Witam.

W jedyn z postów odno¶nie impregnacji namiotów przeczyta³em, ¿e mo¿na impregnacji dokonaæ z pomoc± dziegciu. Jako ¿e eksperymentowali¶my z pokostem lnianym ju¿ i nic z tego nie wysz³o (kompletnie siê nie nadaje), sprawdzamy dalej, tym razem chc±c wykorzystaæ dziegieæ. Tylko ¿e nie wiemy absolutnie gdzie toto kupiæ. Mo¿e kto¶ wie ??

Pewien nie jestem, ale jedna kolezanka z Akad.Roln. mówi³a mi kiedy¶, ¿e mo¿na go znale¼æ w specjalistycznych sklepach dla ludzi je¿d¿acych konno - co¶ siê onym koniom za pomoca tego¿ dziegciu robi - ale nie mam pojêcia co... jak znajdê co¶ przecyzyjniejszego to napiszê...
papa

Dziegieæ to produkt suchej destylacji drewna (Smo³a drzewna). Mo¿na go sobie samemu wydestylowaæ, ale trzeba do tego duuu¿o czasu i drewna. Ten do kupienia w koñskich sklepach s³u¿±cy do zabezpieczania kopyt ma ju¿ niewiele z tym historycznym wspólnego. Jest wzbogacony o ¶rodki przeciwgrzybicze i inne takie lecznicze.
My¶lê jednak, ¿e nie bêdzie siê tym da³o zaimpregnowaæ namiotu. Jest to ciemnobr±zowa ma¼ o baaardzo intensywnym zapachu (jakby skoncentrowany dym + ¿ywica), nie wysycha, brudzi ca³y czas. Mo¿liwe, ze kiedy¶ tego u¿ywano do impregnacji materia³u, ale dzisiaj raczej tego nie widzê. Co¶ o produkcji powinno byæ na www.dymarki.pl , ale teraz akurat strona nie dzia³a.

Do impregnacji namiotów najlepszy jest wosk pszczeli,nie ma nic lepszego.Mo¿na go kupiæ w ka¿dej spó³dzielni pszczelarskiej lub u samego pszczelarza.(14-16 zlotych za kg) Dobre mazid³o do zaipregnowania namiotu mo¿na zrobiæ w nastêpuj±cy sposób.
Proporcje:
250 gram wosku pszczelego
0,5 litra tempertyny balsamicznej
Receptura:
Wzi±¶æ wosk pszczeli i stopiæ na wolnym ogniu.Jak wosk bêdzie jeszcze p³ynny to nalezy powoli dolewaæ tempertyny,ci±gle mieszaj±c.Na tkaninê nakladaæ najlepiej w stanie p³ynnym przy pomocy szmatki,równocze¶nie mocno wcieraj±c w p³ótno.Oczywi¶cie je¶li mazidlo bêdzie zbyt geste mo¿na je jeszcze rozcieñczyæ tempertyn±.Im rzadszy roztwór,tym ³atwiej siê wch³ania w material.Impregnacjê nale¿y przeprowadzaæ w s³oneczny i ciep³y dzieñ,¿eby tempertyna szybko wyparowa³a Mozna siê nie¼le nawci±gaæ.Wszystkie te sk³adniki by³y dostêpne w ¶redniowieczu.Ja osobi¶cie wspomnianego mazid³a u¿ywam do impregnacji napoleoñskich namiotów i p³óciennych wiader.Owe mazid³o te¿ siê super nadaje do impregnacji drewna,oraz po wypolerowaniu we³nianym ga³gankiem nadaje super po³ysk,tak jak politura
Powodzenia
Horhe
caporal-1e bataillon Artillerie a Pied de l'Duchesse d'Varsovie-Forteress Dantzig

Dzieki, akurat mam dostep do duzej ilosci wosku pszczelego, wiec bede probowal. Dzieki jeszcze raz.

Zapomnia³em dodaæ parê s³ów o bezpieczeñstwie przy impregnacji.Póki ca³a tempertyna nie wyparuje odradzam zbli¿ania siê z otwartym ogniem do namiotu,bo sp³onie jak Zeppelin!!!! Jak siê dobrze zaimpregnuje,to nie ma mo¿liwo¶ci,¿eby przmok³o.Moje p³ócienne wiaderka nic,a nic nie przeciekaj±
W zasadzie omawiane mazid³o jest wszechstronnego uzycia.Mo¿na nim ponadto zabezpieczaæ ¿elazo i stal od rdzewienia,a tak¿e mo¿na tym specyfikiem woskowaæ skórê.
Wszystko bedzie epokowo

Wiecie, nie mam jakich¶ konkretnych informacji ale zapryja¼nieni medycy na d¼wiêk s³owa "dziegæ" krzywi± sie i sugeruj± unikanie tej¿e substancji. Twierdz± ¿e jest niebezpieczna dla zdrowia... Sam nie wim co o tym s±dziæ, jak bede mia³ jakies pe³niejsze informacje dam znaæ.

Nie "dziegæ" tylko DZIEGIEÆ.
Co do tych medyków,to radzi³bym im zrezygnowaæ ze studiów czy te¿ pracy zawodowej skoro nie maj± pojêcia,¿e do tej pory ten specyfik stosuje siê w dermatologii,do leczenia chorób skórnych.Zapewne w ¶redniowieczu tez do tego typu zabiegów u¿ywano dziegciu.
Jak ktos jest z Bieszczad,to niech zmyka do lasu i szuka wêglarzy,co robi± wêgiel drzewny.
Dziegieæ,smo³a drzewna,metanol i wêgiiel drzewny powstaj± w procesie suchej destylacji drewna,wiêc owi wêglarze powinni mieæ i pojêcie o dziegciu.
Jak kto¶ znajdzie wytwórcê,to niech poda namiary,bo poszukujê wêgla drzewnego z dêbiny,brzozy lub lipy.

Czo³em!

Mam pytanie co do impregnacji woskiem - czy nie bêdzie siê on wykruszaæ z materia³u (na zgiêciach), jak bêdê sk³ada³ namiot?
A jak ze znoszeniem upa³u przez tak potraktowan± tkaninê? Nie lepi siê?

