Zastanawia mnie pietnastowieczny(obojętnie- z I, czy II poł.) ubiór gbura, czyli wolnego, dość zamożnego (lecz nie mającego dostępu do nowinek technicznych), kaszubskiego chłopa.
Nie wiem, czy takowi walczyli (nawet w to wątpię)- potrzebuję informacji o stroju cywilnym.
Temat trudny, ale daje pole do popisu.
Jeśli nie, to jakiekolwiek informacje na temat ubioru w ówczesnym stroju na Kaszubach/ ew. Pomorzu będą mnie radowały.
Dziękuję.

Hmmm, ostroju jako¶ typowo miejscowym chyba nic nie wiadomo. Bezpieczne s± rozdzielne nogawice, suknia spodnia, wierzchnia i kaptur plus buty dla pierwszej po³ówki. Jakie¶ nakrycie g³owy. Kolory i jako¶æ sukna oraz lnu w bieli¼nie jako wyznacznik statusu, plus ewentualne zdobienia pasa (t³oczenia, okucia) czy pochewki no¿a. Pozdrawiam
Gwyn

Czyli standard.
Nie chodzi mi o "obszycie" siê, bo to co wymieni³e¶ ju¿ mam. Interesuj± mnie g³ównie dodatki nie wystêpuj±ce gdzie indziej, a bêd±ce na Kaszubach i ró¿ne inne "regionalizmy" je¶li jest o takich wzmianka w ¼ród³ach.
Rozmawia³em z Kazimierzem i sugerowa³ przewagê wystêpowania mody niemieckiej (ni¿ jakiej¶ wewnêtrznej) poniewa¿ pomorze by³o pod wp³ywami Hanzy. My¶lê, ¿e moda pomorska mog³a byæ nafaszerowana odstêpstwami od mody niemieckiej i tych ró¿nic usilnie szukam. Nie wierzê za bardzo w uwczesn± globalizacjê . Byæ mo¿e siê mylê, ale za ka¿de skierowanie "na ¶cie¿ki prawdy" bêdê serdecznie wdziêczny.

Na ile kojarzê miejscowe ¼ród³a, to nie widaæ w tym okresie nic szczególnie regionalnego prócz pó¼nopiêtnastowiecznych sukien bogatych mieszczek gdañskich. Ale jest mnóstwo rzeczy których nie widza³em Pozdrawiam
Gwyn

A jeste¶, Gwynie, w posiadaniu tych¿e ¼róde³? By³bym wdziêczny za wszystkie ¶redniowieczne wizerunki z Kaszub/Pomorza.

Idziesz do Mariackiego i patrzysz. Idziesz do Narodowego i podziwiasz. Pozdrawiam
Gwyn

By³em
http://www.bazylikamariacka.pl/zwiedzanie.html

http://www.muzeum.narodowe.gda.pl/
trochê to wszysko niewyra¼ne:)

Z racji, ¿e jestem tylko biednym ¿akiem nie staæ mnie na razie na wycieczkê do Gdañska (ale ju¿ na ni± odk³adam:)).
Mo¿e jednak podes³a³by¶ lepsze zdjêcia lub skany pomorskich twórców. Proszê.

Witam ponownie.
"Szukajcie, a znajdziecie" - jak powiedzia³ kiedy¶ bardzo m±dry facet.
Wiêc znalaz³em. Na razie i tak niewiele, ale to co mam wrzucam na forum.

Pierwszy o stroju kaszubskim pisa³ ponoæ kronikarz Bogufa³em zwany. W XIII wieku pisa³. I... bardzo ma³o napisa³. Stwierdzi³ tylko, ¿e by³a to odzie¿ szeroka, d³uga i fa³dzista.
Poda³ te¿ ciekaw± etymologiê s³owa kaszuba wywodz±cego siê jakoby od: kasaj huby, tj. guby, czyli fa³dy.
Teraz moja dygresja. Je¶li od rodzaju noszonego ubioru zaczêto nazywaæ ludno¶æ, to faktycznie musia³ byæ to ubiór specyficzny. Mit "niemczyzny" i globalizacji do ponownego rozpatrzenia.

Drugi by³ ponoæ D³ugosz w XIVw:
"... po d³ugich sukmanach i baranich czapkach ³atwo mo¿na ich by³o odró¿niæ od ich niemieckich s±siadów"
Poza tym podobno powtarza info Bogufa³a o fa³dzisto¶ci.
Jak mog³a wygl±daæ taka czapka?

To tyle, przynajmniej na razie. Jakie¶ pomys³y, informacje i komentarze mile widziane. Tak samo jak pomys³y przerobienia tej zdawkowej teorii na praktykê. Jak mog³a wygl±daæ taka czapka?



