Kaya! Na tym obrazie widaæ dwa rêkawy. Oba podobnie skonstruowane:
Jeden z naszyt± lub w jaki¶ sposób doczepion± bi¿uteri±. Byæ mo¿e s³u¿y³a ona jako ozdoba i nie pe³ni³a funkcji broszki. Trudno jest to oceniæ przy tak ma³ej ilustracji.
http://www.wga.hu/art/h/honthors/2/12orange.jpgWróæmy do meritum sprawy:
Pytanie pierwsze brzmia³o: "jestem na etapie poszukiwania jaki¶ materialow na temat XVII wiecznych gorsetow z dosznurowanymi rekawami?
tak mi sie wydaje ze one byly doczepiane na sznurkach, bardzo prosze o jakes informacje i ewentualnie przyklady w sztuce... "
Mamy tu ogólne pytanie o XVII wiek bez sprecyzowania o co chodzi. St±d moja odpowied¼. Poniewa¿ trochê to zagmatwa³am pisz±c o wszystkim od pasa do szyi, teraz postaram siê trochê wyprostowaæ. Warto zwróciæ uwagê na pu³apki dotycz±ce nazewnictwa. Gorsetem mo¿na nazwaæ stanik, sznurówkê, kaftanik i ogólnie czê¶æ od pasa w górê.
Najpierw definicja czym jest gorset:
Za:- Maria Borejszo "Nazwy ubiorów we wspó³czesnej polszczy¼nie"
Gorset: "ozdobny kaftanik bez rêkawów wk³adany na bluzkê lub koszuê"
Kszta³tniczek - dawn. stanik, obcis³y gorsecik ¶cagany tasiemkami.
Stanik: "1 czê¶æ bielizny damskiej okrywaj±cej i podtrzymuj±cej piersi; biustonosz;
2 czê¶æ sukni od ramion do pasa; stan;
3 wciêty kaftanik bez rêkawów,(...) noszony na bluzce lub koszuli, bêd±cy czê¶ci± kobiecego stroju;
gorsetStan: czê¶æ ubioru, czêsto oddzielnie skrojona i podszyta, okrywaj±ca cia³o od ramion do pasa lub tylko okolice talii
Sznurówka - dawn. sznurowany
stanik kobiecy;
gorsetA teraz za Iren± Turnau "S³ownik ubiorów"
Gorset (gorselet, garszulecik, korselet, korset, korszulet, fr. corset):
1 ró¿nej d³ugo¶ci mêskie okrycie, niekiedy z rêkawami, noszone na zbrojê od po³ XII do XV wieku
2) w XIV - XVI w. w modzie zachodniej - suknia kobieca sznurowana z przodu
3) w Polsce okre¶lenie to, u¿ywane wymiennie z kszta³tem, oznacza stanik, zazwyczaj usztywniony fiszbinami lub drutami, noszony w XVII - XIX wieku
4) w pol. stroju ludowym wciêty kaftanik sukienny lub jedwabny, bez rêkawów, zwykle z g³êbokim dekoltem czêsto wykoñczony w pasie z±bkami, bogato haftowany, noszony na koszuli, pó¼niej na koszuli lub bluzce.
Stan (stanik) - górna czê¶æ kobiecej odzie¿y podtrzymuj±cej biust, noszona na bieliznê, czê¶ciej na koszulê lub suknie jako ozdobny ubiór. Tak¿e okre¶lenie górnej partii cia³a od ramion do pasa.
Kszta³t: (ksta³t) - czê¶æ kobiecej bielizny formuj±ca biust wed³ug zmiennych wymogów mody. Od XVI w. w Polsce s³u¿y³ do tego celu obcis³y
kaftanik, uszyty z mocnych tkanin i usztywniony fiszbinami lub metalowymi drutami. W kszta³cie XVI w. kobiety nosi³y rodzaj klatek z metalowych drutów. Ró¿ne formy kszta³tu s³u¿y³y do podtrzymywania biustu i zwê¿enia sylwetki w pasie za pomoc± sznurowañ. Kszta³t w XVI - XVIII w. noszono na koszulach i uzupe³niano wy¶ció³kami i podk³adkami. Dopiero kszta³t w XVIII w. zast±pi³y go opaski. W ubiorach mieszczañskich i ludowych noszono najczê¶ciej dopasowane kaftaniki sznurwane na koszulach.
"S³ownik terminologiczny sztuk piêknych"
Gorsecik - wciêty kaftanik bez rêkawów, noszony przez kobiety na sukni, bluzce, czy koszuli; w Polsce u¿ywany od XVI w. Gorcecik ma z regu³y g³êboki dekolt, z przodu jest sznurowany, w pasie wykoñczony pó³kolistymi lub trapezowatymi zêbami; szyty z sukna, aksamitu, jedwabiu albo brokatu.
Gorset (
sznurówka)- czê¶æ bielizny kobiecej noszona pod sukni± dla uzyskania po¿±danego kszta³tu biustu, talii, bioder; u¿ywany w XIV - XX w., wykonywany z tkanin lnianych, bawe³nianych lub jedwabnych, usztywniany fiszbinami lub bryklami; dawn. korset, z fr. corset).
Kszta³t, kszta³ciczek - suknia kobieca z obcis³ym stanikiem lub sam stanik, noszona na bia³ej ozdobnej koszuli z d³ugimi rekawami, u¿ywana przez dziewczeta i m³ode kobiety w Polsce w 2 po³. XVI wieku i 1 po³. XVII w. (dawn. ksta³t, z niem. Gestalt)
Irena Turnau "Ubiór narodowy w dawnej Rzeczypospolitej"
Kszta³t -
gorset formuj±cy biust wed³ug aktualnej mody. W koñcu XVI w. kszta³ty usztywniano i szyto z p³ótna. Szyto je tak¿e z drogich tkanin i noszono na sukniach lub koszulach jako bluzki.
G±ska: - suknia damska i tak¿e kaftan mêski w pierwszej po³owie XVII wieku, zawsze z wyd³u¿onym przodem na wzór gêsiej szyi tak jak w hiszpañskim wamsie. (Rychlewska podaje: Wams - odpowiednik hiszpañski jubon, polski kitlik.)
Wreszcie Maria Gutkowska-Rychlewska:
Gorsecik z rêkawami (corsettel) - przelegaj±cy stanik z waskimi rekawami, "rekawkami suchymi", odpowiednik polskiej jupeczki dopasowanej (1 po³. XVIII w. Kitowicz)
Corps -fr.;
sznurówka kobieca lub dziewczêca, usztywniona na fiszbinach od XVII w., przód czêsto zdobiony galonami.
Na koñcu Francois Boucher -w angielskiej wersji historii mody pojawia siê wyja¶nienie
Corset - 17th century: Garment for upper part of woman's body, with or without sleeves