Pozdrowienia

Marcinie,
I tu w³a¶nie uwidacznia siê wy¿szo¶æ wosku pszczelego nad parafin±.Parafina nie jest tak plastyczna jak wosk pszczeli.W impregnacji namiotów najwa¿niejsze jest to,¿eby materia³ nawoskowaæ na wskro¶,a nie tylko robiæ woskow± skorupê od zewn±trz.W sumie, im rzadszy roztwór wosku pszczelego w terpentynie balsamicznej,to tym lepiej siê zaimpregnuje.Chodzi o to,¿eby wosk znalaz³ siê we w³óknach,a nie na powierzchni.
Mocny upa³ czy te¿ s³oñce s± naturalnym sprzymierzeñcem w takim rodzaju impregnacji,bo od temperatury wosk siê rozchodzi po w³óknach,dlatego najlepiej impregnowaæ w gor±ce lato,ale teraz mo¿na te¿ impregnowaæ,tylko trzeba sobie pomóc u¿ywanym i niepotrzebnym ¿elazkiem na 1 stopniu ciep³a.
Jak jest ciep³o,to lepi siê minimalnie,ale to dodaje epokowego uroku
Na pewno nie lepi siê a¿ tak mocno jakby klei³ siê namiot impregnowany dziegciem.
Odbiegaj±c od tematu woskowania,to s³ysza³em o pewnym ¶redniowiecznym sposobie impregnacji namiotów.Trzeba postawiæ namiot,a w ¶rodku wykopaæ do³ek w ziemi na malutkie ognisko .Naprawdê maleñkie,¿eby namiotu nie spaliæ!!!!! Nastepnie trzeba wzi±æ wierzbowe szczapy drewna (równie dobrze mo¿e byæ drewno z czere¶ni,¶liwki lub wi¶ni-musi byæ smoliste),zrobiæ stosik,zapaliæ i zamkn±æ namiot.W ten sposób w tkaninê wniknie smo³a drzewna,ale w odpowiedniej ilo¶ci.Ja tego sposobu nie u¿ywa³em,ale jak kto¶ lubi eksperymentowaæ,to proszê bardzo i czekamy na relacjê z do¶wiadczeñ Przekazujê tylko to co s³ysza³em!!!!Wydaje mi siê,¿e dotyczy to jedynie du¿ych i wysokich namiotów,bo ma³y móg³by pój¶æ z dymem????

Oj Horhe, troche z tym przesadzi³e¶... Ci medycy znaja sie na tym lepiej ni¿ Ty. A dziegciu nie u¿ywa sie ju¿ obecnie tak chêtnie jak kiedy¶. To, ¿e jest/by³ wykorzystywany w lekach wcale nie oznacza ¿e nie jest truj±cy. Du¿a czê¶æ leków zawiera trucizny, np. atropinê, arszenik - tak, tak to nie pomy³ka! Co do szkodliwo¶ci jest tak samo szkodliewy jak np. opary nafty. Tak wiêc odradzam zaci±ganie siê - choæ od razu sie tym nie otrujesz. Po prostu zalecam ostro¿no¶æ przy kontaktach z substancjami zawieraj±cymi wêglowodory aromatyczne.

Uwa¿am ¿e powiniwnem o tym wspomieæ przez grzeczno¶æ - tu chodzi o Wasze zdrowie!

Hmmm dla konia dobre,a dla cz³owieka nie??
Akurat tak siê sk³ada,¿e mam pewne bezpo¶rednie powi±zania z medycyn±,tyle ¿e z naturaln±.
Ale nie o medycynie tutaj pisaæ bêdziemy,choæ warto wspomnieæ opinie lekarzy z XVII-XIX twierdz±cych,¿e rtêæ miala dobre w³asciwo¶ci w leczeniu wrzodów,czy te¿ grzybicy.

Co do nafty,to jest ok.W szczególno¶ci ta medyczna,oczyszczona.Nie ma nic lepszego na zapalenie zatok czy te¿ na zapalenie gardla.
Uwa¿am,¿e chodz±c po ulicach wdycha siê chyba gorsze opary od wêglowodorow aromatycznych.
Banito,wobec tego co piszesz,to nale¿y uwa¿aæ nawet na paste do butów,naftowe lapki pokojowe itp.Podchodz±c do tego tematu w ten sposób,to chwile spêdzone przy obozowym ognisku mo¿na okresliæ jako szkodliwe przebywanie w smogu.Czy Ty bynajmniej nie przesadzasz????
Nikt nie mówi³,¿e wdychanie oparów terpentyny(to nie nafta) jest zdrowe!!!
Ja wiem co znaczy znaczek "X" na pomarañczowym tle
Amatorom mocnych wra¿eñ mogê jedynie napisaæ,¿e od tego ¿adnych halucynacji miec nie bêd±,chyba ¿e od bólu g³owy.W³a¶nie dlatego wspomina³em,¿e nale¿y robiæ to na powietrzu i w ciep³y dzieñ,by szybciej tempertyna wyparowa³a.
U¿ywania wspó³czesnych impregnatów szczerze odradzam,bo:
-s± nieskuteczne
-nietrwa³e
-rozpuszczalniki s± zazwyczaj toksyczne (Tri,Benzen itp)
-ma³o wydajne i drogie

LUNATEN i NAFTA to nie TEMPERTYNA BALSAMICZNA ostrzegam przed m±dro¶ciami sprzedawczyñ,bo kiedy¶ chciala mi wcisn±æ jeden z tych ¶rodków zamiast tempertyny,mówi±c ¿e to samo. No có¿,w sklepach chemicznych sporo oparów.
Nie dajcie siê przekrêcac !!!!!

P.S.Banito,reprezentujesz jakie¶ bractwo/stowarzyszenie,czy tez jeste¶ TYLKO wirtualnym rycerzem??

