Zacz±³em siê zastanawiaæ, na ile w temacie Scytów pomocne w rekonstrukcji s± zabytki o charakterze ikonografii?

Scytowie mieli wszak niez³ych z³otników, ogl±da³em próbki ich wyrobów. Nie mia³em zdjêæ w lepszej rozdzielczo¶ci, a i tak by³em zaszokowany jako¶ci± i precyzj±, od s³ynnej lwicy, która jest przedstawiona niemal manierystycznie i secesyjnie, po bardzo realistyczne i drobiazgowo dopracowane miniaturowe rze¼by zwierz±t np. na naszyjniku z muzeum w Budapeszcie (po prawej).

S± przecie¿ w¶ród nich i przedstawienia samych Scytów, np. s³ynna figurka dwóch je¼d¼ców podczas odpoczynku z pochówku w Kul Oba (IV w. p.Chr.), ponoæ nie maj±ca sobie równych je¶li chodzi o drobiazgowe oddanie szczegó³ów ubiorów i rzêdu koñskiego (po lewej).

Czy korzystacie podczas rekonstrukcji z takiego typu ¼róde³, czy s± przydatne?

Witaj!

Nie, nie korzystam z ikonografii, jak równie¿ z ogólnych opisów na temat kultury scytyjskiej. Zreszt± w swoich poszukiwaniach trafi³em na reprodukcje znalezisk/ikonografiê o bardzo dobrej jako¶ci.

Ilo¶æ znalezisk kultury materialnej zwi±zanych z kultur± Pazyryk jest olbrzymia. Stroje, wyposa¿enie, przedmioty codziennego u¿ytku zachowa³y sie dziêki wiecznej zmarzlinie w doskona³ym stanie. Nie ma tutaj miejsca na domys³y. W odró¿nieniu od innych zakresów RR problemem jest nadmiar, a nie brak wzorców. Do tego dochodzi bogate wzornictwo o unikalnym charakterze - precyzyjne przedstawienia zoomorficzne z drewna i skóry pokryte z³ot± foli±.
Wiele dok³adnych znalezisk zdobieñ z filcu.

Rzêdu koñskiego jeszcze nie zd±¿y³em opracowaæ - nadmiar materia³ów.

Ikonografia to tylko wyobra¿enia artysty o przedstawianym przedmiocie, uproszczenia wynikaj±ce ze sposobu wykonania "przedstawienia", zale¿no¶ci "ideowe"/cel, maniera przedstawiania i parê innych.

O bogactwie wzorów mo¿na siê przekonaæ przegl±daj±c dok³adnie opracowany przeze mnie zbiór materia³ów Kultura Pazyryk. Jest tam prawie wszystko i praca na kilka ³adnych lat.

To czego mi brakuje i tak nie znajdê w ikonografii: narzêdzia, siedziby i parê innych.

Dodatkowo - wtórne opracowania na podstawie ikonografii odno¶nie ogólnie pojêtych Scytów (m.in. Osprey) nijak siê maj± do faktycznych znalezisk w A³taju, Tuwie i Mongolii.

pozdrowienia Vislav

p.s. np. w stosunku do tekstyliów dysponujê w tej chwili dok³adnymi opisami nie tylko rodzaju tkanin, ale równie¿ dla ka¿dego odrêbnie znaleziska opis metod tkania, ilo¶æ nitek/cm osnowy i w±tku, grubo¶æ nici itp.

A kolejny aspekt z³ota Scytów... Ich stroje by³y, chyba powszechnie, do¶æ gêsto zdobione naszytymi na materia³y i skórê, wyt³aczanymi seryjnie przez wyklepywanie na matrycy ze z³otej blachy, "nabijkami". Zdobiono tak stroje, zdobiono te¿ z³otem broñ.

Czy Ty, Vislavie, albo kto¶ z Twoich znajomych, przymierzali¶cie siê do rekonstrukcji takich elementów?

P.S. Z³oto kosztuje, to jasne, ale cienka blaszka to najtañsza ozdoba z mo¿liwych. Dla mniej ortodoksyjnych odtwórców: mied¼ siê dobrze galwanizuje...

Witaj!

Tak siê sk³ada, ¿e w kulturze Pazyryk wystêpuje olbrzymia ilo¶æ aplikacji naszywanych na odzie¿. Jednak technika wykonania by³a inna. S± to wyj±tkowo precyzyjnie i ciekawie ze strony artystycznej wykonane przedstawienia zoomorficzne z drewna i skóry - nastêpnie by³y pokrywane cienk± foli± ze z³ota.
Do tego dochodzi du¿a ilo¶æ aplikacji z filcu i ze skóry o wiêkszych rozmiarach naszywanych m.in. na czapraki i pokrycia siode³.

Mo¿na przypuszczaæ, ¿e ta metoda by³a stosowana i na innych obszarach, jednak jej ¶lady przetrwa³y wy³±cznie w sprzyjaj±cych warunkach wiecznej zmarzliny.

W naszych dzia³aniach rekonstruktorskich podjêli¶my próby odwzorowywania aplikacji m.in. Vislav oraz
Rosamar (Rosamar wrzuæ lepsze fotki)

Dalsze dzia³ania bêd± wymaga³y doskonalenia umiejêtno¶ci snycerskich i dopiero przy dobrych efektach pracy z drewnem u¿ycie z³otych folii.

