Krótko o Festiwalach Kultury S³owiañskiej i Cysterskiej w L±dzie nad Wart
L±d nad Wart±, dzi¶ niewielka miejscowo¶æ w powiecie s³upeckim, odegra³ znacz±c± rolê w ¶redniowiecznych dziejach Polski. Najpierw gród plemienny, pó¼niej wa¿ny o¶rodek pañstwa piastowskiego, prawdopodobnie jedna z pierwszych placówek misyjnych w kraju, a nastêpnie klasztor cysterski ufundowany przez Mieszka III Starego, ognisko ¿ycia duchowego i kulturalnego, przyci±ga³ ongi¶ licznych kupców i pielgrzymów, nierzadko te¿ go¶ci³ naszych w³adców oraz stawa³ siê obiektem walk i aren± g³o¶nych wydarzeñ politycznych. Jednak wielka historia, która przetoczy³a siê przez to miejsce zostawi³a niewiele pami±tek – zaledwie wzmianki w kronikach i dokumentach, widoczne jeszcze pozosta³o¶ci grodu na „Rydlowej Górze” oraz piêkny zespó³ klasztorny nad brzegiem Warty, odwiedzany przez turystów i mi³o¶ników przesz³o¶ci. Ziemia poch³onê³a natomiast têtni±ce ¿yciem osiedla, ko¶cio³y ¶w. Piotra i ¶w. Andrzeja, a czas zatar³ w ludzkiej pamiêci echa minionych wydarzeñ i spraw. Przez d³ugie lata L±d interesowa³ jedynie naukowców i to oni w³a¶nie wyszli z inicjatyw± o¿ywienia tej miejscowo¶ci oraz przypomnienia roli jak± odgrywa³a w dawnych wiekach. W ten sposób narodzi³a siê idea Festiwali Kultury S³owiañskiej i Cysterskiej, któr± natychmiast wspar³y w³adze samorz±dowe, instytucje oraz stowarzyszenia dzia³aj±ce na terenie powiatu s³upeckiego. Festiwale Kultury S³owiañskiej i Cysterskiej w L±dzie nad Wart± organizowane s± od 2005 roku. Naszym celem jest przypomnienie naj¶wietniejszego okresu w dziejach tej miejscowo¶ci oraz popularyzowanie wiedzy o ¶redniowieczu. Realizacji tego celu s³u¿y przemy¶lany dobór tematów dla poszczególnych edycji, poruszaj±cych na ogó³ wa¿ne problemy odnosz±ce siê zarówno do minionej epoki jak i czasów nam wspó³czesnych. Ka¿demu tematowi podporz±dkowany jest z kolei starannie skonstruowany program, zawieraj±cy wiele atrakcji o charakterze edukacyjnym i kulturalnym. Od samego pocz±tku festiwalowe atrakcje tocz± siê na dwóch „scenach” – w klasztorze pocysterskim oraz przy O¶rodku Edukacji Przyrodniczej, gdzie w 2006 roku stanê³a rekonstrukcja grodu wczesno¶redniowiecznego. Bazuj±c na do¶wiadczeniach comiesiêcznych weekendów edukacyjnych organizowanych w Muzeum Archeologicznym w Poznaniu, g³ównymi punktami tych imprez uczynili¶my wyk³ady popularno-naukowe, wystawy archeologiczne, zajêcia i konkursy dla dzieci oraz prezentacje dawnych rzemios³ i pokazy walk ¶redniowiecznych. Od pierwszej edycji festiwalu wa¿ne miejsce zajmuj± koncerty muzyki dawnej i etnicznej (s³owiañskiej), zwiedzanie klasztoru a tak¿e inscenizacje historyczne. Z czasem program imprez wzbogaci³ siê o seanse filmowe, spektakle teatralne, wycieczki edukacyjne oraz pikniki naukowe. Oferta, któr± co roku przygotowujemy jest bardzo szeroka, zatem ka¿dy znajdzie tu co¶ ciekawego dla siebie. Bo te¿ trzeba siê pochwaliæ, ¿e impreza podoba siê publiczno¶ci i nikt, kto nas odwiedzi³, jeszcze siê tu nie nudzi³. Zapraszamy do L±du, gdzie znajdzie siê okazja do nauki i refleksji, gdzie mo¿na siê tak¿e zrelaksowaæ i oderwaæ od codziennych problemów, poznaæ piêkne zabytki i wspania³± przyrodê, spotkaæ ciekawych ludzi oraz zachwyciæ siê niepowtarzalnym klimatem dwudniowej imprezy. Zapraszamy te¿ do odwiedzania naszej strony, zawieraj±cej aktualno¶ci, informacje o poprzednich edycjach festiwalu, wydanych przez nas publikacjach oraz ciekawostkach dotycz±cych tej uroczej miejscowo¶ci oraz jej najbli¿szych okolic.