Obawiam sie ¿e wêdruj±c po ulicy wci±gasz m.in. wêglowodory aromatyczne S± one czê¶ci± paliw p³ynnych (czy moze raczej ich spalin...).

nie zarzucam Ci nieznajomo¶ci tematu - ja te¿ nie s±dzi³em ¿e substancja drewnopochodna mo¿e byc w JAKIKOLWIEK sposób szkodliwa. naprawdê by³em zdziwiony. A koniem niestety nikt siê nie przejmuje, choæ faktycznie nie zalecam sugerowania sie koñmi... Zreszta one nie sa tak delikatne jak ludzie (nie mówiê tu o charakterze koni!!!! Niestety jest on na ogó³ lepszy ni¿ ludzki).

Nie nie przesadzam - naprawdê ognisko nie jest a¿ tak szkodliwe jak dziegice czy nafta ("zwyk³a", nie medyczna). Wiekszo¶æ klejów, past do butów i farb mo¿e byc uzywana TYLKO w dobrze wentylowanych pomiesczeniach, aby unikac przebywania w wydzielaj±cych sie oparach - bardzo szkodliwych. Te substancje to nie cyjanek potasu, od razu siê nie umiera, ale po paru latach... Mozna na cos zachororwaæ - i to tak nieuleczalnie

W dziale powitania znajdzies o mnie wiêcej - ja i moi znajomi tworzymy BARDZO nieformaln± grupê mi³o¶ników ¶redniowiecza, nie jeste¶my nigdzie zrzeszeni, nie prowadzimy zaci±gu - ot tacy wyjeci spod prawa banici, st±d moja xywka. Wirtualni rycerze... He he, to juz do tego dosz³o???

To jak,kto¶ w koñcu namierzy³ retorty,gdzie mo¿na odkupiæ dziegieæ???????
Fajnie by by³o kogo¶ dziegciem wysmarowaæ i w rozdart± pierzynê

jestem na fresze od niedawna i odkrywam sporo ignorancji. Mam nadziejê ¿e to brak wiedzy, a nie odporno¶æ na wiedzê. Po kolei:
Dziegieæ to produkt suchej destylacji(podgrzewania bez dostêpu powietrza) kory brzozowej, a nie drewna wiêc nie jest to to samo co smo³a drzewna uzuskiwana z ¿ywicznego drewna. Tak siê dowiedzia³em od pana Wojciecha Piotrowskiego z Muzeum Wykopalisk w Biskupinie, który od lat z powodzeniem wytwarza te substancje metod± wczesno¶redniowieczn±. Mo¿na go spotkaæ na ró¿nych imprezach (Chodlik, ¯elazne Korzenie, no i Biskupin)
Dziegieæ powszechnie u¿ywany w medycynie dermatologicznej jako panaceum na wszelkie choróbska i robactwo. Poza tym w garbarstwie (delikatne skóry juchtowe)oraz nat³uszczania lin powrozów i skór. Tak¿e do o¶wietlenia (kaganki i pochodnie)
Co do szkodliwo¶ci to stosowany zewnêtrznie jest 100% bezpieczny, za¶ (jak mówi przys³owie ³y¿ka dziegciu beczkê miodu psuje) szkodliwy byæ mo¿e, za¶ napewno potwornie gorzki gdyby go próbowaæ je¶æ. Odradzam. Zapach ma specyficzny, jak dla mnie to nawet mi³y, natomiast bardzo intensywny. Dla maniaków historyczno¶ci to my¶lê ¿e najpowszechniejszy zapach ¶wiata ¶redniowiecza i nowo¿ytno¶ci. Ca³e dzikie pola musia³y waliæ dziegciem jak (czosnek), nie przypadkiem sienkiewiczowski Bohun kamuflowa³ siê dziegciem przed oczyma lackimi Sam w Biskupinie maza³em siê t± mazi±, ale wszyscy "historyczni" odsuwali siê nieco, nosy XXwieczne
Pozdrawiam

PS. przys³owie apropos, XVII wieczne.
Pij i dobrze jadaj, ale z szewcem nie zasiadaj,
bo choæ zadek zapcha wiechciem, przeciê zawsze ¶mierdzi dziegciem!

Cofam to co powiedzia³em poprzednio. W przys³owiu chodzi o intensywny zapach nie o smak. Dziegieæ nie jest gorzki, jest ca³kowicie pozbawiony smaku. Mia³em okazjê ostatnio pokosztowaæ tego specyfiku, maj±c stanowisko obok stanowiska dziegciarzy (uczeñ pana Piotrowskiego- Kamil Nowik, pisz±cy magisterkê z dziegciarstwa na archeologii)

Stosowano t± substancjê na choroby dzi±se³, nie jedzono oczywi¶cie tylko ¿uto- Ótzi, cz³owiek z alpejskiego lodowca z koñca neolitu mia³ ¶lady dziegciu na zêbach

Witam
W ramach nabywanych do¶wiadczeñ z "wodoodporno¶ci±" w trakcie ostatniej zimowej wyprawy (przemakaj±ce buty) postanowi³em powróciæ do ubieg³orocznego pomys³u stworzenia stanowiska do produkcji smo³y drzewnej i dziegciu w skansenie w Wolinie.
Znalaz³em interesuj±ce materia³y Old way of tar production


Pro¶ba o dodatkowe informacje, rady praktyczne itp.

Pozdrowienia Vislav

Witam!
Marzy mi siê wycisn±æ trochê dziegciu.
Gdzie¶ czyta³em ¿e mo¿na tak: zrobiæ do³eczek, tam wstawiæ metalowe naczynko, do tego lejek szeroki, na lejku u³o¿yæ stosik drzewa ¿ywicznego /trzeba siê naszukaæ/ to wszystko nakryæ wiadrem metalowym, przysypaæ ziemi± krawêdzie wiadra /uszczelniæ/ i na tym wiadrze paliæ ognisko. Jak d³ugo nie wiem.

Czy to mo¿e zadzia³aæ?

S³ysza³em ¿e dziegciem smarowali siê p³yn±cy przez kana³ La Manche(?)

