Nie znalaz³am podobne w±tku,a zawsze interesowa³o mnie ¿ycie ni¿szych warstw spo³ecznych. Czy kto¶ wie lub wie, sk±d siê dowiedzieæ czego na ziemiach polskich s³uchali ch³opi i rzemie¶lnicy na przestrzeni wieków? Znam trochê ludowych przy¶piewek, ale to nie zaspokaja mojej ciekawo¶ci.

przy tej ogólno¶ci pytania mo¿na odpowiedzieæ, ¿e najczê¶ciej s³uchali mszy ¶wiêtej

Orkiestra czasów zarazy
Projekt muzyczny stawiaj±cy sobie za cel oddanie klimatu polskiego muzykowania w karczmach jakiego móg³ s³uchaæ Teleman podczas swojej podró¿y po naszym kraju.
Nie jest to wierna ani uzurpuj±ca sobie prawo do takiego tytu³u rekonstrukcja - ale mo¿e da Ci jaki¶ punkt odbicia do indywidualnych poszukiwañ

Stawiam ¿e najczê¶ciej s³uchali ¶piewu swoich babæ i matek Kiedy¶ ludzie nie wstydzili siê razem ¶piewaæ podczas domowych prac

A o jak± w ogóle chodzi epokê?

Pytanie by³o o ca³± przestrzeñ wieków... oj, czyli typowe pytanie leniuszka ;)

Rzeczywi¶cie, s³uchali to najczê¶ciej mszy ¶wiêtej, i to po ³acinie (przed chrztem Polski - zak³adam ¿e mowa o Polsce - zapewne ¶piewali swoim bóstwom we w³asnym jêzyku). Co jeszcze? ¦piewali przy rytmicznych pracach piosenki w stylu szant; w karczmach jak wspomnia³a¶ przy¶piewki stanowi±ce dodatek do tañców ludowych; po domach - godzinki i na pewno ¶piewy zwi±zane z obrzêdami ¶wi±tecznymi (przygotowaniami do ró¿nych uroczysto¶ci - Paschy, zam±¿pój¶cia, itd.); kolêdnicy i domownicy ¶piewali kolêdy (znali ich niewyobra¿aln± dla nas liczbê - ¶piewnik "najpopularniejszych kolêd i pastora³ek ziemi krakowskiej" z koñca XIX wieku zawiera grubo ponad dwie¶cie tytu³ów); dzieci nuci³y sobie ró¿ne rzeczy od zawsze i co¶ tam z tego powstawa³o i nawet przechodzi³o z pokolenia na pokolenie jak choæby wyliczanki z prost± melodi± (za tak±, przypuszczalnie wczesno¶redniowieczn±, uwa¿aj± niektórzy wyliczankê "Jawor, jawor, jaworowi ludzie"); no i oczywi¶cie matki i mamki ¶piewa³y uk³adane na bie¿±co ko³ysanki niezbêdne dla ululania najm³odszych. Ale jakiekolwiek konkretne przyk³ady i potwierdzenia tego wszystkiego znamy dopiero od XIV-XV wieku, jakkolwiek niemo¿liwe jest ¿eby dopiero wtedy te wszystkie formy powsta³y.

Pewnie siê ju¿ sama orientujesz, ¿e jakiekolwiek obfitsze i konkretniejsze materia³y pochodz± dopiero z czasów nowo¿ytnych. Wcze¶niej jeste¶my skazani na pojedyncze poszlaki raczej i domys³y, a to co mo¿na us³yszeæ na imprezach nie jest, niestety, rekonstrukcj± tylko hipotez± albo prób± wype³nienia tej luki analogiami, o których z góry wiemy ¿e na pewno tak to nie wygl±da³o, no ale co¶ ¶piewaæ trzeba. A wracaj±c do Twego pytania, co naprawdê wtedy "pod strzechami" ¶piewali ludzie, niestety dowiedzieæ siê nie da, jak na dzisiejszy stan wiedzy, znik±d.

