany, ale chcia³bym siê upewniæ co do jednej rzeczy któr± tu przeczyta³em: czy te kule które widaæ na ró¿nych przestawieniach lasek s± strugane, czy przypadkiem nie s± w jaki¶ sposób kute, albo mo¿e pokrywane(poz³acane czy cu¶ co wydaje mi siê najbardziej prawdopodobne)
Chodzi mi dok³adnie o te foty
Uploaded with ImageShack.us
Tutaj jakby poz³acane od miejsca gdzie zaczynaj± siê kule?
Uploaded with ImageShack.us
Uploaded with ImageShack.us
no tu ju¿ ewidentnie pokryte ca³e, albo nawet zrobione?
Pozdrawiam
Raczej z³ocone to bywa³y tylko laski w rêku ¶wiêtego pos±gu w jakim¶ sanktuarium (zdjêcie drugie w Twoim po¶cie)... Przecie¿ przeciêtnego pielgrzyma nie by³oby staæ na takie cudeñko, nie mówi±c o doniesieniu jej na miejsce (na pierwszym noclegu by mu j± ukradli).
Ostatnie zdjêcie przedstawia wspó³czesne pami±tkowe laski (taka hiszpañska cepeliada), które s± wyra¼nie pomalowane i/lub grubo polakierowane, ale nie wiem czy to ma jaki¶ zwi±zek z wykoñczeniem powierzchni orygina³ów.
Natomiast, prawdê mówi±c, ja jeszcze nie jestem przekonany czy te kule by³y na pewno wytoczone z drewna a nie zrobione z dwóch pó³kul z blachy ze szwem na "równiku" (typowy sposób robienia w ¶redniowieczu mosiê¿nych dzwonków czy srebrnych koralików). Mo¿e one rzeczywi¶cie bywa³y metalowe...
Ostatnie zdjêcie przedstawia wspó³czesne pami±tkowe laski (taka hiszpañska cepeliada), które s± wyra¼nie pomalowane i/lub grubo polakierowane, ale nie wiem czy to ma jaki¶ zwi±zek z wykoñczeniem powierzchni orygina³ów.
Natomiast, prawdê mówi±c, ja jeszcze nie jestem przekonany czy te kule by³y na pewno wytoczone z drewna a nie zrobione z dwóch pó³kul z blachy ze szwem na "równiku" (typowy sposób robienia w ¶redniowieczu mosiê¿nych dzwonków czy srebrnych koralików). Mo¿e one rzeczywi¶cie bywa³y metalowe...
To jest wersja lo-fi g³ównej zawarto¶ci. Aby zobaczyæ pe³n± wersjê z wiêksz± zawarto¶ci±, obrazkami i formatowaniem proszê kliknij tutaj.