Jednoro¿ec – stworzenie fantastyczne, wystêpuj±ce w mitach i legendach, posiadaj±ce jeden róg po¶rodku czo³a. Najwcze¶niej opisane przez Ktezjasza w V-IV w. p.n.e.; Pliniusz Starszy doda³ mu jeszcze ³eb jelenia, stopy s³onia i ogon lwa. W ¶redniowieczu przedstawiano go z g³ow± i korpusem bia³ego (rzadziej czerwono-czarnego) konia, ¼r. wikipedia
Czy kto¶ siê z tym spotka³ ?
Jakie¶ ¼ród³a ?
Co oznacza³a taka kolorystyka ?
Z góry dziêki i pozdrawiam.
to manipulacja narzucona na ikonografiê ¶redniowieczn± przez wspó³czesn± poprawno¶æ polityczn± i wiadome si³y
por.
http://bestiary.ca/beasts/beastgallery140.htm#
Na tegorocznym Grunwaldzie kupi³am badges przedstawiaj±cy w³a¶nie jednoro¿ca. Jest on datowany na XV wiek i pochodzi bodaj¿e z Francji (ale g³owy nie dam). Jest symbolem honoru, czysto¶ci, szlachetno¶ci...
Je¶li jeszcze kto¶ siê bêdzie zastanawia³ nad przedstawieniami b±d¼ sam± postaci± jednoro¿ca, to uczulam ¿e mamy pewne wymieszanie cech wskutek nak³adania siê dwóch zwierz±t fantastycznych:
- jednoro¿ec (³ac.: unicornus, fanc. unicorne, ang. unicorn), generalnie podobny do konia, ale zwinny i o lekkiej budowie, p³ochliwy, choæ gro¼ny je¶li go zaatakowaæ, ma pewne cechy "czysto¶ci" czy "¶wiêto¶ci" (dlatego dotkn±æ go mo¿e tylko dziewica, bo tylko jej ufa, a to wykorzystuje siê do polowania na niego, co do znudzenia powiela ikonografia); ma on zwykle ogon lwa i bródkê koz³a, no i jest parzystokopytny (ma rozdwojone racice).
Zwierzê powsta³o wskutek wyobra¿enia sobie, ¿e z±b narwala, znajdowany na pla¿ach nadatlantyckich, pochodzi od zwierzêcia l±dowego i przypasowania go na g³owie czego¶ w rodzaju konia. Z±b narwala ma podobne proporcje: jest prosty, smuk³y, i spiralnie skrêcony. Na "klasycznych" przedstawieniach jednoro¿ec ma taki w³a¶nie róg.
- jednoróg- je¶li mo¿na tak przet³umaczyæ (ang. i ³ac. monoceros), te¿ podobny do konia ale z kolei masywny i ciê¿szej budowy, bardzo bojowy i agresywny, tak ¿e atakuje nawet s³onia; ma krótki ogonek jak dzik i nogi s³oniowe (nie kopyta).
To zwierzê z kolei powsta³o wskutek przywo¿onych z Afryki informacji o nosoro¿cu (a mo¿e i trofeów w postaci jego rogów). Róg monocerosa jest wiêc g³adki, masywny i wygiêty ku ty³owi. Zarówno wygl±d tego rogu jak i opis cech fizyczno-psychicznych zwierz±cia pasuje jak ula³ do nosoro¿ca, "koniowy" tu³ów jest dopowiedzeniem, wynikaj±cym z pomieszania go ze znanym ju¿ z legend jednoro¿cem.
Na ikonografii znajdziemy pe³en przekrój rozmaicie wymieszanych cech - bêd± i klasyczne jednoro¿ce i typowe monocerosy, jak i monoceros z racicami, jednoro¿ec z wygiêtym rogiem, jednoro¿ec atakuj±cy s³onia, itp. itd. Uwzglêdniaj±c fakt, ¿e chodzi o zwierzêta legendarne, których nikt nigdy nie widzia³, i ka¿dy autor wyobra¿a³ je sobie tak jak mu siê zdawa³o, nie mamy co szukaæ zbyt wielu "niezbitych faktów" na ich temat. Powy¿szy podzia³ na "typowe" jednoro¿ce i "typowe" monocerosy te¿ jest zreszt± umowny...
To tyle.