Znalaz³em jeszcze pó¿niejsze zachwyty kronikarzy nad przepychem kaszubskich strojów, ale to ju¿ g³ównie XVI wiek.

Dla ¶cislo¶ci: Jan D³ugosz ¿y³ w latach 1415-1480 i pisa³ swoje dzie³a mniej wiêcej (z naciskiem na "wiêcej") od 1440 roku.

Po pierwsze Dlugosz nie mogl pisac o sukmanach, bo to pojecie nie wystepowalo w XVw. Co najwyzej mowa moze byc o sukniach. Sukmana to suknia (szata wieszchnia) z surowego sukna, raczej luzna, z dlugim rekawem. Mozemy wiec przyjac, ze okreslenie sukmana uzyto w odniesieniu do szaty wygladajacej jak robe lub jeszcze lepiej (gdy mowimy o XIVw.) jak cote.
Okreslenie "w odroznieniu od niemieckich ubiorow" oznacza zapewne to, ze suknie Kaszubow nawet gdy byli wolnymi chlopami odbiegaly niestety od najnowszej mody. Ta w XIVw. charakteryzuje sie przeciez coraz to scislejszym dopasowywanienm odzienia do ciala i jej skroceniem...
Co do opisu odnoszacego sie do XIIIw... Szeroka, dluga i faldzista jest Z ZASADY odziez XIII-wieczna, ot typowa po prostu. Stac moze bylo Kaszubow na troche wiecej materialu wiec nie chodzili w typowych chlopskich krotkich tunikach cote.
Globalizacja i niemczyzna jak najbardziej wchodzi w gre w obu przypadkach, oba opisy nie wskazuja na jakies ultra, nigdzie indziej nie spotykane elementy ubioru a mowia o sytuacji materialnej Kaszubow. Nosili sie po chlopsku, zamozniej lub biedniej.

Polecam stronę kaszubskiego "Projektu Rastko" czyli tzw.
e-Biblioteki Kultury i Tradycji Kaszubów :

http://www.rastko.net/rastko-ka/content/view/69/1/

Informacji online nie jest na niej na razie za wiele, ale za to
zawiera pełną bibliografię tekstów źródłowych od 1586 roku
oraz późniejszych opracowań naukowych dotyczących tego
tematu (tzn. kultury i tradycji Kaszubów) - na dziś jest tam
ponad półtora tysiąca tytułÃ³w.

Przymierzam siê do odtwarzania ch³opa z po³owy piêtnatki-i ju¿ napotka³em pierwsze problemy:
1. Jakie cechy, Waszym zdaniem, powinno przejawiaæ ch³opskie robe ?czy zapinanie na guziki jest w³a¶ciwym rozwi±zaniem..?
2.Co taki ch³op móg³ nosiæ pod robe?

Dziêki za ka¿d± pomoc

1. my¶lê, ¿e obie formy wchodz± w rachubê. bardziej interesowali mnie ch³opi XV/XVI i widzia³em obie formy.
2. dublet, starszego wzoru, mo¿e gorzej skrojony, d³u¿szy, bez modnych dodatków (bufy, otwarty przód), koniecznie z gorszej materii.

Czy Mo¿ecie poleciæ jakie¶ przedstawienia ch³opów z Polski (Xv w) oprócz wy¿ej wspomnianych?
Czy spotkali¶cie siê z jakim¶ wykrojem prostego robe które nadawa³oby siê dla ch³opa?

Z pierwszej po³owy XV w. polecam obrazki z Elbl±skiej Ksiêgi £±kowej (1421), chocia¿ w sieci akurat nie³atwo je znale¼æ.
Kliknij, aby zobaczyæ za³±cznik

Dziêki, to jest ju¿ co¶;choæ dziwie mnie kolorystyka, zw³aszcza nogawic

Nie mów, ¿e Ci siê nie zdarza wylosowaæ nad ranem dwóch ró¿nych skarpetek :D

Witam!

A mo¿e ma banda¿ na prawej kulosce

Pozdro
Chaos

Pytanie chyba nie za m±dre, ale zaryzykuje:
Czy szata wierzchnia ch³opa mo¿e byæ uszyta z lnu?

W naszym klimacie i przy naszych mo¿liwo¶ciach produkcyjnych raczej stawiam, ¿e len by³ rzadko¶ci±, w czymkolwiek poza bielizn±...

Witam!

A ja stawiam konia z rzêdem, ¿e by³a taka mo¿liwo¶æ. Przecie¿ w Polsce jest klimat umiarkowany, co powoduje ¿e len by³ chyba jeszcze bardziej popularny (zw³aszcza w¶ród ch³opstwa) ni¿ we³na.

