Od jakiego¶ czasu zastanawiam siê czy szabla i nó¿ bojowy s± s³usznie nazywane rodzajami miecza, szczególnie widoczne jest to w anglosaskiej terminologi.
Ale czy ma to sens? mocno wygiête szable i no¿e bojowe, mocno ró¿ni± siê budow± i sposobem u¿ycia, do tego pochodne od miecza sugerowa³y by ¿e miecz jest form± pierwotn±, mimo ¿e ró¿ne wczesne wersje mieczy (kopesz, falcata) nie wygl±daj± w ogóle jak miecz w dzisiejszym rozumieniu tego s³owa.
A w wypadku no¿a bojowego, jest to po prostu wiêkszy nó¿.
Wiêc kiedy koñczy siê podgrupa broni a zaczyna oddzielna kategoria?

Problem w tym, ¿e Anglicy maj± swoj± nomenklaturê, a my swoj± (a Skandynawowie, Niemcy czy Rosjanie swoj± i tak dalej). Wed³ug naszej nomenklatury miecz ma obosieczne ostrze i oprawê mieczow± (równie¿ symetryczn±), nó¿ ma ostrze jednosieczne i jest to "broñ krótka", szabla ma ostrze równie¿ jednosieczne ale jest to "broñ d³uga". Poza tym istotne jest przeznaczenie ostrza - do k³ucia, r±bania, ciêcia. Te granice s± umowne. Szabl± te¿ mo¿na r±baæ albo tasakiem - ci±æ, jak siê kto¶ uprze.

Nie ma jednoznacznego i powszechnie akceptowanego t³umaczenia nazw wielu broni (choæby ró¿nych tasaków jak "falchion" czy "scimitar") na polski. Granice tych g³ównych kategorii te¿ nie pokrywaj± siê. Owszem, "sword" to miecz, ale ju¿ "saber" to mo¿e byæ i miecz, i szabla, i parê takich rodzajów pó¼niejszej broni, które ani do jednej ani do drugiej kategorii nie pasuj±.

A i wyj±tków od regu³y jest ca³e mnóstwo. Jak nazwaæ langsax, który ma oprawê mieczow±, g³owniê no¿ow± prost± i d³ugo¶æ wiêksz± ni¿ niejeden miecz? Do której kategorii nale¿y kosa bojowa na krótkim trzonku, czy to szabla? Bo przecie¿ nie jest to drzewcówka. Jak okre¶liæ g³owniê mieczow± (obosieczn± i symetryczn±) w oprawie no¿owej/tasakowej - niesymetrycznej (a znaleziono taki) ? Dlaczego katana, która wg naszych zasad jest 100% typow± szabl±, nazywana jest mieczem? Gdzie siê koñczy sztylet a zaczyna miecz? (przecie¿ taki gladius mia³ ostrze niewiele krótsze ni¿ niektóre pó¼no¶redniowieczne sztylety i s³u¿y³ wy³±cznie do k³ucia). A do której kategorii zaliczyæ koncerz albo miecze do polowania - bronie w zasadzie wy³±cznie kolne, jak spisa, ale w oprawie mieczowej?

Tak ¿e nie ma siê co specjalnie dziwiæ.

Tylko ¿e w³a¶nie s³ysza³em, czyta³em wiele razy kiedy ludzie u¿ywali ogólnego okre¶lenia miecz, bo po prawdzie nie ma chyba ¿adnego okre¶lenia na ca³± kategoriê takich broni.

Z ciekawo¶ci czy mo¿na gdzie¶ przeczytaæ po polsku lub angielsku o terminologi niemieckiej czy francuskiej?

Generalnie angole mówi±c "sword" maj± na my¶li wszystko co ma g³owniê. U nas jest tak jak Viator napisa³, nie bêdê wiêc powtarza³.

Nie by³bym sob± gdybym nie wcisn±³ swojego ale :-) Z tym r±baniem szabl± to by³bym ostro¿ny, gdy¿ ka¿de uderzenie jest automatycznie ciêciem poprzez krzywiznê g³owni :-P

Jeszcze dodam ze swojego poletka, ¿e wiele tzw. szabel wczesnych ma g³ownie obusieczne (aczkolwiek polskie rzemie¶lniki ów fakt pomijaj±) oprawê typow± dla szabel, brak krzywizny, wzglêdnie zdarzaj± siê krzywizny lustrzane, dla odmiany inne maj± ciê¿kie, proste g³ownie jednosieczne "no¿owo-tasakowe". Czêsto i gêsto u¿ywamy tu okre¶lenia "pa³asz", ale zasadniczo jest to skrót my¶lowy, bo ani typologii, ani nazewnictwa nikt nie usystematyzowa³.

W dodatku je¿eli za³o¿ymy, ¿e pierwotna ró¿nica polega na ciêciu to w³a¶nie 80% tej broni nie bêdzie szabl±- s± i egzemplarze typowo kolne, jak i takie, których zestaw uderzeñ bêdzie typowy dla np. tasaków.


also...