Jakie kolory u¿ywali wymienieni powy¿ej do barwienia ubiorów? Jakie s± dopuszczalne w reko, aby nie by³y mroczne?
- Jedni i drudzy lnu raczej nie barwili. Len w ogóle s³abo siê barwi barwnikami naturalnymi.
- Jedni i drudzy we³nê i filc we³niany zapewne barwili na kolory z tak zwanej "palety naturalnej" czy, dok³adniej mówi±c, "ro¶linnej" (paleta naturalna obejmuje bowiem tak¿e jaskrawe ale bardzo drogie barwniki egzotyczne typu purpura ze ¶limaków ¶ródziemnomorskich).
Przyk³ady:
- czarny: kora olchy (Alnus sp.), kora i ¿o³êdzie dêbu (Quercus robur, Q. petraea), kora, orzechy i li¶cie orzecha w³oskiego (Juglans regia), ba¿yna czarna (Empetrum nigrum), szczególnie z dodatkiem a³unu / soli ¿elaza
- brunatny: ¿o³êdzie z domieszk± szafranu (py³ek szafranu spiskiego Crocus sp.), rozcieñczony wywar z czê¶ci orzecha w³oskiego (j.w.), rdest plamisty (Polygonum persicaria),
- b³êkitny: borówka czernica (tzw. czarna jagoda Vacinium myrtillus), urzet barwierski (Isatis tinctoria),
- ¿ó³ty: szafran, orzech w³oski w jeszcze wiêkszym rozcieñczeniu, rdest ptasi (Polygonum aviculare), rdest wê¿ownik (Polygonum bistorta), rozcieñczony rdest plamisty, kosaciec ¿ó³ty (Iris pseudacorus),
- czerwony i pomarañczowy: czerwiec polski (larwa owada Porphyrophora polonica), ¿mijowiec zwyczajny (Echium vulgare), owoce bzu czarnego (Sambucus nigra), kalina (Viburnum opulus), kwiaty krokosza barwierskiego (Carthamus tinctorius), marzana (nie: marzanna!) barwierska (Rubia tinctorium),
- fioletowa: korzeñ przytulii w³a¶ciwej (Galium verum), je¿yna popielica (ostrê¿yna - Rubus caesius),
- zielona: li¶cie brzozy (Betula sp.), po³±czenie ¿ó³tego szafranu z b³êkitnym urzetem barwierskim, rdest ptasi, li¶cie szczawiu zwyczajnego (Rumex acetosa), pokrzywa (zwyczajna Urtica dioica i ¿egawka Urtica urens).
Purpura, indygowiec i inne drogie, egzotyczne barwniki raczej nie by³y importowane, mog³y natomiast trafiæ w drodze handlu lub jako ³up jakie¶ ubiory lub fragmenty gotowych wyrobów nimi barwionych.
- Wikingowie stosowali te¿ jedwab, "trofiejny", w postaci gotowych wyrobów, g³ównie bizantyjskiej roboty - czêsto barwiony na intensywne kolory (jedwab w ogóle zdecydowanie najlepiej "³apie" barwniki) i wzorzysty, z tym ¿e u¿ywali go najczê¶ciej do obszywania dekoltu czy mankietów rêkawów, ciêty jak popad³o.
- mo¿liwe, ¿e S³owianie Wschodni, kontaktuj±cy siê z koczownikami i krêgiem bizantyjsko-ruskim równie¿ miewali jedwab oraz p³ótno bawe³niane wcze¶niej ni¿ tworzywa te trafi³y powszechniej do manufaktur i na rynki europejskie w XIII wieku, ale raczej jeszcze nie w erze wikiñskiej.