Wy¿ej podane przez Ciebie przyk³ady praktycznie nie wystêpuj± w znaleziskach kultury Pazyryk i nie ma sensu podejmowaæ siê ich rekonstrukcji.

Pierwsze nasze podej¶cia do odtwarzania kultury stepowej wi±za³y siê z poszukiwaniem miejsca i czasu. Wybór kultury Pazyryk by³ dzia³aniem ¶wiadomym w³a¶nie ze wzglêdu na du¿± ilo¶æ znalezisk materia³ów pochodzenia organicznego i bardzo ciekawe zdobnictwo. Nie ma ¿adnej potrzeby "miksowania" ikonografii z ze stosunkowo ma³± ilo¶ci± znalezisk z ró¿nych metali na dodatek pochodz±cych ze stosunkowo rozleg³ych obszarów.

Sama broñ jest stosunkowo s³abo reprezentowana - ciekawsze wzory by³y odlewane z br±zu. Wyroby z ¿elaza s± stosunkowo proste bez ¶ladów zdobieñ.

Najbardziej rozwiniête zdobnictwo to rz±d koñski i ca³a reszta z tym zwi±zana - niestety bez umiejêtno¶ci snycerskich na bardzo wysokim poziomie, trudno jest uzyskaæ zadowalaj±ce efekty.

pozdrowienia Vislav

Dziêkujê jeszcze raz za wyczerpuj±ca odpowied¼. Faktycznie bogactwo zabytków predystynuje szczególnie kulturê Pazyryk do rekonstrukcji, niezale¿nie od z³ej s³awy, jak± zapewnili tym nomadom nasi antyczni poprzednicy.

Co do zamieszczonych przeze mnie aplikacji, s± to istotnie zabytki bli¿sze geograficznie obszarom ¶ródziemnomorskim, a czê¶æ okr±g³ych nabijek/przyszywek bywa interpretowana jako wyrób grecki b±d¼ inspirowany wzornictwem greckim, Pazyryk za¶ to obszar wp³ywów wschodnich (¶rodkowo-azjatyckich i chiñskich).

Jeszcze a propos broni, znalaz³em na jednym z serwisów aukcyjnych co¶, co opisano jako rêkoje¶æ scytyjskiego miecza lub sztyletu, i jesli opis jest prawid³owy, by³aby ona zdobiona (zapewne na g³owicy w formie "antenek") analogicznymi, symetrycznymi z³otymi blaszkami o zoomorficznej formie (zob. za³±cznik).

Oczywi¶cie, trzeba pamiêtaæ, ¿e wyeksplorowano na pocz±tku najwiêksze kurhany a wiêc zapewne najbogatsze stanowiska (z poprawk± na to, ¿e niektóre zosta³y w przesz³o¶ci okradzione). To, co wy³ania siê z przesz³o¶ci to kultura materialna arystokracji plemiennej. Profil przeciêtnego wojownika mo¿e pozostawaæ wiêc wiêksz± zagadk±, bo ubo¿sze groby nie przechowa³y siê a¿ tak dobrze (zmarzlina utrzymywa³a siê w komorach wielkich grobowców tylko lokalnie, wskutek izolacyjnych w³asno¶ci nadsypanego kamiennego kurhanu). Mniej kompletne by³o te¿ z pewno¶ci± wyposa¿enie, które trafia³o do pochówku.

P.S. Wypada mi poprawiæ tytu³ tematu z "ikonografii" na adekwatniejszy "z³oto Scytów", co niniejszym czyniê. Je¶li uwa¿asz ¿e powinien brzmieæ inaczej, nie miej oporów ¿eby go poprawiæ, a je¶li stwierdzisz, ¿e temat nie wnosi nic istotnego, feel free i skasuj go po prostu.
Pozdrawiam,

Andrzej / Viator

Witaj

Temat spokojnie mo¿e pozostaæ jako ¶wiadectwo, ¿e w niektórych wybranych obszarach rekonstrukcji ikonografia i analogie maj± tutaj drugorzêdne i bardzo pomocnicze znaczenie. W naszym przypadku s± to rysunki naskalne i niektóre zakresy aktywno¶ci jak np.narty, uzbrojenie ochronne i kilka innych.

Okre¶lenie Profil przeciêtnego wojownika zamieni³bym na profil przeciêtnej koczowniczki/koczownika lub nomada. Tak jak pisa³em wcze¶niej broñ i uzbrojenie ochronne stanowi± ma³± ilo¶æ znalezisk. Równie¿ zainteresowania naszej grupki koncentruj± siê g³ównie na realiach codziennego ¿ycia i wêdrówki - w tym g³ównie to co cechowa³o t± kulturê, czyli je¼dziec i olbrzymie znaczenie konia. Potwierdzaj± to zreszt± znaleziska wyj±tkowo bogato i fantazyjnie zdobionych rzêdów koñskich, oraz same konie jako niezbêdny element pochówku.

Jak ju¿ cytowa³em w innym temacie - wolimy klimatyczne wêdrówki konne i spotkania zwi±zane z archeologi± eksperymentaln±, ni¿ 'eventy' i turnieje.

pozdrowienia Vislav