Pozdrawiam
komes z piszcza³k±

Czêsto pojawiaj± siê nie¶cis³o¶ci w nazewnictwie, wiêc wyja¶niam:
DZIEGIEÆ otrzymuje siê tylko i wy³±cznie z KORY BRZOZOWEJ,
mo¿na nazywaæ go smo³± ale smo³y otrzymywanej z ¿ywicznego drewna nie nazywamy dziegciem. Smo³ê uzyskuje siê najlepiej z karpiny czyli korzeni po ¶ciêtych drzewach iglastych, wykopywanej po kilku latach(4-7). W ¶redniowieczu nie u¿ywano do tego celu naczyñ metalowych tylko glinianych, ale ogólny opis jest w³a¶ciwy. Wygl±da³o to tak ¿e w do³ek wk³adano naczynie, na nim ustawiano drugie z sitowatym dnem(liczne otworki) które wype³niano bia³± cze¶cia kory brzozowej drobno porwanej (1-3 cm wst±¿ki) nakrywano dopasowanym wieczkiem i bardzo starannie wylepiano glin± ³±czenie naczynia dolnego z górnym i dekielka oraz ca³e górna naczynie aby uszczelniæ. Sztuka wypa³u polega na powolnym suszeniu i stopniowym zwiêkszaniu temperatury aby szczelno¶æ uk³adu by³a zachowana, bo przez wszelkie szczeliny i pêkniêcia produkt nam wyparuje i spali siê a nie skapie na dno dolnego naczynia.

MAZIARNIA czyli smolarnia na podstawie opisów XVIII i XIXwiecznych
Sk³ada siê ona z czê¶ciowo wkopanego w ziemiê leja o ¶rednicy kilku metrów i g³êboko¶ci ok 1,5m.z otworem w dolnej czê¶ci. Lej jest grubo oblepiony glin±. Pod lejem znajduje siê koryto odprowadzaj±ce smo³ê na zewn±trz, lub zbiornik na smo³e. Jako surowiec stosowano szczapê smoln± czyli drewno specjalnie w tym celu kaleczonych drzew iglastych, oraz karpinê czyli korzenie drzew, najlepiej po kilku latach od ¶ciêcia.Uk³ada siê i proces przeprowadza jak w przypadku mielerza do wêgla drzewnego.

MIELERZ do wypalania wêgla drzewnego na podstawie opisów XVIII i XIX wiecznych
Drewno ¶cinano zim±,pociête w kawa³kach ok 1 m. d³ i nie wiêcej ni¿ 9cm grubo¶ci sezonowano w s±gach do wiosny lub jesieni kiedy prowadzono wypa³. Majdan na którym prowadzono kurzenie musia³ byæ p³aski, os³oniêty od wiatru i w poblizu wody. Uk³adano stos ciasno wokó³ sto¿ka z podpa³k± i pala g³ównego. Z regu³y na majdanie ustawiani po kilka mielerzy tak ¿e jeden sech³, drugi wypala³ siê, kolejny styg³. Pryzmê mielerza ok³adano opon± zielon±(ga³êzie, igliwie, li¶cie) oraz opon± czarn± (mia³ wêglowy, gliniasta ziemia, ¶ció³ka, darñ itp). Na mielerz zu¿ywano 20- 200 m.2 drewna, liczy³ do 5 m. wysoko¶ci. PO wyschniêciu wyci±gano pal g³ówny i przez powsta³y otwór rozpalano(metoda staropolska) lub podobnie robiono otwór wentylacyjny pod mielerzem i rozpalano od do³u (metoda niemiecka od XVI wieku) podpaleniem i sterowaniem ogniem zajmowa³ siê mistrz. W czasie trwaj±sego ok 2 tyg. wypa³u nastêpowa³a redukcja objêto¶ci, mielerz siada³ ok 2m. Przy mielerzu czuwa³o stale (24 na dobê) co najmniej 2 kurzaczy(pomocników) Kontrola procesu polega³a na uszczelnianiu opony by nie dopu¶ciæ do pojawienia siê p³omienia na powierzchni stosu, oraz rozszczelniania kontrolowanego w celu podtrzymywania i sterowania procesu wewn±trz mielerza. O stanie procesu orientowano siê na podstawie osiadania i wybrzuszania opony, wydobywaj±cych siê gazów itp Niejednokrotnie trzeba by³o wchodziæ na stos po drabinach w celu uklepania i podsypania opony w górnej czê¶ci, co grozi³o zapadniêciem siê wg³±b, o ile powsta³ b±bel gazowy i opona nie by³a podparta zwêglaj±cym siê drewnem. Po wystudzeniu rozgrzebywano mielerz partiami, zasypyj±c tl±ce siê wêgle piaskiem i polewaj±c wod±.

Nie wiem czy p³ywaj±cy przez kana³ smarowali siê dziegciem, napewno uszczelniali i konserwowali swoje ³odzie jakimi¶ rodzajami smo³y drzewnej.

Witam
Dziêkujê Zygmuncie za obszerny opis.

Opis produkcji smo³y drzewnej jaki znalaz³em odpowiada opisowi maziarni.

Mam pytanie czy metoda produkcji dziegciu w glinianym naczyniu posiada swoj± nazwê?
Opis metody jest ciekawy i nie wymaga podjêcia dzia³añ na tak szerok± skalê jak maziarnia. Pozostaje tylko wykonanie i wypalenie odpowiedniego "sprzêtu" z gliny. "Szczelno¶æ" jest wa¿na nie tylko ze wzglêdu na mo¿liwo¶æ "wyparowania" produktu, ale równie¿ i przede wszystkim aby odci±æ dostêp tlenu i uniemo¿liwiæ spalanie smo³y czy dziegciu.
Zreszt± w ka¿dej z opisanych metod potrzebna jest wysoka temperatura z ograniczeniem spalania.

Jezeli chodzi o drewno w konstrukcjach ³odzi/okrêtów spotka³em siê z opini±, ¿e niektóre fragmenty znalezisk zachowa³y siê nadzwyczaj dobrze co w³a¶nie przypisano dobrze rozwiniêtym technologiom konserwacji z u¿yciem ró¿nego rodzaju smó³ drzewnych. Niestety w ¿aden sposób nie mogê sobie przypomnieæ ¼ród³a, ale chyba dotyczy³o to znalezisk duñskich z wczesnego ¶redniowiecza.

Zreszt± opis maziarni jaki znalaz³em jest czê¶ci± du¿ego opracowania na temat historycznych metod produkcji ³odzi z u¿yciem szycia za pomoc± korzeni. Ca³y materia³ jest nadzwyczaj ciekawy.

