Witam, przeczyta³em ostatnio w Historji Ubiorów Marji Gutkowskiej (strona 37), ¿e w XIII wieku bielizna (koszula- chemise i krótkie spodenki- braie) by³y farbowane szafranem zgodnie z nakazem ówczesnej mody. Interesuje mnie, jak takie farbowanie przeprowadziæ. Pozdrawiam

szafranem?? To chyba taniej wyszywaæ z³ot± nici±;) Zapewne chodzi o kurkumê, zwan± szafranem indyjskim, gdy¿ prawdziwy szafran z krokusa jest przypraw± potwornie drog±

Zygmunt! To Ty ¿yjesz? Kamieñ spad³ mi z serca...

No, na pewno farbowanie bielizny (z za³o¿enia ukrytej) szafranem z szafranów (naukowa nazwa krokusa) by³oby jak palenie w piecu dolarami. Jeden gram proszku wymaga³ przerobienia nawet kilkuset kwiatów. Baby wielkanocne to jeszcze, jeszcze... Ale z drugiej strony, czy¿ nie znamy multimilionerów, którzy w³a¶nie w takich gestach siê lubuj±? Kto wie, kto wie...

Przytoczê cytat: "Bielizna ówczesna, wed³ug wymagañ mody, musia³a byæ zabarwiona na ton lekko ¿ó³tawy szafranem, podobnie jak chusty niewie¶cie noszone na g³owie"

To interesuj±ce pytanie, czy chodzi o szafran z szafranów czy te¿ kurkumê. Jest jaki¶ sposób, by to zweryfikowaæ?
Ponadto mimo warto¶ci dzie³a Gutkowskiej, jest ju¿ mocno przestarza³e, wiêc mo¿e to kolejny (chocia¿by po dublecie w XIII w ) b³±d?

Mo¿e chodzi o kolor o tym odcieniu zwyczajnie, czy to jest na podstawie jakiego¶ t³umaczenia? Istnieje pojêcie koloru "szafranowego". Raczej py³kiem z krokusów by tego nie farbowali...

Szafranu u¿ywano do farbowania ko³nierzy dla króla Karola I-go (w: "Patterns of fashion 4", fragmenty "The Academy of Armory or Store-house of Arms", 1688) tak wiêc nie chodzi o problem czy u¿ywano ale kogo by³o na to staæ.

Edit: W XVI wieku mieszkañcy Irlandii farbowali lniane koszule szafranem! Tak wiêc pojawia siê problem czy aby na pewno by³ on zbyt drogi...

W XII i XIII wieku s± wzmianki o farbowaniu szafranem ale jedwabiu a nie lnu. Moda ma pochodziæ z islamskiej czê¶ci Hiszpanii. Podobno w XII-wiecznym niemieckim manuskrypcie jest wzmianka o procesie farbowania jedwabiu szafranem. Podobno w XIII-wiecznej literaturze z Pn. Francji pojawiaj± siê satyryczne uwagi o kobietach farbuj±cych swe podwijki szaftanem (jako wyraz zbytku).

Najtañszym ¿ó³tym barwnikiem bêdzie wywar z ³upin cebuli ale stosowanie go na bardzo cienki, bielony len na welony (w ¶redniowieczu uzyskanie takiej tkaniny trwa³o miesi±cami) to ¿art.

My¶lê, ze mo¿na by by³o spróbowaæ jeszcze jednej ro¶liny: krokosza barwierskiego, zwanego te¿ fa³szywym szafranem.

Kolor ro¶liny jest podobny, zapach te¿ lekko szafranowy, inna nazwa "saflor" nawi±zuje do szafranu, a koszt to ok 21 z³otych polskich za 100 g.