Witam

Szuka³em na forum odpowiedzi na swoje pytania, ale poza wzmiankami o naczyniach
miedzianych i cynkowych nie znalaz³em.

Wyku³em patelnie z miêkkiej stali, takiej jak± siê u¿ywa do "p³yt". Nie wiem jaki ma symbol
ale to jest stal walcowana na zimno. Podajê gdyby mia³o to jakie¶ znaczenie.

Pytanie moje jest takie, czy bezpiecznie jest przygotowywaæ posi³ki i je je¶æ z takich
naczyñ, bez uprzedniego ocynkowania, tudzie¿ innej pow³oki?
Czy takie rozwi±zanie jest historyczne (pierwsza po³owa piêtnastego wieku)?

Tak siê zastanawia³em bo woda pitna dostarczana do naszych kranów jest rurami stalowymi,
teraz mo¿e czê¶ciej spotyka siê mied¼ i jakie¶ tworzywa sztuczne wewn±trz budynków,
no ale sieæ wodoci±gowa wci±¿ opiera siê na rurach stalowych(?)

Znajomy kowal, niezwi±zany zupe³nie z odtwórstwem, podpowiedzia³ mi ¿eby podgrzaæ
patelnie i "powlec" warstw± oleju spo¿ywczego, zastanawiam siê czy ma to jakikolwiek sens
i szansê na zabezpieczenie/uzdatnienie do bezpiecznego u¿ytku dla ludzi i zwierz±t?

Ma.
Trzeba "przesma¿yæ" tak± patelniê na pusto i nie szorowaæ tego dok³adnie, wtedy nie rdzewieje.
Poza tym - naczynia CYNOWE nie cynkowe i POBIELONE CZYLI POCYNOWANE nie ocynkowane. W TYCH czasach nie znano cynku jako metalu.
Co do historyczno¶ci u¿ytej stali - nie wym±drzam siê, nie wiem. A jak± widzisz alternatywê dla tej, której u¿y³e¶? bo chyba nie kwasówkê ? ;D

Co do historyczno¶ci - oczywi¶cie, ¿e "lepsza" bêdzie patelnia wykuta przez kowala-rekonstruktora z kêsa stali z historycznego wytopu... jak d³ugo nie zamierzasz wchodziæ na tak zaawansowany poziom rekonstrukcji, tak d³ugo Twoja patelnia jest w zupe³nym porz±dku.

Cynowanie (bo nie cynkowanie - ju¿ ci to Kublika wyja¶ni³a) patelni nie jest najlepszym pomys³em, patelniê do sma¿enia nagrzewa siê do wy¿szych temperatur, ni¿ kocio³ek do gotowania (gotuj±c, wlewasz wodê - i póki ona nie odparuje, nie przekroczysz temperatury 100 stopni C). Patelnia nagrzewa siê do sporo wy¿szych temperatur, i cyna szybko stopi siê i znajdzie siê w jedzeniu, zamiast na patelni.

Bezpieczeñstwo - o ile nie by³a to jaka¶ bardzo dziwna i nietypowa stal z du¿ym dodatkiem metali ciê¿kich (a zak³adam, ¿e nie), to jest bezpieczna dla flory, fauny i ludzko¶ci. Chyba, ¿e ludzko¶æ wnerwi osobê trzymaj±c± patelniê .
Je¶li chcesz byæ naprawdê ostro¿ny, najwy¿ej unikaj gotowania w ¿elazie kwa¶nych roztworów (z definicji i tak ma³o prawdopodobne, gdy chodzi o patelniê). Czyli np. sos pomidorowy, bigos... W praktyce i tak trudno by siê tym zatruæ przy sporadycznym (zak³adam) u¿ytkowaniu garów "imprezowych", ale ostro¿no¶æ ma sens. Zreszt± smak kwa¶nych potraw w ¿elazie dramatycznie siê psuje.

"Przesma¿enie" patelni z olejem - mogê ju¿ tylko dodaæ +1 do postu Kubliki.