Pozdrowienia Vislav

Ja ogl±da³em proces wytwarzania dziegciu, podczas jednej z imprez historycznych na zamku w Liwie. Postaram siê teraz go opisaæ, mam nadziejê, ¿e niczego nie pomieszam. Posi³kujê siê ilustracj± wykonan± w paincie- jest kiepska, ale bez niej mog³oby mi siê nie udaæ.
1.kopiemy w ziemi rów.
2.wk³adamy do niego 2 gliniane naczynia:
a)spodnie, ca³kiem zwyczajne
b)wierzchnie, posiadaj±ce dziórki w denku, przez które spokojnie bêdzie sobie skapywa³ dziegieæ-do tego naczynia wk³adamy p³atki kory brzozowej.
3.oblepiamy dok³adnie obydwa naczynia glin±, tak aby powsta³o nam "jajo" (u mnie na
rysunku mam naczynia z³ego kszta³tu- "jajo" wychodzi³o jako¶ naturalnie-wynika³o z kszta³tu naczyñ)
4.rozpalamy ognisko dooko³a "jaja"
5.czekamy...niestety nie pamiêtam jak d³ugo, ale wydaje mi sie ze to chyba ca³y dzieñ trwa³o...
5.rozbijamy skorupkê jaja i w górnym naczyniu mamy wêgiel drzewny, a w dolnym upragniony dziegieæ.
UWAGA:
Wa¿ne jest, ¿eby "skorupka" by³a szczelna, wiêc na bie¿±co trzeba uzupe³niaæ ubytki gliny.

Wczesno¶redniowieczna metoda produkcji dziegciu/smo³y, na podstawie znalezisk wykopaliskowych w Biskupinie, bodaj nazwana zosta³a metod± dwunaczyniow±. My¶lê ¿e ta pozycja bêdzie pomocna

Proceedings of the First International Symposium on Wood Tar and Pitch : Held by the Biskupin Museum (department of the State Archaeological Museum in Warsaw) and the Museumsdorf Düppel (Berlin) at Biskupin Museum, Poland July 1 st - 4th 1993 / ed. by Wojciech Brzeziñski and Wojciech Piotrowski. - Warszawa, 1997.
Materia³y z miêdzynarodowej, interdyscyplinarnej konferencji po¶wiêconej metodom produkcji i zastosowaniu smo³y drzewnej i dziegciu od czasów najdawniejszych po okres nowo¿ytny.


Nie zgodzi³bym siê - opary w naczyniu s± pod ci¶nieniem i zamiast skraplaæ siê wylatuj± na zewn±trz, wokó³ rozchodzi siê piêkny (subiektywne odczucie) zapach dziegciu ale w dolnym naczyniu jest sucho
Oczywi¶cie, podobnie konserwowano budynki drewniane, zw³aszcza wkopane czê¶ci pali.
I nie tylko smó³ drzewnych- w (Mowat F.,Wêdrówki Wikingów,Warszawa, 1972 ) czyta³em o ¶mierdz±cej mazi wyrabianej z t³uszczu wielorybiego, morsiego lub foczego bardzo d³ugo podgrzewanego, która zabezpiecza³a statki i by³a produktem eksportowym wikiñskiej Grenlandii.

rysunek zamieszczony przez Decu jest zbli¿ony, z poprawkami:
-naczynia nie maj± profilu misowatego tylko jajowaty
-wylew dolnego ma t± sam± wielko¶æ(minimalnie wiêksz±) co sitowate dno górnego
-na górnym jest jeszcze dekielek,
-dolne naczynie jest ca³e zasypane w ziemi, wystaje tylko górne i ono wraz z dekielkiem po oblepieniu tworzy "jajo smoka" wokó³ którego pali siê ogieñ,
-dolne naczynie jest mniejsze od górnego.

Czo³em !
Ludziska zamieszkuj±cy syberiê , tak jak ich dziadowie i pradziadowie w dalszym ci±gu u¿ywaj± dziegciu do niemal wszystkiego ( od impregnacji po lecznictwo ) )
A robi± to tak : wykopuj± do³ek ( na opa³ ), nastêpnie robi± w nim otwór boczny ( tak¿e na opa³ ). W to wszystko wstawiaj± puchê wype³nion± kor± brzozow±, w której wieczku ( puszki nie kory ) jest zrobiony otworek. delikatnie obsypuj± to ziemi± i powstaje co¶ co skojarzy³o mi siê z mini dymark±. Nastêpnie z boku robi± jeden lub dwa otworki ( dla przep³ywu powietrza ) mniej wiêcej równoleg³e do puchy.
Nastêpnie pod tym wszystkim rozpalaj± ogieñ.
Po kilku ³adnych godzinach na dnie puchy zbiera siê olej .
Aha zapomnia³bym. Kora wewn±trz puszki "stoi" sobie na stojaku z drutu. .
Próbowa³em co¶ takiego samemu zmajstrowaæ ale za chorobê nie wychodzi
pozdrawiam[/u]

Dziegieæ jest podobno dobry na zmarszczki.U nas na Festynie Archeologicznym w Szwajcarii k.Suwa³k, by³a starsza pani, która wysmarowa³a sobie ca³± twarz dziegciem...ale nie wiedzia³a,¿e dziegiec siê tak ³atwo nie zmywa ale przynajmniej zosta³a uwieczniona na wszystkich filmach i pokazówkach w telewizji :D...
To taka ma³a dygresja na temat dziegciu...

Pytanie trochê stare, ale czytaj±c nie znalaz³am odpowiedzi: gdzie mo¿na kupiæ dziegieæ- ten bez jaki¶ chemicznych ¶rodków?

Czasem na festynach ale zadko. Glownie dlatego ze zeby zrobic 50-100 ml. dwie osoby pracuja przez dwa dni, zuzywa sie sporo drewna i gliny, wiec koszty samej substancji staj asie dosc wysokie, a do tego jeszcze musisz najpierw posiedziec klkanascie razy nad czyms takim zanim opanujesz proces na tyle zeby to zaczelo dzialac. Wiec mowiac krutko, ie da sie go kupic, a juz napewno nie w takich ilosciach zeby zaimpregnowac namiot (chyba ze zaoferujesz naprawde sporo kasy).

