Szukam orginalnego tekstu pie¶ni trimfu "Christ ist erstanden" (fragment mo¿na obejrzeæ na filmie Forda "Krzy¿acy" - zdobycie polskiej chor±gwi). Obecnie pie¶ñ ta jest w niemczech ¶piewana pod mocno zmienion± form± - ¶piewana z innymi s³owami podczas nabo¿eñstw Wielkanocnych (w niektórych landach ¶wiêto obchodzone bardziej hucznie od Bo¿egonarodzenia). Posiadam tylko fragment orgina³u i to niestety po polsku :
"... Cieszmy siê bracia w Bogu
I¿ przytar³ poganom rogu
Chrystus Zmartwychwsta³..."
Pozdrawiam £azarz
[/code]
Tomaszek, mówisz-masz, choæ trochê to trwa³o.
Christ ist erstanden
Von der Marter alle,
Des solln wir alle froh sein,
Christ will unser Trost sein.
Kyrie eleis.
Wär er nicht erstanden,
So wär die Welt vergangen;
Seit daß er erstanden ist,
So lobn wir den Vater Jesu Christ.
Kyrie eleis.
Halleluja,
Halleluja, Halleluja!
Des solln wir alle froh sein,
Christ will unser Trost sein.
Kyrie eleis.
http://www.aeiou.at/aeiou.music.4.1/040105.htm
Pozdrawiam sedrecznie
Grzegorz "£azarz"
A ma kto¶ mo¿e mp3 z nagraniem lub mida z melodia
Albo umie mi j± opsaæ
Salve Borgu.
Patrz wy¿ej! Na stronie
http://www.aeiou.at/aeiou.music.4.1/040105.htm masz nuty oraz do ¶ci±gniêcia utwór w wersji 1177 kB WAV lub 79 kB MP3.
Pozdrawiam
Ta pie¶ñ , podobnie jak i wiele innych pie¶ni religijnych ¦redniowiecza ma swój pierwowzór ³aciñski bodaj¿e z XIII w.
Poza tym wszyscy ¶piewamy j± na nabo¿eñstwach wielkanocnych w Polsce :
"Chrystus zmartwychwstan jest , nam na przyk³ad dan jest..."
Uk³ony
Oj... chyba nie wszyscy...
CYTAT(Tomek z Prawiednik)
Ta pie¶ñ , podobnie jak i wiele innych pie¶ni religijnych ¦redniowiecza ma swój pierwowzór ³aciñski bodaj¿e z XIII w.
Poza tym wszyscy ¶piewamy j± na nabo¿eñstwach wielkanocnych w Polsce :
"Chrystus zmartwychwstan jest , nam na przyk³ad dan jest..."
Uk³ony
Witam!
A gdzie mozna polska wersje zdobyc? Bo ja niemieckiego nie znam i nie podejmuje sie tlumaczenia
Ludka Excalibur
@ Ludka- my¶lê ¿e w wiêkszo¶ci ¶piewników ko¶cielnych powinna byæ. Je¶li uda Ci siê wygrzebaæ taki sprzed Vaticanum II to i wersja ³aciñska siê znajdzie- IMHO lepiej "uk³ada siê" do melodii. Je¶li bêdziesz mieæ problemy zapytaj w dowolnym klasztorze- zakonnicy wszelkiej ma¶ci powinni recytowaæ to z pamiêci, a ju¿ napewno bêd± dysponowaæ tekstem.
Cze¶æ!
Podajê tekst polski :
Chrystus zmartwychwsta³ jest nam na przyk³ad dan jest
I¿ mamy zmartwychpowstaæ z Panem Bogiem królowaæ.
Alleluja
Le¿a³ trzy dni w grobie da³ bok przebiæ sobie
Bok, rêce, nogi obie na zbawienie tobie.
Alleluja
Trzy Maryje posz³y , drogie ma¶ci nios³y
Chcia³y Chrysta pomazaæ , jemu cze¶æ i chwa³ê daæ.
Alleluja
Tyle pamiêtam. Sa chyba jeszcze trzy zwrotki. Nie jestem historykiem jêzyka polskiego ale konstrukcja "zmartwychwsta³ jest" wskazuje - moim zdaniem na wiek XV.
Pe³ny tekst (w ró¿nych wersjach) dostêpny w ¶piewnikach .
Niestety wymogi tempa liturgii w ko¶cio³ach powoduj± ¿e t± czcigodn± pie¶ñ (¦redniowiecze na ¿ywo w XXI wieku!) wykonuje siê zazwyczaj tylko w kilku pierwszych zwrotkach a Panowie organi¶ci pozwalaj± sobie na uwspó³cze¶nianie tekstu (którego nie rozumiej±), co jest horrendalne i za co nale¿a³oby im nogi z rzyci powyrywaæ.
