Têgowoj pyta³ siê mnie o nó¿ ¶w. Kingi ze Starego S±cza. Uda³o mi siê ten nó¿, a ¶ci¶lej jego trzonek, znale¼æ na zdjêciu. Przynale¿no¶æ do ksiê¿nej nie jest pewna, przypisuje go jej tradycja, ale s±dz±c po stylu i jako¶ci wyrobu jest to prawdopodobne. Raczej nie by³a to broñ, tylko luksusowe narzêdzie, jednak umieszczam informacjê o nim w tym dziale, poniewa¿ najwygodniej jest wszystkie no¿e trzymaæ w jednym miejscu.
Trzonek jest, zdaje siê, rogowy, z metalowymi oprawkami na obu koñcach (zwyk³e trzonki no¿y by³y drewniane czêsto z rogowymi oprawkami, czyli mamy tu rodzaj surowca o klasê wy¿ej). Niestety, nie wiem, jaki to jest metal - prawdopodobnie srebro lub z³oto. Górn± oprawkê zdobi sfinks, stylistycznie bardziej chyba romañski ni¿ gotycki, a pod nim jakie¶ klasycyzuj±ce ornamenty. Dolna oprawka natomiast jest dekorowana fryzem z ostro³uków i napisem gotyckim.
Wygl±da ten nó¿ na XIII wiek i mo¿na go okre¶liæ jako wczesnogotycki. Wprawdzie ma on te¿ cechy romañskie, ale nie dziwi to w XIII w. i to jeszcze w Ma³opolsce, gdzie tradycje romañskie d³ugo trwa³y w z³otnictwie. Umieszczenie sylwetki zwierzêcia na koñcu rêkoje¶ci nie jest mi znane z wczesnego ¦redniowiecza, st±d wnioskujê, ¿e to tak¿e ju¿ raczej pomys³ gotycki.

Jedyn± znan± mi dot±d analogi± jest przedmiot ko¶ciany ze Szczecina, wygl±daj±cy tak¿e na rêkoje¶æ no¿a (muszê sprawdziæ, czy tak jest w rzeczywisto¶ci). Zamiast sfinksa jest go³±b, górna oprawka jest na¶ladowana w ko¶ci, dolnej, a dok³adnie jej na¶ladownictwa, brak - mo¿e siê u³ama³a?
Rêkoje¶æ wykonana w ca³o¶ci z ko¶ci równie¿ by³a w owym czasie przedmiotem luksusowym, choæ nie a¿ tak, jak w przypadku, gdy by³a dodatkowo oprawiona w metal.
Gotyckie wzorce stylistyczne mog³y, je¶li chodzi o drobne przedmioty, przybywaæ do nas jeszcze zanim pojawi³a siê gotycka architektura (przedmiot pochodzi z warstw wczesno¶redniowiecznych, sprzed kolonizacji niemieckiej).