"Beznaczyniowa produkcja dziegciu" autor Grzegorz Osipowicz w "Archeologia ¯ywa" nr 3-4/ 2004.
W artykule rys historyczny, rysunki i omówienie ró¿nic miêdzy metodami jedno- i dwunaczyniow± oraz opis tytu³owego eksperymentu, ilustrowany zdjêciami.
Pismo dostêpne do zanabycia w salonikach prasowych, empikach, itp...

Pozdrawiam ;)
Vids

Witam

Ciekawe opracowanie uzupe³niaj±ce temat jak pozyskaæ dziegieæ i smo³ê:

WOKÓ£ PROBLEMATYKI ZAWODÓW LE¦NYCH Katarzyna Kolaszko

pozdrowienia

S³ynny koñski dziegieæ jest stosowany do pielêgnacji kopyt. Kopyta ciê¿ko jest podra¿niæ za pomoc± smarowide³, w przeciwieñstwie do ludzkiej skóry. Zreszt± drañstwo nie jest nawet wyprodukowane z brzozy.
http://www.allegro.pl/item175600981_smola_...a_dziegiec.html
http://www.allegro.pl/item175023956_dziegi...ola_bukowa.html
http://www.allegro.pl/item175323788_dziegi...ola_bukowa.html
Mo¿e i nada siê do impregnacji czy wyprawiania skór, ale nie ryzykowa³abym mazania siê nim po twarzy, ani tym bardziej ¿ucia. A idea chodzi za mn±, odk±d przeczyta³am, ¿e dezynfekuje i pomaga przy infekcjach jamy ustnej.

Znalaz³am za to w sieci co¶ takiego:

"Stosowanie ma¶ci z dziegciem daje efekt zmniejszania ¶wi±du skóry (skóra mo¿e za to piec), nat³uszczenia skóry, skóra trudniej siê wysusza (np. po k±pieli) - mo¿na w niemedyczny sposób powiedzieæ, ¿e „hartuje” skórê.
Ma¶ci z dziegciem mog± podra¿niaæ skórê, zw³aszcza jak nie jest siê do nich przyzwyczajonym, albo gdy u¿ywamy ich za wcze¶nie po zagojeniu ostrego stanu zapalnego - w szpitalu stosowano coraz silniejsze stê¿enia, od cholesterolowej zmieszanej z odrobin± dziegciu, a¿ po gêst± pastê (szorstk± i cuchn±c±).
U¿ywaj±c ma¶ci z dziegciem nale¿y unikaæ promieni s³onecznych - uwra¿liwiaj± skórê na ich dzia³anie, ³atwiej o poparzenie s³oneczne. St±d np. prawie w ogóle nie u¿ywaj± tych ma¶ci Amerykanie, którzy maj± bzika na punkcie raka skóry, wed³ug nich ma¶ci te zwiêkszaj± ryzyko nowotworu skóry po kontakcie ze s³oñcem; poza tym Amerykanie nie akceptuj± tego zapachu (wiem to od amerykañskiego dermatologa).
Nie wolno smarowaæ powiek i okolic oczu (podra¿nienie), ostro¿nie na twarzy (podra¿nienie).
Dostêpne s± ma¶ci dziegciowe „robione” (na receptê), bez recepty jest Psorisan (z dodatkiem tlenku cynku i kwasu salicylowego, który mo¿e zwiêkszaæ ¶wi±d) i Delatar, który ew. polecam (bez kwasu) t³usto-kremowy. Kiedy¶ by³ jeszcze Lorinden T, nie wiem czy jeszcze jest. Jakby kto¶ próbowa³ bez konsultacji z lekarzem, to polecam na pocz±tku rozrzedzaæ z innym obojêtnym kremem, ma¶ci± np. cholesterolow±.
Do¶wiadczenia:
Ma¶ciami dziegciowymi by³em smarowany zawsze przy ka¿dym pobycie w szpitalu, w³±czali je dopiero po zaleczeniu ostrego stanu skóry, dopiero po zagojeniu siê ran i najmniejszych pêkniêæ skóry. U¿ywa³em ich najwcze¶niej po 2 tygodniach od najostrzejszego stanu i przez kolejne minimum 4 tygodnie lub wiêcej."
(http://www.atopowe-zapalenie.pl/atopedia/Ma%C5%9Bci_z_dziegciem)

Czyli w dalszym ci±gu jest stosowany w medycynie! S±dzê wiêc, ¿e lekarze wspomnieni przez Banitê mogli mieæ na my¶li ten udawany koñski dziegieæ, albo inny specyfik pozyskany drog± chemiczn±. Aczkolwiek w artykule nie ma wzmianki o stosowaniu doustnym...


Czy nie da siê wyprodukowaæ tego tempie nieco szybszym, ni¿ dwudniowe? Teoretycznie pokazy odbywaj± siê na ró¿nych festynach, a w±tpiê, by publika sta³a i przygl±da³a siê tak d³ugo;)

"Do jamy zaopatrzonej w dolnej czê¶ci w kamienny ¶ciek przykryty ¿elazn± krat± nak³ada siê i dostatecznie ubija brzostê. Do ¶rodka brzosty wk³ada siê smolne drzazgi i ca³o¶æ okrywa szczelnie ga³ê¼mi, mchem i ziemi±. Kopiec przebija siê i rozpala od wnêtrza przy pomocy u³o¿onych tam drzazg. Po pewnym czasie dziegieæ zaczyna sp³ywaæ przez kratê do rynny i przygotowanych naczyñ."

I jeszcze podstawowe pytanie: sk±d wzi±æ brzozow± korê nie kalecz±c drzew?