Drodzy Misiowie , nie lekcewa¿my roli Ko¶cio³a w przechowywaniu dziedzictwa historycznego (niezaleznie od przekonañ i wyznania). Czy zdajecie sobie sprawê z tego
¿e mijana przez Was na ulicy siostrzyczka zakonna ma na sobie strój ¿ywcem przeniesiony
z XIV lub XV wieku ?!
Kiedy w starym ko¶ciele stoicie ¶piewaj±c jedn± ze starych pie¶ni , to zdajcie sobie sprawê z tego, ¿e w tym samym miejscu , na tej samej (niekiedy) posadzce ¶piewa³ t± sam± pie¶ñ jaki¶ cz³owiek (kupiec, rycerz, rzemie¶lnik, ¿ebrak, ¶wiêty, ³otrzyk ?), którego ju¿ od 500 lat nie ma na tym ¶wiecie a ta sama pie¶ñ pozosta³a i nadal "¿yje" dopóki ju¿ wszystkich nie ogarnie modny owczy pêd niewiary.
To lepsze ni¿ najbardziej ultrasowski "reenacting" .
Uk³ony
W parafii w której uczono mnie religji ¶piewa³o siê "zmartwychwstan jest" - nie wiem czy poprawnie ale gwoli odnotowania...
Drogi Tomku- Spójrz na kraje takie jak Niemcy czy Anglia- ilo¶æ zachowanych zabytków ¶wieckich jest tam niewspó³miernie wiêksza z powodu innych uwarunkowañ geopolitycznych. Jeszcze przed wojn± stan polskich zabytków by³ liczbowo o 90 % wy¿szy... bynajmniej nie dziêki organizacjom religijnym.
Doceniam Twoje podej¶cie ale widzia³em ca³e mnóstwo rze¼b i malowide³ zniszczonych przez proboszczów i wikariuszy przy pierwszej lepszej okazji- zamalowanych wapnem, skutych, sprzedanych, rozbitych (bo by³y czê¶ci± starego muru i nie pozwala³y na rozbudowê cmentarza ko¶cielnego o parking). Lekcewa¿yæ z pewno¶ci± nie mo¿na, natomiast traktowaæ jako dobr± wolê raczej trudno.
Pie¶ni oryginalnych ju¿ siê nie ¶piewa- nawet ta zosta³a ju¿ uwspó³cze¶niona kilkukrotnie- nie wspominaj±c o t³umaczeniu z ³aciny. Skoro wymieni³e¶- stroje siostrzyczek, mimo wszelkie podobieñstwa s±, podobnie jak i pie¶ni, raczej "strojami na moywach" ni¿ orygina³em przeniesionym w inne czasy.
Sympatyczny Kolego RK.
Co do stroju zakonnego - masz racjê (tu padam na kolana i posypujê ³ysinê popio³em).
Na przyk³ad kaptur najsympatyczniejszych mi zakonników : Braci Mniejszych (zwanych Franciszkanami) jest dzi¶ "z dekolcikiem" pod brod± a zatem nie spe³nia funkcji kaptura
¶redniowiecznego (swego pierwowzoru).
Co do pie¶ni - zmiana s³ów oryginalnych jest aktem wandalizmu, podobnie jak opisywane przez Ciebie dzia³ania niedouczonych proboszczów na zabytkach materialnych.
Z drugiej strony - gdzie mo¿emy obecnie znale¼æ "czysto XIV - wieczny " zabytek architektury ? Je¶li dana budowla by³a u¿ytkowana to nieuchronnie podlega³a przebudowom, w miarê zmieniaj±cych siê gustów epoki lub potrzeb.
je¶li natomiast zaprzestano jej u¿ytkowania np. w XV wieku to dzi¶ jest "czysto XV-wieczn±" ruin± lub te¿ nie ma jej wcale.
Przez wieki ¶piewano powszechnie w Polsce pie¶ñ o bitwie pod Zawichostem , gdzie w XIII wieku nasi przodkowie pokonali (bardzo krwawo) naszych kuzynów - Rusinów (pie¶ñ t± ¶piewano ponoæ na jarmarkach jeszcze w XVI wieku). Znik³a ona podpobnie jak tysi±ce innych pie¶ni ¶wieckich . Cieszmy siê zatem z tego co mamy i miejmy ¶wiadomo¶æ tego kto przechowa³ te teksty i melodie do naszych czasów.
A je¶li chodzi o wp³yw geopolityki na zachowane w Polsce zabytki to równie¿ zabytki ko¶cielne by³y niszczone przez naje¼d¼ców. W czasie Potopu - g³ównie one pada³y ofiar± szwedzkiego ¿o³dactwa z przyczyn "ideologicznych".