Tegoroczny temat festiwalu:
KRÓLOWIE I BISKUPI
Król i biskup to najwa¿niejsze postacie ¶redniowiecznej Europy. Obaj bowiem reprezentowali w³adzê, która w ówczesnym przekonaniu, wyra¿onym wcze¶niej przez ¶wiêtego Paw³a z Tarsu, pochodzi³a od Boga. Widocznym znakiem Jego namiestnictwa by³ obrzêd namaszczenia olejami ¶wiêtymi, który towarzyszy³ zarówno koronacji królewskiej, jak te¿ inauguracji pontyfikatu biskupiego. W ten sposób stawali siê pomazañcami Bo¿ymi, którym poddani, a zarazem wierni Ko¶cio³a Chrystusowego, winni byli okazywaæ szacunek, lojalno¶æ i pos³uszeñstwo. W zamian oczekiwano od nich harmonijnej wspó³pracy w sprawowaniu rz±dów, gdzie sprawy ¶wieckie podlegaæ mia³y królowi, za¶ duchowe – biskupowi. Wymagano te¿, by w³adca broni³ wiary i troszczy³ siê o instytucje ko¶cielne, natomiast najwy¿szy kap³an zobowi±zany by³ udzielaæ mu wsparcia w rozwi±zywaniu problemów pañstwowych oraz kszta³towaæ jego postawê religijn± i etyczn±. Niestety, czasem nadmierne ambicje i ró¿nice pogl±dów rodzi³y konflikty na szczytach w³adzy, w których wzajemne oskar¿enia o nadmierne wtr±canie siê do polityki lub ograniczanie wolno¶ci Ko¶cio³a, elektryzowa³y i gorszy³y ludzi ¶redniowiecza. Niektóre z nich koñczy³y siê tragedi± – wystarczy przypomnieæ mêczeñsk± ¶mieræ biskupa krakowskiego Stanis³awa w 1079 roku czy arcybiskupa Canterbury Tomasza Becketa w 1170 roku. Na szczê¶cie dba³o¶æ o przymierze tronu z o³tarzem wci±¿ pozostawa³a przedmiotem troski, a zgodne wspó³dzia³anie miêdzy dwoma reprezentantami w³adzy zawsze przynosi³o korzy¶ci pañstwu, i to zarówno w sprawach wewnêtrznych, jak i na arenie miêdzynarodowej.
Tej lekcji p³yn±cej z przesz³o¶ci nie wolno nam zapomnieæ. Pragniemy wiêc j± przypominaæ i o niej dyskutowaæ. Dlatego te¿ zapraszamy do L±du nad Wart±, miejsca niezwyk³ego, wa¿nego dla kultury polskiej i europejskiej, niejednokrotnie odwiedzanego przez królów i biskupów. Poznamy tu problemy ¶redniowiecznego pañstwa i Ko¶cio³a, sprawy, o które troszczyli siê w³adcy, dowiemy siê w jaki sposób sprawowali rz±dy, jakimi kierowali siê ideami, jak ¿yli, podró¿owali i mieszkali. Poznamy te¿ atmosferê królewskiego dworu i blask jego ceremonia³u. Czekaj± tam na Was królewscy poddani – kupcy i rzemie¶lnicy, wojowie i rycerze, mnisi i kap³ani, a tak¿e muzykanci i kuglarze. Przyjed¼cie, by pos³uchaæ ciekawych wyk³adów, zwiedziæ interesuj±ce wystawy, zag³êbiæ siê w ciszy klasztoru cysterskiego, zachwyciæ siê jego wspania³± architektur± oraz dzie³ami sztuki, wybraæ siê na grodzisko, które by³o ¶wiadkiem narodzin pañstwa polskiego. Zabierzcie te¿ swoje dzieci, dla których przygotowali¶my wiele atrakcji. Przyjed¼cie na VIII Ogólnopolski Festiwal Kultury S³owiañskiej i Cysterskiej w L±dzie nad Wart± – przyjmiemy Was po królewsku!
Micha³ Brzostowicz