Kliknij, aby zobaczyæ za³±cznik

Witam! S± dwa proste sposoby! Je¶li masz w okolicy las mieszany, choæby czê¶ciowo, w którym wystêpuje brzoza to udaj siê na spacer. Lasy Pañstwowe zlecaj± ZUL wyrêb, b±d¼ ró¿nego rodzaju przecinki, trzebie¿e. Drewno przed wywiezieniem le¿y w stosach i mozna zdzieraæ korê do woli. Mo¿esz udaæ siê do najbli¿szego le¶nika, Nadle¶nictwa i zapytaæ o zrêby (miejsca wycinki) w Twojej okolicy, przedstawiæ problem, a na pewno uzyskasz zgodê.
POzdrawiam

By³em w te ¶wiêta w biskupinie. Jest pokazane jedno stanowisko, na którym wytwarza siê dziegieæ.
Dwa kot³y. Górny kocio³ w którym jest brzoza ma otwory, przez sktóre zcieka dziegeæ do dolnego. Jest to smo³a pogazowa.
Ca³o¶æ oblepiona jest glin±.
Jakbym mia³ opisaæ pomys³ - o taki staro¿ytny szybkowar.

Dziegeæ wci±z jest stosowany w farmacji.

Jest natomiast doskona³ym ¶rodkiem konserwuj±cym.
Nad morzem w 16 wieku zaton±³ statek kupiecki z dziegciem. Dziegeæ rozla³ siê na kabiny za³ogi. Ubrania, sprzety zachowa³y siê w prawie idealnym stanie...

[quote name='Banita' date='13:32 20.10.2003' post='15832']
Wiecie, nie mam jakich¶ konkretnych informacji ale zaprzyja¼nieni medycy na d¼wiêk s³owa "dziegæ" krzywi± sie i sugeruj± unikanie tej¿e substancji. Twierdz± ¿e jest niebezpieczna dla zdrowia...
Horhe! Powoli! Nie prezentuj swoich opinii w sprawach, na których siê prawdopodobnie nie znasz!
Dziegieæ jest rzeczywi¶cie bardzo niebezpieczny dla ludzi! Argument "koniowi nie szkodzi, to co ma szkodziæ cz³owiekowi" jest ¶mieszny! Koniom dziegieæ ( a raczej jego wyselekcjonowane frakcje) aplikuje siê g ³ownie na kopyta! Dziegieæ jako produkt suchej destylacji mokrego, ¿ywicznego drewna zawiera tysi±ce ró¿nych substancji - bardzo wiele z nich ma ¶ci¶le udokumentowane dzia³anie RAKOTWÓRCZE! (m.in. wêglowodory aromatyczne, wspomniane na tym forum).
W³a¶nie sens nowoczesnej nauki, medycyny, farmacji polega na wydzieleniu z produktów naturalnych sk³adników o po¿±danym dzia³aniu i eliminacja sk³adników niebezpiecznych.
Uwierz mi, wiêkszo¶æ produktów "naturalnych", "bez chemii" zawiera tak± chemiê, ¿e trudno sobie nawet wyobraziæ niebezpieczeñstwo, na jakie jeste¶my nara¿eni. Wola³bym te¿ w przepisie na impregnacjê zastosowaæ do rozpuszczania wosku zamiast terpentyny (te¿ szkodliwej,choæ czasem jest lekarstwem, poczytaj!),
jaki¶ czysty jedno sk³adnikowy rozpuszczalnik organiczny - np. heksan (lekka frakcja naturalnej ropy naftowej. Odparowuje do koñca!
Wracaj±c do dziegciu: w "Ogniem i mieczem" s± opisy pijanej czerni kozackiej nurzaj±cej siê w beczkach dziegciu (kozacy stosowali go te¿ do odstraszania komarów). Chcesz to spróbuj, odstraszysz i komary, i pch³y, wszy i pewnie jeszcze szczury.
Pozdrawiam (niez³o¶liwie)

Tak rzeczywi¶cie dziegieæ jest dosyæ czêsto stosowany dla koni i g³ównie po to aby do wysuszyæ kopyto i zapobiec dostaniu siê tam nadmiernej ilo¶ci wody. Dziegieæ mo¿na kupiæ w³a¶ciwie w ka¿dym sklepie je¼dzieckim np. na stronie www.okser.pl lub w "zwyk³ym" sklepie -> w Warszawie np." Horsepol " , "Stajnia" . No niestety to prawda ¿e ma do¶æ intensywny zapach .

Witam,

Dziegiec stosuje siê zewnêtrznie przy chorobach skóry, zreszt± parê razy przy okazji wspólnego pobytu na imprezach historycznych by³em swiadkiem jak do Wojciech Piotrowskiego (który robi pokazy uzyskiwania dziegciu) podchodzili ludzie i mówili ¿e pomóg³ im na schorzenia na które wspó³czesne leki nie poskutkowa³y.
Nikt nie mówi ¿e trzeba go stosowac doustnie. Czasem ludowa medycyna (nie mówie ¿e zawsze) jest skuteczniejsza od wspó³czesnych leków.

A co do koni - koniarze na pewno potwierdz± i¿ s± niekiedy delikatniejsze od ludzi jesli chodzi o tematy zdrowotne.

pozdrawiam wszystkich "mêdrców od szkie³ka i oka"

Marianus

Witam
Pozwolê sobie zauwazyc dla ustalenia uwagi, ze akurat dziegieæ NIE JEST produktem suchej destylacji mokrego ¿ywicznego drewna.

Oczywiscie frakcje weglowodorow sa w pewnym stopniu trujace i tu zgadzam sie z przedmowca.
Ale rozmawa toczyla sie o impregnacji namiotu, i czy to az tak trujace, zeby ludzie sie pochorowali ?

Mysle, ze istnieje bezpieczna dawka impregnujaca namiot, a nie wplywajaca na nasze zdrowie, biorac pod uwage tez fakt ze nie mieszkamy w takim namiocie cale zycie, tylko kilka razy w ciagu roku, i ze stopniowo impregnat wietrzeje.

W calej Europie uzywa sie dziegciu i smoly drzewnej do impregnacji np chat i domow we wczesnosredniowiecznych skansenach. Ludzie potem w nich spia i sie nie skarza. A takie kraje jak Szwecja czy Niemcy sa w tej sprawie wyczulone na przepisy zdrowotne i unijne w ogolnosci duzo bardziej niz my.

Stad czy nalezy skreslac dziegiec bez zastanowienia sie nawet w jakim stezeniu ktos chce go uzyc ?