Jak ju¿ s³usznie tutaj napisano wszystko zale¿y do tego na czym ci zale¿y. Im dalsza epoka tym trudniej o ¼ród³a. Z ludowej muzyki z tekstem i muzyk± pochodz±c± bez ¿adnych w±tpliwo¶ci z tego okresu najstarsze co znam to kurpiowska pie¶ñ z czasów potopu „Tam na polu so¶nia” skaleczona przez Star± Lipê. Skaleczona, poniewa¿ za¶piewana p³asko, bez melizmatów, na mod³ê XIX wieczn±, emisj± jak±¶ przedziwnie operow±. Zubo¿ona i odarta z tego co w kurpiowskiej muzyce najpiêkniejsze. Ale warto sobie tego pos³uchaæ, chocia¿ w celach poznawczych.
Kurpie w ogóle s± ostoja najstarszej, najbardziej archaicznej polskiej muzyki. Skale tych pie¶ni s± zupe³nie odjechane, ale kto z³apie ich urok nie potrafi ju¿ siê otrz±sn±æ. I je¿eli mia³bym upatrywaæ siê ludowej muzyki któr± ¶piewano kiedy¶ powszechnie w Polsce, to tylko tam.
Niestety w rekonstrukcji takiej jak nasza, tak jak Viator w sumie napisa³, chc±c ¶piewaæ muzykê ludow± (ale przecie¿ okre¶lenie ludowa jest mocno nie precyzyjne, bo takie pie¶ni ¶piewano w wojskowych obozach, na przemarszach, rynkach miast itp.) trzeba przyj±æ pewne za³o¿enie, ¿e bli¿ej jest do takiej muzyki, w³a¶nie poprzez zachowane do dzisiaj pie¶ni wiejskie i tradycyjn± emisjê g³osu (czyli z niezrozumia³ych dla mnie powodów nazywan± ¶piewem bia³ym), ni¿ jak±kolwiek inn±. I tutaj ju¿ nie jest tak ¼le. Mamy wszak nagrania ¶piewaczek tak niezwyk³ych jak Pani Malec, Nowak czy Bienias. Mamy Fija³kowskiego, Franciszka Racisa. Mamy wspó³czesnych rekonstruktorów jak Adam Strug, czy Janusz Prusinowski. Mamy ludow±, ³om¿yñsk± wersjê pie¶ni ¶w. Bernarda Jesu Dulcis Memoria. Mamy mnóstwo zachowanych piêknych pie¶ni. Najwiêcej przetrwa³o w obrzêdzie weselnym i pogrzebowym. Ale jest te¿ mnóstwo pie¶ni borowych, polnych, pasterskich, tanecznych – od lirycznych, po ca³kiem prza¶ne. Niewiele jest wielog³osów, ale i kilka takich zosta³o zachowanych. Efekt wieloletniej pracy badawczej polskich etnomuzykologów zosta³ wydany przez Polskie Radio w cyklu „Muzyka ¬róde³”. Wydano dwa doskona³e zbiory pie¶ni wielkopostnych i pogrzebowych – „Jest Drabina do nieba I i II”. Andrzej Bieñkowski profesor malarstwa z warszawskiej ASP, ale te¿ wieloletni badacz muzyki ludowej za³o¿y³ wydawnictwo Muzyka Odnaleziona, aby publikowaæ w³a¶nie takie p³yty. Na rynku jest kilka jego zbiorów z ró¿nych badañ terenowych. Tak¿e nie trzeba ograniczaæ siê tylko do przy¶piewek Jest materia³ z którego mo¿na korzystaæ. Choæ oczywi¶cie dobrze by³oby siê zastanowiæ co w zasadzie chcemy odtwarzaæ i na jak wiele jeste¶my w stanie pój¶æ rekonstrukcyjnych kompromisów

