CYTAT(Remington1 @ 15:40 27.05.2012)
Nadal u¿ywacie niepoprawnych nazw. Bu³at nie jest stal± odlewan±, gdy¿ nie wykonuje siê z niego odlewów.
Najw³a¶ciwsz± nazw± bêdzie "stal tyglowa", gdy¿ uzyskuje siê j± w procesie tyglowym.
CYTAT
W trakcie produkowania tradycyjnej stali wêglowej, która z technicznego punktu widzenia jest stopem wêgla i ¿elaza, mo¿na zmieniaæ jej w³a¶ciwo¶ci mechaniczne przez zmianê udzia³u wêgla. Ogólnie, gdy w stopie ¿elaza z wêglem wystêpuje ok. 2% wêgla, otrzymana stal jest twarda, ale jest krucha, ma³o odporna na zginanie i trudna do obróbki. Stal zawieraj±ca ok. 0,5% wêgla jest ³atwo kowalna, giêtka, ale za miêkka. Stal do produkcji broni bia³ej powinna byæ jednocze¶nie twarda (nie szczerbiæ siê), giêtka (aby nie pêkaæ ca³kowicie) i w miarê ³atwo kowalna, aby mo¿na by³o j± formowaæ w po¿±dany kszta³t.
Metalurdzy z Indii , prawdopodobnie ok. 300 r. p.n.e. (choæ inne ¼ród³a podaj± 200 r. n.e.) wypracowali now± technologiê produkcji stali wysokowêglowej o bardzo wysokiej czysto¶ci, poprzez dodatek do pieca hutniczego specjalnych gatunków szk³a. Technologia ta powoli rozpowszechni³a siê w Azji dochodz±c do terenów wspó³czesnego Turkmenistanu i Uzbekistanu ok. 900 r., oraz na Bliski Wschód ok. 1000 r. Technologia ta by³a dalej rozwijana na tych terenach przez eksperymenty z kombinacjami lokalnych rud ¿elaza i ró¿nych gatunków szk³a. Szczegó³y technologii s± nieznane, ale badania próbek stali damasceñskiej wskazuj± na to, ¿e w jej strukturze wystêpuj± regularne domeny wêglika ¿elaza, tworz±ce sieæ warstw i wst±¿ek, uk³adaj±cych siê równolegle do siebie. Wêgliki posiadaj± znacznie wiêksz± twardo¶æ ni¿ sama stal wêglowa. Wystêpowanie domen wêglika umo¿liwia takie odkucie i naostrzenie broni, ¿e na jej ostrzu znajduje siê jednolita wst±¿ka wêglika i równolegle do niej rozmieszczone dalsze jego warstwy i wst±¿ki, których gêsto¶æ wystêpowania stopniowo maleje z odleg³o¶ci± od ostrza. Taka struktura broni powoduje, ¿e jej ostrze jest bardzo twarde i nie szczerbi siê, przy jednoczesnym zachowaniu giêtko¶ci ca³ej g³owni. Domeny wêglika tworz± na powierzchni
g³owni wykonanych ze stali damasceñskiej widoczny go³ym okiem charakterystyczny wzorek po³yskuj±cy na s³oñcu, co umo¿liwia ³atwe jej rozpoznanie.