To ja dodam jeszcze co¶ do "olejowania".
W Steiermarku (Styria w Austrii) patelni z blachy u¿ywa siê stosunkowo czêsto do dzi¶, szczególnie w rejonach wiejskich. Mia³em kiedy¶ przyjemno¶æ rozmawiaæ z dwoma panami takowe klepi±cymi.
Wnioski z rozmów s± takie:
- spokojnie mo¿na klepaæ z blach, ale tylko tych "nieszlachetnych" - pozbawionych dodatków z metali ciê¿kich (o czym wspomina te¿ Owka)
- "przesma¿yæ" patelniê (jak poda³y dziewczyny) najpierw oliw± z oliwek (podejê, czego panowie u¿ywali, mo¿e i s³onecznikowy, czy rzepakowy olej te¿ s± ok, choæ s³onecznikowy to raczej ma³o ¶redniowiecznie)
- i tu dodatek - nagrzaæ w patelni "Kernöl" tak poni¿ej temperatury wrzenia wody, aby mo¿na by³o sma¿yæ pomidorki! Olej wylaæ (boli...) bo po takim podgrzaniu ju¿ nie jest dobry.

Nie mam pojêcia co olej z dyni robi faktycznie tutaj, byæ mo¿e to tylko lokalny (tam faktycznie tego czarnego oleju troszkê siê robi) wymys³, a dyniowa t³u¶cizna nic tak naprawdê nie daje. Niemniej warto mo¿e spróbowaæ.

Ciekawe w tym jest to, ¿e o ile Kernöl w Styrii jest powszechnie stosowany, co t³umaczy³oby takie dzia³ania, na zasadzie "jest dobry do wszystkiego", o tyle stosowanie go w Montenegro ju¿ robi siê ewenementem. A tam te¿ spotka³em siê raz ze smarowaniem nowych naczyñ z blachy (tym razem garnków) i grzaniem do niedu¿ej temperatury. Ot ciekawostka.

Dziêkujê wszystkim za odpowiedzi. Powiem szczerze ¿e ucieszy³y mnie one,
bo "olejowanie" to chyba najprostsze i najtañsze rozwi±zanie .

Zastanawiam siê czy pokryæ te¿ olejem spód, ¿eby zabezpieczyæ przed
rdzewieniem? Ta stal strasznie szybko rdzewieje, wystarczy ¿e kilka kropel
potu spadnie na ni± podczas pracy i na drugi dzieñ jest ju¿ w tym miejscu
rudawy nalot, pomimo dok³adnego wytarcia.
Czy mo¿e z zewn±trz u¿yæ jakiej¶ innej metody zabezpieczenia przed ¿ywio³ami?

Jeszcze jedna sprawa, czy w wypadku kocio³ka do gotowania wody, taka warstwa
oleju nie sprawi ¿e smak bêdzie nieprzyjemnie oleisty? W szczególno¶ci ciekawi±
mnie wasze osobiste do¶wiadczenia, jakich i jak zabezpieczonych naczyñ u¿ywacie.

Pozdrawiam.

PS. Zdaje siê ¿e stal ma symbol BS EN 10130, nic mi to nie mówi, ale mo¿e wujek google mi pomo¿e.

Otó¿ nasz kolega zakupi³ sobie na Grunwie taki malutki w³a¶nie kocio³ek i profilaktycznie calutki zaolejowa³. Po czym gotowa³am w nim wodê na ró¿ne rzeczy i ¶mierdzia³a normalnie ogniskiem, nie t³uszczem ;)

Na patelence takiej ("podyniowanej") sma¿y³em / dusi³em:
- pierogi ruskie
- kapustê z grzybami
- pierogi z kapust±
- farsz do ryby po grecku
- buraczki (na kwa¶no)
- pomidorki z cebulk±
- reszty nie pamiêtam

By³o mniami.

A jeszcze pyta³e¶ o alternatywy:
http://almanach.historyczny.org/images/f/f...wiona-3-XV.jpeg
takie ustrojstwa...
Swoj± drog± to i dzi¶ siê tego u¿ywa (w Polsce "pra¿one" gdzieniegdzie, choæ patelnia przykryta i pyszne ma³¿e na Ba³kanach)