Mia³em kiedy¶ zabawne zdarzenie z niemieckim historykiem sztuki . Zaprowadzilem go do prze¶licznej katedry w Sandomierzu. Po wielu "ochach" i "achach" z jego strony nad unikalnym "kalendarzem martyrologicznym" na ¶cianach katedry , wyra¿nie zgorszony i zbulwersowany wyrazi³ pretensjê ,¿e tak piêkny gotycki ko¶ció³ "spaskudzono" barokowym wystrojem. Tu w¶ciek³em siê i jadowicie wycedzi³em po niemiecku : "Mein lieber Herr, in diesem Lande hat seit der Haelfte des siebzehnten Jahrhundert jede Raeuberbande Europas gewuehlt"- co siê t³umaczy: Mój drogi Panie, w tym kraju od po³owy XVII wieku grasowa³a ka¿da banda zbójecka Europy.
Mimo ¿e by³ Niemcem (a mo¿e wla¶nie dlatego) ,zrozumia³ .
Dziêki, k³aniam siê.
@ Tomek z Prawiednik
¦wiête s³owa- masz 100% racjê co do problemu istnienia zabytku jako ¿yj±cego i zmieniaj±cego siê organizmu. Nie ma co winiæ nie¶wiadomych u¿ytkowników- z drugiej strony w przypadku wspó³czesnych przeróbek pozostaje tylko kwestia celowo¶ci czê¶ci z nich ( kucie instalacji elektrycznej przez ¶rodek fresku kiedy mo¿na bokiem). Sandomierz ? No w³a¶nie- kwestia usuwania obrazów zabytkowych dlatego ¿e sta³y siê niewygodne...
@ Ludka
Zawsze do us³ug
Takst po Polsku idzie tak:
Chrystus zmartwychwstan jest,
nam na przyk³ad dan jest,
i¿ mamy zmartwych powstaæ,
z Panem Bogiem królowaæ. Alleluja!
Le¿a³ trzy dni w grobie,
da³ bok przebiæ sobie,
bok, rêce, nogi obie,
na zbawienie tobie. Alleluja!
Trzy Maryje posz³y,
drogie ma¶cie nios³y,
chcia³y Chrysta pomazaæ,
Jemu cze¶æ i chwa³ê daæ. Alleluja!
Gdy na drodze by³y,
tak sobie mówi³y:
Jest tam kamieñ niema³y,
a któ¿ nam go odwali? Alleluja!
Powiedz nam Maryja,
gdzie¶ Pana widzia³a?
Widzia³am go po mêce,
trzyma³ chor±giew w rêce. Alleluja!
Gdy nad grobem sta³y,
rzek³ im anio³ bia³y:
Nie bójcie siê, Maryje,
zmartwychwsta³ Pan i ¿yje! Alleluja!
Jezusa szukacie?
Tu go nie znajdziecie,
wsta³-ci z martwych, grób pusty.
Oto ¶miertelne chusty. Alleluja!
£ukasz z Kleofasem,
obaj jednym czasem
szli do miasteczka Emaus,
Spotka³ ci ich Pan Jezus. Alleluja!
B±d¼my wiêc weseli
jak w niebie Anieli,
czego¶my po¿±dali,
tego¶my doczekali. Alleluja!
Je¶li kto¶ by szuka³ pie¶ni religijnych, to ich trochê znam...
Z Bogiem!
Dalsze zwrotki od czwartej wzwy¿ s± raczej kalk± z innej pie¶ni o podobnej rytmice, zosta³y dodane gdzie¶ w okolicach XVI wieku. Najstarszy tekst po polsku rzeczywi¶cie tak jak poda³ Tomasz Nawrot brzmia³ "Chrystus zmartwychwsta³ je[st]" (XIV w.). Orygina³ tego gradua³u niestety zagin±³. Trochê zmienia³a siê te¿ przez wieki melodia, acz nie a¿ tak jak w Niemczech, gdzie obecnie ¶piewa siê tê pie¶ñ do muzyki M. Lutra (zobacz porównanie ³aciñskiego pierwowzoru, jednej z wersji XII-wiecznych i wersji Lutra wklejone poni¿ej z niemieckiej wikipedii.de). W najstarszych rkp niemieckich jest kilka wersji s³ów do tej pie¶ni, w tym wersja z incipit Christ der ist erstanden, von des Todes Banden (wersja znana z kodeksu Sankt Emmeram zawieraj±cego utwory z lat 1370–1450, a pó¼niej pojawia siê w ¶piewniku u Arnolda von Brucka w 1544 r.), która, prawdê powiedziawszy, na moje ucho najlepiej pasuje do melodii.
To jest wersja lo-fi g³ównej zawarto¶ci. Aby zobaczyæ pe³n± wersjê z wiêksz± zawarto¶ci±, obrazkami i formatowaniem proszê
kliknij tutaj.