Zanik technologii i próby jej odtworzenia
Z powodów, które nie s± dok³adnie znane, technologia produkcji stali damasceñskiej zosta³a zapomniana na Bliskim Wschodzie ok. 1600 r. Technologiê tê próbowano odtwarzaæ w ró¿nych miejscach, jednak bez pe³nego
powodzenia. W Rosji w pierwszej po³owie XIX w. intensywne prace nad odtworzeniem metody produkcji stali damasceñskiej (zwanej tam bu³at) prowadzi³ Pawe³ Petrowicz Anosow [1][4] . Jego stal, otrzymywana prawdopodobnie innymi metodami, posiada szereg w³a¶ciwo¶ci do¶æ zbli¿onych do orygina³u. W latach 80. XX w. i na pocz±tku XXI w. pojawi³o siê kilka doniesieñ o eksperymentach, które doprowadzi³y do otrzymania stali o niemal identycznych w³a¶ciwo¶ciach i strukturze jak stal damasceñska. M.in. Verhoeven i wspó³pracownicy opublikowali w 1998 r. opis technologii polegaj±cej na 10-20 precyzyjnych cyklach wygrzewania do temperatury ok 100 °C poni¿ej temperatury krytycznej A cm i ch³odzenia do temperatury pokojowej zwyk³ej stali niskowêglowej, które doprowadzi³y do spontanicznego powstania mikrostruktury do z³udzenia przypominaj±cej stal damasceñsk±. Zbli¿ony opis technologii zosta³ te¿ opublikowany przez Wadswortha i Sherby w 1980 r. i pó¼niej w 2001 r. Przez jaki¶ czas wierzono, ¿e stal damasceñska by³a produkowana w
podobny sposób, w jaki czyniono to przy produkcji mieczy wysokiej jako¶ci w Europie i Japonii . Proces ten polega³ na skuwaniu na gor±co i zawijaniu wokó³ ostrza kilkudziesiêciu kolejnych warstw stali o narastaj±cej stopniowo twardo¶ci, a nastêpnie wk³adaniu tak przygotowanej g³owni do kwasu solnego i ostatecznym szlifowaniu ostrza. Proces ten istotnie prowadzi do otrzymania na powierzchni do¶æ podobnej do stali damasceñskiej faktury, co d³ugo wprowadza³o badaczy w b³±d. Wspó³czesne badania metalurgiczne udowodni³y jednak, ¿e stal damasceñska by³a wytapiania jednolicie, a g³ownie wykonane z tej stali nie wykazuj± nieci±g³o¶ci struktury, które s± nie do unikniêcia przy stosowaniu technologii skuwania. Do¶æ d³ugo s±dzono te¿, ¿e stal damasceñska nie by³a wytapiana na miejscu, lecz by³a importowana z Indii. Wykopaliska na terenie Turkmenistanu dowiod³y jednak, ¿e stal ta by³a wytapiana na miejscu, gdy¿ znaleziono resztki pieców hutniczych, w których zachowa³y siê pozosta³o¶ci stali o dok³adnie takiej samej strukturze jak stal
damasceñska. Mimo ¿e nie natrafiono na podobne wykopaliska w okolicach Damaszku, nie ma powodu s±dziæ, ¿e technologii wytopu tej stali nie mo¿na by³o przenie¶æ i tam. Z drugiej strony badania mikrozanieczyszczeñ stali damasceñskiej, wykonane przez Alfreda Pendray, wskazuj±, ¿e sk³ad tych zanieczyszczeñ jest identyczny z zanieczyszczeniami rud ¿elaza z pó³nocnych Indii. Mo¿e to sugerowaæ, ¿e wytop by³ dokonywany na miejscu, ale ruda i szk³o by³y importowane z Indii.
Stal damasceñska o niemal oryginalnych cechach jest otrzymywana wspó³cze¶nie w procesie, który, zdaniem Alfreda Pendray, Olega Sherby i Jeffa Wadswartha jest prawdopodobnie do¶æ zbli¿ony do oryginalnego, na co wskazuje jego prostota i bardzo podobne w³asno¶ci produktów. Badania nad dochodzeniem do coraz lepszych rezultatów w produkcji tej stali s± prowadzone przez kilka zespo³ów metalurgów z USA i Rosji , ju¿ nie ze wzglêdów historycznych, lecz czysto praktycznych, gdy¿ tego rodzaju materia³ mo¿e znale¼æ wiele dochodowych zastosowañ. Stal damasceñska w ¶wiecie wspó³czesnym Obecnie tak zwana "stal damasceñska" jest szeroko wykorzystywana do produkcji no¿y kuchennych z najwy¿szej pó³ki. Kupowane przez profesjonalnych kucharzy, wielokrotnie dro¿sze ni¿ "zwyk³e". U¿ywaj± jej wyspecjalizowane zak³ady (np. Chris Reeve) i niewielcy prywatni producenci no¿y. Nale¿y jednak zwróciæ uwagê na to, ¿e nie jest to oryginalna stal damasceñska, a jedynie materia³, który w wyniku obróbki uzyskuje cechy wizualne do niej zbli¿one (w dalszym ci±gu ustêpuj±cy orygina³owi pod wzglêdem wytrzyma³o¶ci).
Po drugie, temat tyczy siê SZABLI, czyli BRONI BIA£EJ, JEDNOSIECZNEJ, NIE GATUNKÓW STALI.