Pozdro
Chaos

Obejrzyj dowolny skansen... daje to jaki¶ pogl±d na to w czym chodzono.
¬róde³ archeologicznych, wi±zanych czysto z ch³opami brak, o pisanych te¿ nic mi nie wiadomo. Ikonografia niewiele mówi.
Je¶li uwa¿asz, ¿e stosowano len w takim zakresie podaj ¼ród³a. Skoñczmy z wydaje mi siê.

Czemu nie we³na?
Istnia³o co¶ takiego jak wiejska produkcja tkaniny welnianych, najtprostsze by³y tkane splotem p³óciennym. Pozwa³o to na uzyskanie tkaniny taniej, przewiewnej i nie wykoñczonej w jaki¶ sposób wymagaj±cy zorganizowania cechowego procesu produkcyjnego. Nie wszystko co bia³e na obrazkach to akurat len ( bia³y len by³ do¶æ drogi w porównaniu z szarym i mniej wytrzyma³y od niego) wiêc mo¿e byæ to we³na oczywi¶cie ró¿ni±ca siê grubo¶ci± w zale¿no¶ci od pory roku.

Poza tym ch³op ch³opu nie by³ równy. W zapisach s±dowych znalaz³am wzmianke o ch³opie co wêdrowa³ w kaftanie z we³ny (bodaj¿e zielonej) i podszytej jedwabiem i go okradli z tego kaftana. Tak wiêc na wa¿niejsze okazje wolny ch³op, Gbur móg³ sobie pozwoliæ na lepsze tkaniny... Zapisek by³ z po³owy XV w.
Po prostu sugerujê poszukaæ jeszcze.

Witam!

Nie rozumiem Twojej toku my¶lenia Sam przecie¿ przyznajesz ¿e nie ma wielu ¼róde³ o ch³opach w ¶redniowieczu, a za chwilê mnie ganisz za mój wywód czysto teoretyczny. Nawet gdybym Ci przedstawi³ jak±¶ ikonografiê to i tak nie wypatrzymy czy chodzi o len czy we³nê. A skansen mi nic nie podpowie, ze wzglêdu na to ¿e skanseny w naszym kraju s± z epoki XIXw., no mo¿e jest parê wcze¶niejszych, ale ¿aden nie jest ze ¶redniowiecza. Pewne rzeczy trzeba prze³o¿yæ na konsekwencje pewnych danych wyj¶ciowych, jak np. dostêpno¶æ i koszt materia³ów, tak jak siê to robi ze strojami i ich elementami których nigdzie nie widaæ itp.

Pozdro
Chaos

To siêgnij po spisy maj±tkowe-nawet ch³opi co¶ dziedziczyli. S± te¿ s±dowe zapiski... Kup sobie "historiê kultury materialnej Polski w zarysie" tom: II tam masz absolutne podstawy...

Sprawd¼my ile jest w Polsce osad o nazwie folusz, foluszek itp. oraz przedmie¶æ i dzielnic z takim cz³onem - jeszcze nie sprawdza³em.

len mo¿e by i u nas uchodzi³ bo co¶ tam kiedy¶ czyta³em o klasycznych ciuchach na lato z lnu szytych (dublety itp.) ale w ³agodniejszym klimacie ni¿ nas - a trzeba pamiêtaæ ¿e klimat w dajmy na to XIV i XV wieku by³ o wiele ostrzejszy ni¿ obecnie
nie wiadomo czy siê op³aca³o bawiæ z wierzchnim odzieniem lnianym

Witam

Od po³owy XIVw rozpoczê³a siê Ma³a Epoka Lodowa Kliknij, aby zobaczyæ za³±cznik
Ocieplenie ¦redniowieczne i Ma³a Epoka Lodowa. Dla okresu sprzed systematycznych instrumentalnych pomiarów, temperaturê oceniono na podstawie badañ izotopów stabilnych oraz szeroko¶ci s³ojów drzew. Ocieplenie ¦redniowieczne by³o o oko³o 2oC cieplejsze ni¿ obecne, a Ma³a Epoka Lodowa do 2oC zimniejsza. W XX wieku temperatura wzros³a o 0,75oC. Wg (Archibald, 2008).
co z pewno¶ci± musia³o wp³yn±æ na rodzaje tekstyliów u¿ywanych do strojów


pozdrowienia Vislav

[quote name='EwKa' date='11:29 23.02.2009' post='238692']
Czemu nie we³na?
My¶la³em o lnie, nie ukrywam, z powodów natury czysto ekonomicznej...