A ja mam pytanko dotycz±ce tego "koñskiego" bukowego dziegciu.

http://www.allegro.pl/item283272162_dziegi...ola_bukowa.html

Czy nadaje siê on do przyklejenia do strza³ lotek/grotów??

Witam!

Je¶li kto¶ potrzebuje dziegciu to piszcie mam na zbyciu ok 4 kg jest to dziegiec naturalny! G³ównie brzozowy z domieszk± buku czasami jesionu i grabu. Wypalam wêgiel na potrzeby w³asnej ku¼ni tylko z drzew li¶ciastych tak wiêc dodatkowo mam dziegiec. Piszcie na einar2@tlen.pl

Pozdrawiam!

I mozna go tak otrzymac calkowicie za darmo
To ja poprosze 1 kg .. Chyba ze juz ktos mnie wyprzedzil ...

Witajcie
Na pierwszych "Majówkach Archeologicznych " w Chodliku korzystali¶my z dziegciu (produkowanego na miejscu) na st³uczenia. By³ rewelacyjny! Niestety ju¿ nie pomne kto zajmowa³ siê wtedy jego wyrobem. Mo¿e Lepiglina , Niemir podpowiedz± ?

Einar ja te¿ siê chêtnie piszê na te "smolne odpady":)

Jak pozyskaæ dziegieæ: http://www.youtube.com/watch?v=MDYlpZeQ6aw

Takiego dziegciu jak mo¿na pozyskaæ powy¿ej siê nie dostanie. U weterynarzy i w sklepach je¼dzieckich internetowych i na allegro jest dostêpny dziegieæ jako ma¶æ dla koni. U¿ywana w przypadku gnij±cych strza³ek (czê¶ci spodniej kopyta). Dziegieæ osusza wtedy gnij±c± warstwê rogow± kopyta, dzia³a grzybobujczo oraz tworzy ¶rodowisko nieprzyjazne dla bakterii beztlenowych. Nie wolno go u¿ywaæ w tym przypadku za czêsto bo mo¿e doprowadziæ do przesuszenia kopyta oraz jego pêkania a to siê leczy o wiele trudniej ni¿ gnij±ce strza³ki. Jest to ma¶æ z domieszkami czasem nawet steroidowymi oraz antybiotykowymi. Nak³ada siê tylko w rêkawiczkach. Straszne ¶wiñstwo...

Dziegieæ jako smo³a lecznicza jest dostêpny w sklepach internetowych "bio". Wujek google wie sporo na ten temat

Ja wytwarza³em dziegieæ i smo³ê drzewn± metoda dwie beczki. Do jednej beczki w³o¿y³em por±bane drewno sosnowe z korzenia na drobne patyczki ( to musi byc bardzo cienkie jak ³uczyna do pieca i oczywi¶cie korzeñ musi byæ stary ¿ywiczny a¿ siê klei do rêki). Nastêpne wykopa³em dó³ jedn± beczkê w³o¿y³em do do³u. Na beczkê po³o¿y³em siatkê drobn±. Na siatkê drug± beczkê z ³uczywem dnem do góry. Obsypa³em doln± beczkê i miejsce gdzie beczki siê styka³y. Nastêpne na³o¿y³em na to wszystko du¿± beczkê po ropie, dziuraw± na wylot. Obsypa³em piaskiem du¿± beczkê ale zostawi³em niewielki otwór aby ogieñ powietrze ci±gn±³. Rozpali³em ognisko miêdzy du¿± beczka dziurawa na wylot i mniejsza z ³uczywem. Ogieñ pali³em przez godzinê. To musi byæ du¿y ogieñ z patyków. Po up³ywie kilku godzin kiedy beczki siê och³odzi³y, zdj±³em dwie pierwsze beczki, w trzeciej znajdowa³a siê mieszanina wody oleju i smo³a drzewna.

Pozwolê sobie odkopaæ temat.
Zabra³em siê za zrobienie dziegciu brzozowego. Zebra³em korê z przewróconej parê dni wcze¶niej brzozy. Wzi±³em trzy puszki (takie do otwierania przez poci±gniêcie ucha – bo ³adnie stoj± na sobie). W dnie jednej zrobi³em dziury, za³adowa³em kor±. Postawi³em j± na drugiej puszce, przykry³em trzeci± wype³nion± piaskiem, uszczelni³em ³±czenia glin±. Zakopa³em do wysoko¶ci dolnej puszki w (mokrej) ziemi, zrobi³em naoko³o ognisko (2h).
I mam pytanie do tego co wysz³o:
W ¶rodkowej zosta³ sam wêgiel, a w dolnym naczyniu na dnie zebra³y siê dwie "frakcje" – na dnie ciemnobr±zowa smo³a o ³adnym zapachu (w temperaturze pokojowej prawie siê nie leje, na ciep³o da³a siê odfiltrowaæ od wêgielków przez we³nê mineraln±), na niej p³ywa³a ¿ó³tawa ciecz o ostrym zapachu (do¶æ przejrzysta, lej±ca w temp. pokojowej, niepalna). Zak³adam ¿e ta smo³a to dziegieæ, ale czym jest to co siê na niej zebra³o? Mimo przeszukania internetu dalej nie mam pomys³u… Najbli¿ej opisem pasuje kreozot, ale nigdzie nie znalaz³em informacji ¿e powinien wyj¶æ przy próbie robienia dziegciu.

Mo¿e to ocet drzewny?

https://pl.wikipedia.org/wiki/Piroliza

Na pewno nie pachnie jak ocet (winny, spirytusowy), na smak te¿ octu nie przypomina – wiêc szuka³em czego¶ innego.
Ale ¿eby to sprawdziæ: wg. Wikipedii powinno byæ ok. 10% kwasu octowego w ocie drzewnym. Rozpu¶ci³em w wodzie sodê oczyszczon±, podzieli³em na pó³, doda³em do jednego trochê octu spirytusowego, do drugiego tyle samo tego co mi po dziegciu p³ywa³o. Soda z octem siê lekko spieni³a, soda z tym br±zowo¿ó³tym dosta³a kilka pêcherzyków. Czyli albo jest mniej octu w tym occie, albo to nie ocet…