Czo³em,

utar³o siê jako¶, ¿e jak kontusz, to absolutna koñcówka XVII - XVIII wiek, ale ju¿ w 1660 Pasek wspomina:

"¯em by³ w szarym kontuszu, nie ufa³ mi rozumiej±c, ¿e jaki pacho³ek, ho³ota",
"Ale obaczy³ daleko towarzysza naszego, tylko ¿e w czerwonej sukni, w karmazynowym wytartym kontuszu"

St±d moje pytanie - czym takie "wczesne" kontusze ró¿ni³y siê od tych XVIII-wiecznych? I czy u¿ywano ju¿ pasów kontuszowych? Wdziêczny bêdê za wszelkie ¼ród³a.


Pozdrawiam,

Arek Zgutka

Przyznam, ¿e wiem tylko tyle, ¿e w "Historii ubioru" i chyba w Dr±¿kowskiej s± jakie¶ informacje o wczesnych kontuszach ale chyba nie mam tam tego za wiele musisz sprawdziæ. Gutkowska wydaje mi siê pisa³a, ¿e wczesne kontusze mog³y ju¿ siê pojawiaæ w latach 40-tych. Wiêcej nie jestem w stanie powiedzieæ bo przyznam, ¿e ten rodzaj okrycia wierzchniego mi siê nie podoba i z racji datowania swojego okresu ¶wietno¶ci po prostu siê nim nie interesowa³em .

XVII-wieczny kontusz (chocia¿ przyrodzenia w zak³ad nie postawiê ) wygrzeba³em na portrecie Miko³aja Hieronima Sieniawskiego, z tym ¿e to ju¿ koñcówka wieku (no i hetman, a mi chodzi o mo¿liwie pospolite kontusze).

Kliknij, aby zobaczyæ za³±cznik

Cytuj±c "Polski ubiór do 1864 roku" M. Bartkiewicz (str. 87)



Poza powy¿szym wspomniany jest te¿ kontusz Stanis³awa Dani³owicza. Ogólnie dalej nastêpuje d³u¿szy opis kontusza. Nie wiem o jak bardzo wczesne Ci chodzi, ale jest te¿ w tek¶cie wykrój podpisane jako "Polski kontusz sukienny z pêtlicami i jego wykrój" w kontek¶cie stroju Aleksandra Jab³onowskiego (datowany na 1655-1660). Jest te¿ wspomniane o kontuszu Sieniawskiego.

Dziêki wielkie za cytat. Kontusza Dani³owicza nigdzie nie znalaz³em, trafi³em tylko na wzmiankê (w artykule Netki):

"rêkawy w nim by³y szerokie, ko³nierzyk zapinany na dwa guziczki pasmanteryjne, a ca³o¶æ wykoñczona na linii zszycia jedwabn± lamówk±"

Co do kontusza z pêtlicami, to pewnie chodzi o ten portret:

Kliknij, aby zobaczyæ za³±cznik

z tym, ¿e to ju¿ pocz±tek wieku XVIII.


Pozdrawiam.

Wpad³a mi ostatnio w rêce Ksiêga Podró¿y Ewliji Czelebiego, w przek³adzie Zygmunta Abrahamowicza. Autor przy opisie "Bagczesaraju" (lata 1641 - 1667) wspomina:

"Ludno¶æ ca³a odziewa siê w sukienne kontusze i sukienne szarawary"

Wrzucam jako czyst± ciekawostkê.

Ca³kiem przypadkiem trafi³em na kolejn± wzmiankê. Bohdan Chmielnicki jad±c na negocjacje z Janem Kazimierzem ubrany by³ w kontusz w³osiany at³asowy z pêtliczkami (opis udostnêpni³ Kadrinazi na swoim blogu).