Tutaj piêkna pie¶ñ borowa z Kurpiów

http://www.youtube.com/watch?v=McpWNtTudIc

A tutaj piêkny polski oberek (a wiadomo ¿e np. XVII wieku w³a¶nie z oberków, kujawiaków i mazurków Polska s³ynê³a w muzycznej Europie. Przyje¿d¿ano do nas zewsz±d uczyæ siê polskich skrzypiec i polskich tañców) w wykonaniu Trio Janusza Prusinowskiego

http://www.youtube.com/watch?v=bfcsTxTKqH0

Jednak tak jak zosta³o ju¿ zauwa¿one ostoj± pie¶ni i podstawowym ¼ród³em badawczym polskiej muzyki, jest oczywi¶cie repertuar religijny. Najwiêkszy i najmniej zdewastowany zbiór to tzw. ¦piewnik Pelpliñski – czyli „Zbiór pie¶ni nabo¿nych katolickich, do u¿ytku ko¶cielnego i domowego” zwany te¿ ¦piewnikiem Kellera. Tomiszcze wydane w 1871 roku, zawieraj±ce ponad 1000 pie¶ni nabo¿nych. I rzeczywi¶cie je¿eli naprawdê pragnie siê poznaæ polskie pie¶ni, nale¿y zg³êbiaæ w³a¶nie tê materiê. Ale¿ znowu pie¶ni takie nale¿y ¶piewaæ, tak ja do dzisiaj gdzieniegdzie ¶piewaj± na wsiach. Emisj± naturaln±, tradycyjn±. Broñ cie panie na sposób wyrzezanego ministranta. Taka maniera pojawi³a siê w XIX wiecznych ko¶cio³ach i niestety zosta³a do dzisiaj…

Przy okazji jak wymieni³e¶ Adama Struga i poruszasz temat muzyki kurpiowskiej to warto wspomnieæ o imprezie "Kurpiogranie" (5 -8 lipca, Nowogród k/ £om¿y). Adam Strug poprowadzi tam warsztaty, w planach poza ¶piewem wiele innych atrakcji zwi±zanych z muzyk± ludow±.
Natomiast zabi³e¶ mnie jako ³om¿yniaka nasz± lokaln± wersj± pie¶ni ¶w. Bernarda. Gdzie mogê j± us³yszeæ?
pozdrawiam z kurpiowskiego pogranicza.
Krzy¶ko

Ostatni utwór na p³ycie "Jest drabina do nieba II" pie¶ñ nr 22 "Jezusa s³odkie wspomnienie". Na p³ycie akurat ¶piewa Jan Wnuk z lubelskiego, ale na melodiê ³om¿yñsk±. Czêsto ¶piewa to równie¿ Adam Strug. Ja jestem w trakcie uczenia siê od niego dosyæ skomplikowanej rytmiki tego utworu

Strug to nie rekonstruktor. Strug to autentyk

Mogê siê zgodziæ ¿e Strug to orgina³

Strug jest fajny
W szkole kiedy¶ mieli¶my przedstawienie i przy¶piewki plebsu okaza³y siê jednym z trudniejszych motywów, brakowalo historyka, który by siê zna³ na muzyce

Cassar, dziêki za link. Piêknie ¶piewa Apolonia Nowak wieloletnia wokalistka Ars Nova genialnego zespo³u muzyki dawnej.

Strug z kolei jest genialny. Jego zespó³ Monodia Polska ¶piewa po prostu niesamowicie. Bardzo polecam.

Je¶li chodzi o pie¶ni kurpiowskie to zachowa³o siê ca³e mnóstwo dziêki benedyktyñskiej pracy Ks. Skierkowskiego. Dla zainsteresowanych do musi byæ kopalnia inspiracji nie tylko tekstowej bo Skierkowski zapisywa³ te¿ melodie.

w czym objawia siê ów geniusz?

W tym, ¿e mi siê podoba.

wnioskuj±c zatem z Twojej podobizny, móg³by¶ równie¿ rozprawiaæ o geniuszu pajdy ze smalcem. a ja o geniuszu ch³opców z xhamstera.

Owszem mógliby¶my.
Wnioskuj±c natomiast z ostatnich wpisów zani¿amy wspólnie poziom i za¶miecamy forum.
Mo¿e wiêc zakoñczymy?